Akademi Denizcilik GMDSS Mavi Kitap Özeti

Orginali 136 Sayfa Olan Kitap'ın Özetidir..!


ÖNSÖZ: Teknolojinin gelişmesi, denizde haberleşme ve ulaşım alanında yeniliklere, cihazlara ve bu cihazların özelliklerinin gelişmelerine neden olmuştur. Gelişen teknoloji denizde sadece can ve mal emniyeti haberleşmesinin yapılmasıyla kalmayıp özel rutin görüşmelerin yapılmasını da sağlamıştır. Bu amaçla deniz araçlarının belli sistemlere sahip olması kararlaştırılmış ve GMDSS sistemi oluşturulmuştur. GMDSS sistemi sadece gemide bulunacak operatör sayısının değişimiyle kalmayıp, gemide bulundurulacak cihaz ve cihazların özelliklerinde de değişimlere neden olmuştur.

HABERLEŞME: Günümüzdeki deniz telsiz haberleşmesi teknolojinin gelişimine paralel olarak değişik evrelerden geçmiş ve bugünkü son halini almıştır. İleride nasıl bir duruma geleceği yine teknolojik gelişimlere bağlı olacaktır.

TELSİZ HABERLEŞME SÜRECİ: İlk olarak duman ve aynalarla verilen işaretlerle yapılan iletişimdir. Daha sonra elektriğin keşfinden sonra çeşitli elektrik işaretlerinin (MORS) uzağa iletilmesidir. Sonrada Görüntülerin elektrik işaretlerine çevrilerek uzaklara iletilmesidir. Elektrik işaretlerinin bugünkü adı sayısal işaretlerdir ve 0 ya da 1 denilen datalar şeklinde karışık bir sistem olmasıyla doğru orantılı olarak kullanımı o derece kolaylaştırmış sistemlerdir. Telsiz haberleşmesi ilk olarak denizde/karada 1900 yıllarının başında olmuştur.

GMDSS ÖNCESİ: GMDSS öncesinde telsiz haberleşmesi bir Main Receiver ve bir Main Transmitter ile yapılırdı. Bu donanımların her tür ayarı manuel yapılır ve çalışmaları tamamen kullanıcı tarafından kontrol edilirdi. Günümüzde GMDSS sisteminde bunlar tamamen otomatikleştirilmiştir. Eski haberleşme sisteminde menzil 100-150 mil arasıydı. GMDSS te böyle bir sınırlama yoktur. Haberleşme ve tehlike uyarıları bir gemiden gelen yayının diğer istasyonlara kıyı istasyonlarına aktarılması şeklindeydi. Mesafe uzak ve geminin 100-150 mil çevresinde gemi yok ise haberleşme yapılamıyordu. GMDSS te her tür yayın doğrudan kıyı istasyonlarına yada istenirse gemilere mesafe sınırı olmaksızın tek başına yapılabilmektedir.

GMDSS: IMO 1973 yılından beri denizde tehlike ve emniyet haberleşmelerinde uydu ve yer sistemlerinin geliştirilerek kullanılmasını amaçlamıştır. Plana göre uydu sistemlerinin kullanılması için 1976 yılında INMARSAT sistemi kurumsallaştırıldı. Yeryüzü tekniklerinde ise DSC ve NBDP sistemleri geliştirildi. Daha sonra IMO 1979 yılında eski haberleşme sisteminin teknik ilerlemelere bağlı olarak geliştirilmesini kararlaştırdı. Daha sonra 1983 ve 1987 yıllarında donanımların kullanımı ve testi için ITU-CCIR-WARC işbirliği ile gerekli frekanslar tahsis edildi ve FGMDSS kurumsallaştırıldı ve 1988 yılı konferansında 1990 lı yıllarda GMDSS e geçiş benimsendi.

GMDSS: GMDSS in asıl amacı tehlikedeki geminin tehlike anında uyarısını kıyıdaki arama kurtarma birimlerine ve çevredeki gemilere aynı anda ileterek arama kurtarma yardımının hızlı yapılabilmesidir. Bunun için Uydu ve Yer sistemleri tekniklerinin tümü kullanılır. Uydu sistemlerinin yer sistemlerine göre üstünlüğü bulunmaktadır. INMARSAT uydu sisteminde Tehlike ve Emniyet haberleşmesinin yanı sıra Özel iletişimlerde yapılabilmektedir. INMARSAT sisteminin tek dezavantajı 70° Kuzey ve 70° Güney enlemleri dışında yani kutup bölgelerinde kullanılamamasıdır. Kutup bölgelerini ve tüm dünyayı kapsayan diğer uydu sistemi olan COSPAS-SARSAT sisteminde ise sadece EPIRB ile tehlike uyarısı yapılabilmektedir. Özel haberleşme acelelik ve emniyet haberleşmeleri yapılamamaktadır. GMDSS sisteminin diğer özelliği ise GPS uydularından geminin mevkisi 0 hataya yakın saptanabilir. Kısacası GMDSS te mesafe sınırı olmadan çok kolay bir şekilde her tür haberleşme yapılabilmektedir.

GÜNÜMÜZDE TELSİZ HABERLEŞMELERİ: Günümüzde kullanılan haberleşme sistemi teknolojinin geldiği nokta doğrultusunda en kolay ve etkili sistemdir. GMDSS sistemindeki haberleşmede iki farklı amaç vardır.

1-Denizde hizmet veren kişilerin can ve mal emniyeti için gerekli acil iletişimler
2-Denizde verilen hizmetlerin bir gereği olarak ortaya çıkan ve ilişkilerin yürütülmesi için yapılan rutin haberleşmedir.

TELSİZ HABERLEŞMESİNİN İÇERİK OLARAK TÜRLERİ: GMDSS haberleşmesinde aşağıdaki öncelik sırasına kesinlikle uyulacaktır.

1-Tehlike çağrıları , tehlike mesajları , tehlike trafiği
2-Acelelik işareti ile başlayan iletişimler
3-Güvenlik işareti ile başlayan iletişimler
4-Normal rutin iletişimler

Normal iletişim esnasında yada haberleşme yapılmadığı anda tehlike trafiği uyarısı alınırsa direk tehlike haberleşmesinde rol alınacaktır.

NORMAL (RUTİN) HABERLEŞME: Kamu ile ilgili önceliği olmayan ve gerektikçe yapılan iletişimlere rutin haberleşme denir. Özel ve tüzel kişilerin herhangi bir şekilde yaptıkları iletişimlere ise TELEKOMİNİKASYON denir. GMDSS sadece tehlike ve emniyet haberleşmesi ile sınırlı kalmayıp, rutin haberleşme imkanını da sağlamaktadır. Genel rutin haberleşmeye denizcilik te her zaman ihtiyaç olur örneğin gemi limandan çıkmadan telsiz iletişimleri başlar ve sonraki limana ulaşmasına kadar devam eder. Örneğin kalkmadan önce VHF ile pilot çağrılması gibi.


KULLANILAN TEKNİK SİSTEMLER OLARAK TELSİZ HABERLEŞMESİNİN TÜRLERİ: 2 tanedir

1-Yersel telsiz haberleşme (Terresterial Communication)
2-Uydu iletişim sistemleri (Satellite Communication)

Bu iki sistem aynı anda iletişim yöntemleri amacına göre iki ana başlık altında toplanır.

A-Olağan dışı durumlarda tehlike ve güvenlik amacıyla yapılan telsiz iletişimleri
(Tehlike uyarısı, aktarılması, alındı onayı ve tehlike trafiği, Acelelik ve Güvenlik mesajlarının duyurusu ve verilmesi)

B-Genel telsiz iletişimleri

Gemi-Kara ve Kara-Gemi arası iletişimlerde kullanılan teknik fark etmeden kıyı istasyonları aracılık eder. Aynı zamanda kıyı istasyonları gerekir ve istek olursa gemi-gemi iletişimlerine de aracılık yaparlar. Kıyı istasyonuna bir talep olduğunun bildirilmesine ÇAĞRI denir. Denizde özel ve rutin haberleşmeler kullanılan sistemlere göre belirli bir ücrete tabidir.

YERSEL TELSİZ HABERLEŞME SİSTEMLERİ: Yersel sistem aşağıda belirtilen türlere ayrılır.

1-DSC: Tehlike ve güvenlik uyarıları ile normal iletişim amaçlı GMDSS’ in yeryüzü bölümündeki iletişimler için uyarı ve çağrı sistemi olarak tanımlanır. DSC ile yapılan çağrı sonrası İleri haberleşmede kullanılmak üzere Telsiz Telefon yada Telsiz Telex haberleşme türüne geçilerek iletişim başlar. Kısacası GMDSS yersel sistemde her tür haberleşmede kullanılacak ilk cihaz DSC dir.

2-TELSİZ TELEFON: DSC uyarısından sonra seçilen bu yöntem tehlike ve güvenlik trafiğinin yanı sıra normal iletişim içinde konuşarak yapılan sesli ideal iletişim türüdür.

3-TELSİZ TELEX (NBDP): DSC uyarısından sonra seçilen bu yöntem yazıya yönelik iletişim türüdür. Telsiz Telex’in iki usulü vardır.

A-FEC
B-ARQ

GMDSS sisteminde özellikle tehlike haberleşmelerinde Telsiz Telex özelliği çok nadir kullanılmaktadır. Bazı istisnai durumlarda kullanmak yine avantajlı olacaktır. (Dil probleminin yaşandığı durumlarda, olağan üstü durumlarda lisan anlaşılmasının zor olduğu bölgelerde, Arama Kurtarma birimleriyle yapılacak yazılı haberleşmede önemi büyüktür.

FEC usulü genelde tehlike ve acelelik haberleşmelerinde DSC çağrısından sonra seçilen iletişim türüdür. Bu seçenekte umuma yayın yapılır ve herkesin uyarıyı yazı yoluyla alması sağlanır. Karşılıklı haberleşme yapılamaz sadece tek taraflı tehlikedeki istasyon tarafından yayın yapılır. 2 türü vardır.

1-COLL FEC (MODE-A): Umuma yapılan yayınlar. Navtex COLL FEC modunda çalışmaktadır.
2-SELL FEC (MODE-B): Tek bir istasyona yapılan yayındır. Örneğin tehlike anında trafiği gereksiz meşgul eden kişilere bu usül kullanılarak gerekli ikaz yapılabilir.

ARQ usulü ise normal iletişim amacıyla kullanılan bir tekniktir. MSN Messenger gibi düşünebiliriz. Bunda sadece iki istasyon arası haberleşme yapılabilir. Umumi haberleşme yapılamaz. Gemi-Gemi Gemi-Kara Kara-Gemi haberleşmesinde kullanılır.

UYDU HABERLEŞME SİSTEMLERİ: GMDSS te 2 farklı uydu sistemi vardır.

1-INMARSAT
2-COSPAS-SARSAT

INMARSAT sisteminde tehlike ve acelelik haberleşmelerinin yanı sıra rutin haberleşmelerde yapılabilmektedir.
COSPAS-SARSAT sisteminde ise EPIRB yolu ile sadece tehlike uyarısı yapılabilmektedir.

INMARSAT uyduları yeryüzünden 36000 km yüksekte ekvator üzerinde izdüşümü oldukları için 70° Kuzey ve 70° Güney enlemleri arasını kaplarlar. Kutup bölgelerinde kapsama alanı yoktur. Uyduların dönüş hızı dünyanın dönüşüne eşit ve sabit Ekvatoral yörüngededir. 4 tane INMARSAT uydusu vardır. Gemideki INMARSAT A-B-C-E-M-Mini-M terminalleri aracılığıyla haberleşme yapılır. Her INMARSAT terminalinin kendine ait özellikleri vardır. Bunlar ileride anlatılacaktır.

COSPAS-SARSAT uyduları yeryüzüden 850-1000 km yüksekte kutupsal yörüngelidir. Bu yüzden tüm dünyayı kapsarlar. Kutupsal yörüngeli ve yükseklikleri INMARSAT uydularından daha alçakta olduğu için daha fazla (20 den fazla) uydu kullanılır. Sadece EPIRB ile tehlike uyarısı için sistem çalışmaktadır. Uydu iletişimlerinde de kıyı istasyonları (CES-LES-LUT) aracılık ederler. Yersel sisteme göre büyük üstünlük ve kolaylıkları vardır. Tek dezavantajı INMARSAT terminalleriyle yapılacak özel haberleşmelerin ücreti fazladır. Yeryüzü sistemlerinde problem yaratan atmosferik koşullar frekansların soğurulması iletişim kalitesinin düşmesi gibi sorunlar uydu sisteminde yoktur. İletişimler çok kaliteli ve hızlı bir şekilde kesinti olmadan rahatlıkla yapılabilmektedir.

TELSİZ HABERLEŞMESİNDE ÖNCELİKLER: GMDSS haberleşmesinde yapılan iletişime göre öncelik kuralı vardır ve bu kurallara uyulması zorunludur. Daha öncede belirtildiği gibi bu öncelikler sayı ve önem derecesine göre;

Priority (Öncelik) 3 : Tehlike Haberleşmeleri
Priority (Öncelik) 2 : Acelelik Haberleşmeleri
Priority (Öncelik) 1 : Güvenlik Haberleşmeleri
Priority (Öncelik) 0 : Rutin Özel Haberleşmeler

FREKANS VE EMİSYON: Frekans Elektromanyetik dalganın elektronik devrelerle üretilerek bir saniyede yaptığı devinim hareketidir. Örneğin Frekansı 1 Hz olan bir dalga, bir saniyede +6 V 0 -6 V hareketini bir saniyede bir kez yapmaktadır. Frekans yükseldikçe 1 saniyede olan devinim sayısıda yükselecektir. Elektromanyetik dalgalar frekans ve emisyonlarla kullanılır. Kısacası frekansı iki dalga boyu arasındaki sıklık olarak ifade edebiliriz. GMDSS sisteminde haberleşmelerde elektromanyetik dalgalar ve frekanslar kullanılır. Cihazların kullandığı frekansların çıkış iletişim türüde emisyon türü yani elektromanyetik dalganın antenden yaydığı radyasyon ve haberleşmedeki türüne emisyon denir.

ELEKTRONİK DALGA ÜRETİLMESİ: Elektromanyetik dalgalar elektronik devreler yardımı ile (Osilatör Vb.) üretilir ve Elektromanyetik dalgaların üzerine cihazlar ile sesli ve yazılı olarak modülasyon yapılarak antenden çevreye saniyede ışık hızında (300.000 km)yayılırlar. Bu modülasyonları çevredeki gemi ve kıyı istasyonların antenleri bu gelen sinyalleri alıp ses yada data işaretine çevirir ve iletişim sağlanır.

TELSİZ DALGASININ İNCELENMESİ: Üretilen Elektromanyetik dalgaların +6 V ile -6 V arası değişimine akım yönü denir. Herhangi bir dalga üzerinde değişiklik yapılmasına ise MODULATION denir. İki tür modülasyon vardır

1-Frekans Modülasyonu (Frequency Modulation)
2-Genlik Modülasyonu (Amplitude Modulation)

Elektromanyetik dalganın bir saniyedeki devinim sayısı frekans yükseltilerek arttırılır. Buna Frekans Modülasyonu denir.
Genlik modülasyonu ise; +6 V ile -6 V arası dalga yüksekliğinin değiştirilmesi demektir.

Bunlara ilave olarak;

+6 V ile -6 V yüksekliğine Dalga Genliği denir.
0 dan +6 V ve -6 V arası değerlere Yan Band (Side Band) denir. 0 ile +6 V: Üst Yan Band (Upper Side Band) , 0 ile -6 V: Alt Yan Band (Lower Side Band) denir.

Taşıyıcı dalga ise: Hangi tür modülasyon hangi amaçla yapılırsa yapılsın üzerine bilgi bindirilen dalgaya taşıyıcı dalga denir.

Dalga Periyodu ise: Üretilen elektromanyetik dalganın 0 - +6 V - 0 - -6 V - 0 evresini tamamlaması ve geçen zamandır.
Elektromanyetik dalganın bir saniye içindeki periyod sayısına ise önceden belirtildiği gibi Frekans denir birimi Hertz (HZ)

TELSİZ DALGASININ YAYILMASI: Haberleşmede kullanılan Elektromanyetik dalgalar önceden de belirtildiği gibi Elektronik devreler yardımıyla üretilirler kablolar ve antenler yoluyla etrafa yada ulaşacakları yere (Uyduya) ve boşluğa ışık hızında yayılırlar. Yayılan dalgalar aynı şekilde verici anten tarafından çıkar ve karşı tarafın alıcı antenleri de bu dalgaları alarak iletişim kurulmuş olur. Kablo olmadan Antenden boşluğa tüm yönlerde yapılan Elektromanyetik enerji iletimine Telsiz Dalgasının yayılması denir. Dalgalar iletilirken frekansa bağlı olarak atmosferik şartlardan etkilenebilirler.

IŞIK HIZI: Elektromanyetik dalga konusunda ışık hızının bilinmesi gereklidir. Her ışığın farklı bir frekansı vardır ve ışığın rengine göre bu frekans değişiklik gösterir. Örneğin Mor ötesi bir ışıkla , Kızıl ötesi bir ışık aynı frekansta olamazlar. Işığın frekansı ne olursa olsun değişmez olan ışığın saniyede 300 000 Km hız yapmasıdır.

DALGA BOYU: Herhangi bir dalganın uzayda yayılması sırasında 1 saniyede kat ettiği mesafedir. Elektromanyetik dalgaların dalga boyu, ışık hızının telsiz dalga frekansına bölünmesiyle bulunur. Frekanslar yükseldikçe dalga boyları her zaman kısalır. Örneğin SART cihazının 9.2-9.5 GHZ frekans bandında çalışması demek 3 Cm lik dalga boyu olan Radarlarda görünmesi demektir. Başka örnek vermek gerekirse kullandığımız VHF cihazlarının frekansı 156 Mhz diyelim bunların dalga boyunu bulmak için ışık hızı 300.000 Km metreye çevirilir: 300 000 000 M
Cihazın frekansıda Hertz’e çevrilir: 156 000 000 Dolayısı ile 300 000 000 / 156 000 000 = VHF cihazının dalga boyunun 1.92 Metre yaklaşık dalga boyunun 2 Metre olduğunu gösterir. Anten hesaplarında kullanılan yarım ve çeyrek dalga hesaplanması, dalga boyunun 2 yada 4 e bölünmesiyle bulunur.

TELSİZ DALGA DEMETİ (ELEKTROMANYETİK SPEKTRUM): Telsiz dalgası frekanslarının sınıflandırılmış en küçük ve en büyük miktarlarını gösteren tablodur. Spektrum günümüz teknikleriyle üretilebilecek tüm dalgaları kapsar.
Spektrumda frekanslar Hertz den başlayarak Tera Hertz’e kadar devam eder

FREKANS VE DALGA BOYU BANTLARI: Spektrum 9 frekans bandına ayrılmıştır.

VLF: 3-30 KHZ Miryametrik Dalga
LF: 30-300 KHZ Kilometrik Dalga
MF: 300-3000 KHZ Hektometrik Dalga
HF: 3-30 MHZ Dekametrik Dalga
VHF 30-300 MHZ Metrik Dalga
UHF: 300-3000 MHZ Desimetrik Dalga
SHF: 3-30 GHZ Santimetrik Dalga
EHF: 30-300 GHZ Milimetrik Dalga
EHF: 300-3000 GHZ Desimilimetrik Dalga

MİRYAMETRİK VE KİLOMETRİK DALGALAR: VLF ve LF frekansları GMDSS sisteminde kullanılmazlar. Bu frekanslar iki şekilde yayılır.

1-Yeryüzü ile iyonosfer arası yansıma yolu ile
2-Kırılma ile (Küresel Yayılma)

Yer yüzü ile iyonosfer arası yansıma VLF bandı bu yayılma şekli ile oldukça uzak mesafelere ulaşabilir
Kırılarak yansımada dalgaların erişim mesafesi 100-400 Km arası atmosfer ortamına, dalgaların yeryüzü tarafından soğurulmasına (Absorbe) ve dalga kaynağının gücüne bağlı olarak değişir.

HEKTOMETRİK DALGALAR: MF bandı GMDSS sisteminde MF Telsiz Telefon - Telsiz Telex - DSC - Navtex cihazlarının kullandıkları frekans bandıdır. Erişim mesafesi gece ve gündüz durumuna göre 100 Km ile 1000 lerce Km arasında değişiklik gösterir. Güneş ışınlarının etkisi ile yüzey dalgaları halinde yayılır. Geceleyin iyonosferden de yansıtılarak iletilir. Frekans yükseldikçe dalganın zayıflama ihtimali yükselir. Gündüz ve Gece koşulları, Atmosferik koşullar dalganın iletiminde bazı bozukluklara neden olur.

DEKAMETRİK DALGALAR: HF bandı GMDSS sisteminde HF Telsiz Telefon - Telsiz Telex - DSC - HF Navtex cihazlarının kullandığı frekans bandıdır. Bu dalgalar iyonosferden yansıma yolu ile yayılırlar. Ulaştıkları erim sinyaller zayıflasa da 17-20 bin Km arası değişir. Dış şartlardan etkilenme oranları çok yüksektir. Düşük frekans durumunda dalganın soğurulmasına, yüksek frekansta ise iyonosferide aşarak uzay boşluğuna gitmesine neden olur. Bu frekans bandı kullanılarak yapılan iletişimlerde atmosferik şartlar, bulunulan mevsim gün ve ay, gece gündüz koşulları göz önüne alınır. Bu frekans bandında dalgaların yayılmasına bağlı olarak (yer yada iyonosfer) işaretlerin kuvveti saniyelere bağlı olarak belli bir ivme ile azalıp çoğalıyorsa bu olaya FADING denir ki hiç istenmeyen kötü bir durumdur. İşaretlerin tamamının kaybolma ihtimali vardır. HF 8 Mhz bandı nerdeyse her koşulda en ideal band olarak benimsenmiştir.

METRİK-DESİMETRİK-SANTİMETRİK DALGALAR: VHF-UHF-SHF bandları GMDSS sisteminde VHF-INMARSAT-COSPAS-SARSAT ve SART sistemleri ve cihazlarının kullandıkları frekans bandıdır. Bu dalgalar atmosferde ışık yayılmasına benzer şekilde yayılırlar. Troposferden yansırlar troposfer atmosferin en alt katmanı olduğu için erim mesafeleri azdır. Uydu sisteminde bu söz konusu değildir. Sadece yersel haberleşme için geçerlidir. Normal şartlarda dalgaların erim mesafesinin arttırılması için verici gücünün yüksek olması gerekir.

MİLİMETRİK-DESİMİLİMETRİK DALGALAR: Bu frekans bandı GMDSS sisteminde kullanılmamaktadır. Yeryüzünde bu dalgaların tamamı oksijen, karbondioksit, yağmur ve sis bulutları tarafından soğurulur. Bu yüzden dış uzaydaki gerekli telsiz iletişim sistemlerinde kullanılırlar.

BAND GENİŞLİĞİ: Telsiz çıkışlarında verilmesi gereken bilgilerin belli ve yeterli oranda verilebileceği frekans genişliğidir. 3 sayı ve 1 harf ile ifade edilirler. Harfler ondalık işareti yerine kullanılır ve bant genişliğinin birimini gösterirler.
İlk karakter 0 – K – M – G olamaz.

0.001 – 999 Hz arası H dir.
1 – 999 Khz arası K dir.
1 – 999 Mhz arası M dir.
1 – 999 Ghz arası G dir.

GMDSS sisteminde kullanılan frekanslardan örnek verelim:

518 KHZ: 518K 156 MHZ: 156M 1.6 GHZ: 1G60
9.2 GHZ: 9G20 406 MHZ: 406M

TELSİZ DONANIM TEKNİK KOŞULLARI: Telsiz verici donanımlarının;

1-Gereksiz emisyon yapmaları
2-Gereksiz işaretler vermeleri
3-Sahte ve aldatıcı emisyon yapmaları
4-Kimlik belirtmeyen çıkış yapmaları yasaktır.

Telsizler kullanım amacına yönelik olarak kullanılır. Tehlike ve güvenlik frekanslarına çok dikkat etmek gerekir. Diğer frekans ve kanallarda da gereksiz haberleşmelerden kaçınılmalıdır. Frekansların düzensiz amacına uygun olmadan kullanılması bir kural ihlalidir ve tespit halinde cezai işlem uygunlanır.

TELSİZ EMİSYONLARI: Telsiz verici donanımının Radio Frekans olarak çıkışıdır. Kısacası Elektromanyetik dalgalarda yapılmak istenen yayına göre dalga üzerinde yapılan modülasyon türünün çıkışıdır. (Ses,Yazı,Data)

EMİSYON SINIFLARI: GMDSS sisteminde Telsiz emisyonları 3 karakter ile belirtilir. Sık kullanılmamakla birlikte gerektiğinde daha ayrıntılı emisyon analizi için ek olarak 4. ve 5. karakterlerde kullanılabilir.

İLK KARAKTER: Ana taşıyıcının modülasyon türünü gösterir.

A: Genlik Modülasyonlu Çift Yan Band
B: Genlik Modülasyonlu Bağımsız Yan Band
C: Genlik Modülasyonlu Yan Band izi
H: Genlik Modülasyonlu Tam Taşıyıcı Tek Yan Band
J: Genlik Modülasyonlu Bastırılmış Taşıyıcılı Tek Yan Band
K: Genlik Modülasyonlu Pulse Emisyon Dizini
R: Genlik Modülasyonlu Taşıyıcısı azaltılmış veya düzeyi değişken Tek Yan Band
F: Frekans Modülasyonu
G: Faz Modülasyonu
N: Modülesiz taşıyıcı
D: Eş Zamanlı olarak veya önceden belirlenen bir sırayla genlik ve açı modülasyonu
L: Süre ve uzunluğu oranına göre modüleli pulse emisyon dizini
M: Konum ve faz oranına göre modüleli pulse emisyon dizini
P: Modülesiz pulse emisyon dizini
Q: Emisyon yapıldığı süre boyunca taşıyıcısı açısal modüleli pulse emisyon dizini
V: Taşıyıcı modülasyonlarının bir kombinesi yada başka şekilde üretilmiş pulse emisyon dizini
W: Yukarıda olmayan, eş zamanlı veya önceden belirlenen bir sırayla açı, genlik ve pulse’dan iki yada fazla taşıyıcı
X: Yukarıda olmayan

İKİNCİ KARAKTER: Modüle edilen ana taşıyıcının işaretlerinin cinsini gösterir.

0: İşaret Yok
1: Belirli sayıda veya Digital işaret taşıyan modüleli alt taşıyıcısız tek kanal
2: Belirli sayıda veya Digital işaret taşıyan modüleli alt taşıyıcılı tek kanal
7: Belirli sayıda veya Digital işaret taşıyan iki veya daha fazla kanal
3: Analog Bilgi taşıyan tek kanal
8: Analog Bilgi taşıyan iki veya daha fazla kanal
9: Analog Bilgi taşıyan iki veya daha fazla kanalla birlikte Digital işaret taşıyan iki veya daha fazla kanalın kombinesi
X: Yukarıdakilerin olmadığı yöntem

ÜÇÜNCÜ KARAKTER: Gönderilen bilginin türünü gösterir.

A: Kulakla alınan telgraf (MORS)
B: Otomatik alınan telgraf (DSC)
C: Faksimile
D: Data
E: Telefon ve Sesli Yayın
F: Televizyon ve Görüntülü Yayın
N: Bilgi Yok
W: Yukarıdakilerin kombinesi
X: Yukarıdakilerin olmadığı

EMİSYON SAPTANMASI İLE İLGİLİ ÖRNEKLER: Her karakter ve sayı 1 den başlayarak 3 e kadar kodlanır ve emisyon bulunur. Örnek olarak GMDSS te kullanılan emisyon sınıflarını inceleyelim:

J2B: (MF TELEX-MF DSC): Genlik Modülasyonlu Bastırılmış Taşıyıcılı Tek Yan Band, Belirli sayıda veya Digital işaret taşıyan modüleli alt taşıyıcılı tek kanallı Otomatik telgraf yayını

J3E: (MF-HF TELEFON): Genlik Modülasyonlu Bastırılmış Taşıyıcılı Tek Yan Band, Analog Bilgi taşıyan tek kanal Telefon yayını

F1B: (NAVTEX-HF TELEX-HF DSC): Frekans Modülasyonlu Belirli sayıda veya Digital işaret taşıyan modüleli alt taşıyıcısız tek kanallı Otomatik telgraf yayını

F3E: (VHF TELEFON): Frekans Modülasyonlu Analog Bilgi taşıyan tek kanal Telefon yayını

G3E: (VHF TELEFON): Faz Modülasyonlu Analog Bilgi taşıyan tek kanal Telefon yayını

G2B: (VHF DSC): Faz Modülasyonlu Belirli sayıda veya Digital işaret taşıyan modüleli alt taşıyıcılı tek kanallı Otomatik telgraf yayını

DENİZ FREKANS BANDLARI VE KANALLAR: GMDSS sisteminde kullanılan frekanslar kullanım amacına göre ITU tarafından dağıtılmıştır. GMDSS sisteminde kullanılan frekans bandları aşağıdaki verilecektir.

FREKANSLARIN KULLANIM AMACI: GMDSS te kullanılan Tehlike ve Acelelik frekanslarına daha fazla önem vermek gerekir. Tehlike ve Güvenlik amacıyla kullanılan frekanslara GMDSS frekansları denir. Denizde kullanılan frekanslar yapılan haberleşme türüne göre 3 sınıfa ayrılır.

1-DSC çalışması
2-Telsiz Telefon çalışması
3-Telsiz Telex çalışması

DENİZDE KULLANILAN FREKANSLAR VE FREKANS BANDLARI: Bu frekans bandları aşağıdaki gibidir.

MF: 415-535 Khz: Genel iletişim ve MSI yayınları
1605-4000 Khz: Tehlike uyarıları, Tehlike trafiği, Genel iletişim
HF: 4000-27500 Khz: Tehlike uyarıları, Tehlike trafiği, Genel iletişim, MSI yayınları
VHF: 121.5-123.1 Mhz: Arama ve Kurtarma çalışmaları
156-174 Mhz: Tehlike uyarıları, Tehlike trafiği, Genel iletişim, MSI yayınları
UHF: 406-406.1 Mhz: Tehlike uyarıları, Konum saptama işaretleri
UHF: 1.5-1.6 Ghz: Tehlike uyarıları, Tehlike trafiği, Genel iletişim, MSI yayınları
SHF: 9.2-9.5 Ghz: SAR çalışmaları, hedef tayini işaretleri

415-535 KHZ: Bu band da bulunan 490 Khz frekansı gemilere milli lisanlarında yapılacak Navtex yayınları için kıyı istasyonlarına ait NBDP frekansıdır. 518 Khz frekansı ise Uluslar arası NAVTEX frekansıdır ve tüm kıyı istasyonları tarafından gemilere Navtex yayını yollamak için sadece kıyı istasyonları tarafından kullanılır.

1605-4000 KHZ: Bu frekans bandı MF DSC ile 2187.5 Khz’den yapılan çağrıdan sonra ileri haberleşmenin yapılacağı MF TELSİZ TELEFON frekansı olan 2182 Khz yada MF TELSİZ TELEX frekansı olan 2174.5 Khz önemli frekanstır.

4000-27500 KHZ: Bu frekans bandı HF DSC ile 4 – 6 – 8 – 12 – 16 Mhz bandlarından yapılan çağrıdan sonra ileri haberleşmenin yapılacağı HF TELSİZ TELEFON ve HF TELSİZ TELEX frekanslarını ve HF NAVTEX frekanslarını içeren önemli frekansların bulunduğu band dır.

GMDSS TEHLİKE VE GÜVENLİK FREKANSLARI: GMDSS sisteminde kullanılan en önemli frekanslardır. Bunlar;

DSC TEHLİKE VE GÜVENLİK ÇAĞRI FREKANSLARI:

VHF: 156.525 Mhz (Kanal 70)
MF: 2187.5 Khz
HF: 4207.5 – 6312 – 8414.5 – 12577 – 16804.5 Khz

Bunlardan VHF bandındaki DSC frekansının asıl amacı tehlike ve güvenlik amaçlı kullanımdır. Fakat çalışma kanallarının dolu olması durumunda normal iletişim içinde kullanılabilir.


KAZAZEDE ARACI DSC FREKANSLAR: Kazazede araçlarında DSC donanımı;

1605-4000 Khz frekans bandında çalışıyorsa 2187.5 Khz (MF)
4000-27500 Khz frekans bandında çalışıyorsa 8414.5 Khz
156-174 Mhz frekans bandında çalışıyorsa 156.525 Mhz (VHF Kanal 70) frekansında çıkış yapabilmelidir.

DSC FREKANSLARINA TOPLU BAKIŞ: DSC Tehlike ve Güvenlik frekansları VHF bandında 1, MF bandında 1, HF bandında 5 tane olmak üzere toplam 7 tanedir.

Gemi Vericisi Gemi Alıcısı Kanal No Açıklama

156.525 Mhz 70 VHF Tehlike, Güvenlik ve Çağrı (DSC)

458.5 Khz 455.5 Khz Gemi-Kıyı-Gemi

2177 Khz Gemiler Arası
2187.5 Khz MF Tehlike ve Güvenlik Çağrı Frekansı (DSC)

2177 Khz 2189.5 Khz Gemi-Kıyı-Gemi

4207.5 Khz 401 HF Tehlike ve Güvenlik Çağrı Frekansı (DSC)

4208 Khz 4219.5 Khz 402 Uluslar arası Rutin çağrılarda ilk tercih
4208.5 Khz 4220 Khz 403 Gemi-Kıyı-Gemi
4209.5 Khz 4220.5 Khz 404 Gemi-Kıyı-Gemi

6312 Khz 601 HF Tehlike ve Güvenlik Çağrı Frekansı (DSC)

6312.5 Khz 6331 Khz 602 Uluslar arası Rutin çağrılarda ilk tercih
6313 Khz 6331.5 Khz 603 Gemi-Kıyı-Gemi
6313.5 Khz 6332 Khz 604 Gemi-Kıyı-Gemi

8414.5 Khz 801 HF Tehlike ve Güvenlik Çağrı Frekansı (DSC)

8415 Khz 8436.5 Khz 802 Uluslar arası Rutin çağrılarda ilk tercih
8415.5 Khz 8437 Khz 803 Gemi-Kıyı-Gemi
8416 Khz 8437.5 Khz 804 Gemi-Kıyı-Gemi

12577 Khz 1201 HF Tehlike ve Güvenlik Çağrı Frekansı (DSC)

12577.5 Khz 12657 Khz 1202 Uluslar arası Rutin çağrılarda ilk tercih
12578 Khz 12657.5 Khz 1203 Gemi-Kıyı-Gemi
12578.5 Khz 12658 Khz 1204 Gemi-Kıyı-Gemi

16804.5 Khz 1601 HF Tehlike ve Güvenlik Çağrı Frekansı (DSC)

16805 Khz 16903 Khz 1602 Uluslar arası Rutin çağrılarda ilk tercih
16805.5 Khz 16903.5 Khz 1603 Gemi-Kıyı-Gemi
16806 Khz 16904 Khz 1604 Gemi-Kıyı-Gemi

TELSİZ TELEX (NBDP) TEHLİKE VE GÜVENLİK TRAFİĞİ FREKANSLARI: MF bandında 1 HF bandında 5 tane olmak üzere toplam 6 tanedir. VHF bandında Telsiz Telex frekansı ve özelliği yoktur.

MF: 2174.5 Khz
HF: 4177.5 – 6268 – 8376.5 – 12520 – 16695 Khz

NBDP Tehlike ve Güvenlik trafiği frekanslarıdır.

TELSİZ TELEFON TEHLİKE VE GÜVENLİK TRAFİĞİ FREKANSLARI: VHF bandında 1 MF bandında 1 HF bandında 5 tane olmak üzere toplam 7 tanedir.

VHF: 156.800 Mhz
MF: 2182 Khz
HF: *4125 – 6215 – 8291 – 12290 – 16420 Khz Telsiz Telefon Tehlike ve Güvenlik trafiği frekanslarıdır.
*4125 Khz frekansı ayrıca Arama Kurtarma çalışmalarına katılan hava araçları tarafından deniz araçları ile haberleşme amacıyla kullanılır.

MSI VE NAVTEX FREKANSLARI: Aşağıdaki frekanslar sadece kıyı istasyonları tarafından gemilere yönünde yapılacak MSI (NAVTEX) yayınları için kullanılır. (MSI Yayınları – NBDP FEC – NAVTEX)

*490 – **518 – 4209.5 – 4210 – 6314 – 8416.5 – 12579 – 16806.5 – 19680.5 – 22376 – 26100.5 Khz

* Gemilere kendi dilinde yapılacak Navtex yayını frekansıdır
** Uluslar arası NAVTEX frekansıdır

KONUM SAPTAMA VE HEDEF BELİRLEME İŞARETLERİ FREKANSLARI: Tehlike durumlarında otomatik yada manuel olarak uydulara ve kıyıya tehlike uyarısı veren EPIRB cihazının sinyallerine konum saptama işaretleri , Yine tehlike durumlarında gemi mevkiinin çevredeki gemilerin RADAR ekranında görünmesini sağlayan SART cihazının sinyallerine ise hedef belirleme işaretleri denir.

EPIRB frekansları: 117.175 – 136 Mhz (VHF EPIRB)
156 – 174 Mhz (VHF DSC EPIRB)
406 Mhz (COSPAS-SARSAT EPIRB)
1.6 Ghz (INMARSAT EPIRB)

SART frekansı: 9200 – 9500 Mhz (SART)

DİĞER FREKANSLAR: Tehlike ve Güvenlik amacıyla deniz araçları ile hava araçları arasında bazı frekanslar kullanılır.
Böyle bir hava aracı;

4125 Khz J3E, 2182 Khz H3E 156.800 Mhz (VHF Kanal 16) ile 156.300 Mhz (VHF Kanal 06) G3E olarak kullanılabilir

3023 Khz ve 5680 Khz frekansları hava araçlarının SAR çalışmalarına katıldıklarında deniz araçları ile ilgili kıyı istasyonları ile iletişim kurmaları için kullanılır.

117.975 – 137 Mhz frekans bandını kullanan hava araçları Tehlike ve Zorunluluk amaçları için telsiz telefon olarak 121.5 Mhz frekansını kullanırlar. Bu frekans hava araçları ile deniz araçları arasında sadece tehlike ve zorunluluk amacıyla kullanılır. 121.5 Mhz frekansı aynı zamanda EPIRB frekansıdır ve tehlike amaçlı kullanılır.

123.1 Mhz 121.5 Mhz nin yedeğidir. SAR çalışmalarına katılan hava, deniz ve kara araçları tarafından bu amaç için kullanılır. Bu frekans sadece deniz ve hava araçları arasında SAR çalışmalarının organizasyonu amacıyla A3E emisyon sınıfı ile kullanılır.

156.300 Mhz SAR çalışmalarına katılan hava ve deniz araçları arasında ve ayrıca güvenlik amaçlı iletişimde de kullanılır.
156.625 Mhz Gemilerarası seyir güvenliği maksatlı ve liman hizmetleri ile ilgili durumlarda kullanılır.
156.800 Mhz VHF için telsiz telefon olarak Tehlike ve Güvenlik trafiği için kullanılır.
Kazazede aracında kullanılan telsiz telefon donanımı 156-174 Mhz bandları arasında 156.800 Mhz (VHF Kanal 16) ile birlikte en az 1 adet başka kanalda alma ve gönderme yapabilmelidir.

406-406.1 Mhz bandı sadece COSPAS-SARSAT Epirb lerinin yeryüzünden uzaya tehlike işaretleri göndermesi içindir.

Genel olarak uydu sistemlerinde yeryüzünden uyduya 1626.5 – 1645.5 Mhz, Uydudan yeryüzüne ise 1530-1544 Mhz frekans bandı kullanılır. Fakat 1544 – 1545 Mhz frekans bandı sadece uydudan yeryüzüne tehlike ve güvenlik çalışmalarında işaret göndermekle sınırlıdır. Bu frekans bandı aynı zamanda INMARSAT E (EPIRB) frekanslarının uydudan yeryüzüne iletiminde kullanılır. 1645.5-1646.5 Mhz frekans bandı ise sadece yeryüzünden uyduya tehlike uyarısı yapmak için kullanılır. Aynı zamanda INMARSAT EPIRB çalışma frekansı olmakla birlikte COSPAS-SARSAT uydularına gelen tehlike sinyallerinin diğer INMARSAT uydularına aktarılmasında da kullanılır.

FREKANSLARIN KORUNMASI: Yukarıda verilen frekans ve frekans bandlarında izin verilen emisyon sınıfları dışında, ve tehlike ve güvenlik iletişimlerine zarar verecek her tür emisyon yasaktır. İzin verilen frekanslar üzerinde çıkış yapmadan önce frekans üzerinde trafik olup olmadığına dikkat edilmelidir. Gemi istasyonlarının 490 Khz – 510 Khz arası frekans bandında emisyon yapmaları yasaktır. 518 Khz frekansı sadece F1B emisyon sınıfı ile NAVTEX yayını alım frekansıdır. 2173.5 – 2190.5 Khz frekans bandı arası izin verilen frekanslar dışında emisyon yapmak yasaktır. 156.7625 – 156.8375 Mhz frekans bandında (VHF Kanal 16 Koruma Bandı) zararlı karıştırmalar yapılabilecek tüm emisyonlar yasaktır.

GMDSS TEHLİKE VE GÜVENLİK FREKANSLARINA TOPLU BAKIŞ: Aşağıda GMDSS te kullanılan görülmektedir.

490 Khz: Gemilerin kendi dilinde kıyı istasyonları tarafından yapılan NAVTEX yayını frekansı
518 Khz: Uluslar arası NAVTEX frekansı
2174.5 Khz: Tehlike ve Güvenlik (MF Telex)
2182 Khz: Tehlike ve Güvenlik (MF Telefon)
2187.5 Khz: Tehlike ve Güvenlik (MF DSC)
3023 Khz: SAR çalışmalarına katılan hava ve deniz araçlarının kıyı istasyonları arasındaki iletişimler
4125 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telefon) SAR çalışmalarına katılan deniz araçlarının hava araçlarıyla olan iletişimlerinde kullanılır
4177.5 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telex)
4207.5 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF DSC)
4209.5 Khz: HF NAVTEX Frekansı
4210 Khz Kıyı istasyonları tarafından gemilere MSI yayınları
5680 Khz: SAR çalışmalarına katılan hava ve deniz araçlarının kıyı istasyonları ile olan iletişimlerinde kullanılır
6215 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telefon) SAR çalışmalarına katılan deniz araçlarının hava araçlarıyla olan iletişimlerinde kullanılır
6268 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telex)
6312 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF DSC)
6314 Khz: Kıyı istasyonları tarafından gemilere MSI yayınları
8291 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telefon)
8376 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telex)
8414.5 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF DSC)
8416.5 Khz: Kıyı istasyonları tarafından gemilere MSI yayınları
12290 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telefon)
12520 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telex)
12577 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF DSC)
12579 Khz: Kıyı istasyonları tarafından gemilere MSI yayınları
16420 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telefon)
16695 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF Telex)
16804.5 Khz: Tehlike ve Güvenlik (HF DSC)
16806.5 Khz: Kıyı istasyonları tarafından gemilere MSI yayınları
19680.5 Khz: Kıyı istasyonları tarafından gemilere MSI yayınları
22376 Khz: Kıyı istasyonları tarafından gemilere MSI yayınları
26100.5 Khz: Kıyı istasyonları tarafından gemilere MSI yayınları
121.5 Mhz: Havacılık olağanüstü durum ve VHF (COSPAS-SARSAT) EPIRB, Gemi – Uçak arası olağanüstü durumlarda iletişim A3E emisyon sınıfı ile SAR çalışmalarının koordinasyonunda kullanılır.
123.1 Mhz: 121.5 Mhz frekansının yedeği olup aynı amaç için kullanılır
156.300 Mhz: VHF Kanal 06 Gemi-Gemi ve Gemi-Uçaklar arasında Arama ve Kurtarma ile diğer güvenlik durumlarında
156.525 Mhz: Tehlike ve Güvenlik (VHF DSC Kanal 70)
156.650 Mhz: Gemilerarası seyir güvenliği frekansıdır
156.800 Mhz: Tehlike ve Güvenlik (VHF Kanal 16) ve Hava araçları tehlike ve güvenlik amaçlı iletişimler
406-406.1 Mhz: COSPAS-SARSAT Epirb frekansıdır. Yer yüzünden uyduya sinyal göndermede kullanılır
1530-1544 Mhz:Uzay - Yeryüzü yönünde Tehlike ve Güvenlik ile Rutin iletişimler
1544-1545 Mhz:Uzay - Yeryüzü yönünde EPIRB sinyallerinin yer istasyonlarına ve gemi istasyonlarına aktarılması
1626.5-1645.5 Mhz: Yeryüzü - Uzay yönünde Tehlike ve Güvenlik ile Rutin iletişimler
1645.5-1645.5 Mhz: Yeryüzü - Uzay yönünde EPIRB emisyonlarının yapılması ve uydudan uyduya iletişimde kullanılır.
9200-9500 Mhz: SART frekansıdır. Arama ve Kurtarma çalışmalarında hedef saptama işaretleri vermede kullanılır

TEHLİKE VE GÜVENLİK FREKANSLARINDA OTOMATİK DİNLEME: GMDSS sistemi otomatik bir sistem olduğundan bu dinlemeleri cihazlar kendisi yapar. Uydu iletişim sistemlerinde INMARSAT donanımları, yersel haberleşme sisteminde ise DSC donanımları bu dinlemeleri otomatik olarak yapmaktadır. Aynı dinlemeyi kıyı istasyonları da yapmak zorundadır. Kıyı istasyonlarının dinlediği frekanslar List Of Coast Stations kitabında bulunur. Gemiler aynı zamanda seyir ve meteoroloji bilgileri için NAVTEX ve EGC mesajlarını devamlı almak zorundadır.

ITU KANALLARI: GMDSS te frekanslar, uygulamada kolaylık olması amacıyla kanallara ayrılmış ve numaralandırılmıştır.
Bir kanal için tek bir frekans belirtilmişse istasyonlar alıcı ve vericisini bu frekansa ayarlarlar. Buna Simplex çalışma denir.
Bir kanal için iki frekans belirtilmişse istasyonlar alıcı ve vericilerini ilgili frekansa ayarlarlar. Buna Dublex çalışma denir.
VHF haberleşmesinde kanallar belirtilerek iletişim kurulur. MF-HF iletişimde ise frekanslar önem taşır.

VHF KANALLARINDA ÇALIŞMA: VHF cihazının kullanılırlığı çok yaygın olduğundan kural ihlali ihtimali o derece yüksektir. Bu yüzden kullanımlarda kanalların tahsis amacına göre kullanılması gerekmektedir. Örneğin Kanal 06 (156.300 Mhz) Ice Season süresinde Ice Breakerlar ile gemiler arasındaki iletişimlerde de kullanılır. DSC Kanal 70 sadece Tehlike, Güvenlik ve Genel Çağrılar için kullanılır. VHF Kanal 16 sadece Tehlike ve Güvenlik trafiği için kullanılır.
VHF Kanal 16 Genel çağrı kanalı olarak kesinlikle kullanılmamalıdır. VHF sisteminin menzili kısa olduğu hiçbir zaman unutulmamalıdır. VHF sistemlerinin mesafesi anten yüksekliği ile de aynı zamanda doğru orantılıdır. VHF kanallarında çalışma yapılmadan önceden kanalda bir süre dinleme yapıp trafik olup olmadığı kontrol edilmelidir. Kanallar gereksiz yere meşgul edilmemelidir. Kaliteli bir haberleşme için çıkış gücünün yeterli olması gerekir. Anlaşılamama durumlarında Fonetik Alfabe nin kullanılması gerekmektedir.

YANLIŞ ALARMLAR VE BUNLARDAN SAKINILMASI: GMDSS donanımlarının kullanımı oldukça kolay ve etkilidir. Fakat bu sistemlerle bile bazen hatalar yapılabilmektedir. Örneğin Karşı tarafın alıcı frekansı, bizim verici frekansımız olmalıdır. Aynı şekilde bizim alıcı frekansımız, karşı tarafın verici frekansı olmalıdır ve buna özellikle dikkat edilmesi gerek
Yine bunun gibi kullanım amacı dışında frekanslar kullanılmaması gerekir. Böyle hatalara düşmemek için iyi bir telsiz zabiti cihazlarını tanımalı teknik ve teorik bilgiye sahip olmalı cihazlar hakkında her şeyi bilmelidir.

Örneğin MF-HF sisteminde Telex yada Telefon görüşmesi yapılacaksa cihazın menüsünden Telex yada SSB (HF) yada AM (MF) modülasyonları seçilerek ilgili frekanslarda haberleşme yapılmalıdır.

GMDSS donanımları her zaman sağlam ve çalışıyor olmalıdır. Cihazlar test edilmelidir ve aksaklıklar giderilmelidir. Cihazların setuplarına yanlış frekans ve modülasyon bilgilerinin girilmediğinden emin olunmalıdır. Aksi takdirde özellikle DSC sistemlerinden Çağrıda yapılamaz, Alındı onayı da alınamaz. Çok önemli bir durumdur.

TELSİZ HABERLEŞME BÖLGELERİ: Bölge kavramının iyi anlaşılması, ilgili diğer konuların anlaşılmasında yardımcı olacaktır. Gemiler seyir yapacağı alanlarda hangi bölgeler olduğunu ve cihazlarını ona göre donatmaları yada ayarlamaları gerekmektedir. Örneğin geminin seyri boyunca alacağı MSI yayınları için hangi NAVAREA yada METAREA lardan ve hangi deniz alanlarını kullanacağını bilmesi gerekmektedir. Bu alanlar ve MSI alımı için belirlenmiş saatler ITU nun ilgili yayınlarında belirtilmiştir. GMDSS sistemindeki her şeyin birlikte ve doğru olarak kullanılması gerekmektedir.

MSI YAYINLARI İLE İLGİLİ BÖLGELER: NAVAREA : NAVigation AREA METAREA: METeorological AREA

İsimlerinden de anlaşılacağı üzere seyir güvenliği ile ilgili bilgilendirme mesajlarının yayınlandığı alana NAVAREA
Meteoroloji bilgilendirmelerinin yayınlandığı alanlara ise METAREA denir. Bu yayınlar BROADCAST (Umuma) olarak yayınlanır. NAVAREA ve METAREA lar çalışma ve alan olarak aynı alan olarak kabul edilmektedir. Dünya bu amaçla 16 bölgeye ayrılmıştır.

GMDSS E GÖRE DENİZ SEFER BÖLGELERİ: GMDSS sisteminde gemiler cihazlarını seyir yapacağı deniz alanlarına göre donatmak zorundadır. Bu yüzden GMDSS te ana amaç Tehlike ve Güvenlik çağrılarının mesafe sınırı olmadan ve ilgili birimler tarafından kesintisiz yapılabilmesi ve alınabilmesi için gerekmektedir. GMDSS te 4 deniz alanı vardır Bunlar;

A1: Kıyıdaki VHF istasyonu tarafından DSC çağrılarının ve Telsiz Telefon çağrılarının gönderilip alınabildiği kıyıdan yaklaşık 20-30 mil mesafedeki deniz alanıdır.

A2: Kıyıdaki MF istasyonu tarafından DSC çağrılarının ve Telsiz Telefon – Telsiz Telex çağrılarının gönderilip alınabildiği kıyıdan yaklaşık 100-150 mil mesafedeki deniz alanıdır.

A3: A1 ve A2 deniz alanı dışında, Kıyıdaki HF istasyonu tarafından DSC çağrılarının ve Telsiz Telefon – Telsiz Telex çağrılarının gönderilip alınabildiği ve ayrıca INMARSAT uyduları tarafından da kapsanan alan ( 70° Kuzey – 70°Güney Enlemleri Arası A1 ve A2 bölgeleri dışında kalan bölgedir)

A4: Alan olarak 70° Kuzey – 70° Güney enlemleri sonrası yani Kutup Bölgeleridir. Aynı zamanda bu sınırlarda bulunan A1 ve A2 deniz alanlarından ileri deniz alanıdır.

Kısaca özetlemek gerekirse dünyanın her yerinde her deniz alanı bulunabilir. Fakat A3 ün içinde A4, A4 deniz alanının içinde ise A3 deniz alanı bulunamaz.

INMARSAT – OKYANUS BÖLÜMLERİ: INMARSAT uydularının oluşturduğu A3 deniz alanının sınırına kadar belirlenen 4 adet INMARSAT uydusunun oluşturduğu kapsama alanıdır.

1-Atlantic Ocean Region-West
2- Atlantic Ocean Region-East
3-Indian Ocean Region
4-Pacific Ocean Region

Bu uydular yörüngelerinde ve coğrafi konumlarında sabittirler ve dünyanın dönüş hızına eşittirler ve iz düşümleri ekvator üzerindedir. INMARSAT sisteminin kapsama alanı dışı olan bölgede (A4) rutin ve tehlike haberleşmelerinde tamamen yersel sistem kullanılır.

FREKANSLARIN KULLANIMI İLE İLGİLİ BÖLÜM VE BÖLGELER: Frekanslar, kullanıldıkları hizmet ve bu hizmetleri veren istasyonlara göre saptanarak tahsis edilirler. Frekansların uluslar arası dağılımı amacı ile yeryüzü 3 bölgeye ayrılmıştır (A-B-C çizgileri) bu bölgelere “Frekansların Dağılımıyla İlgili Bölümler” denir. Çok önemlidir.

A Çizgisi: Kuzey kutbundan 40° East (Doğu) meridyenini izleyerek 40° North (Kuzey) paraleline iner,
40 ° N 40 ° E mevkiinden büyük daire yayı ile 60 ° East meridyeninin Yengeç Dönencesi ile kesiştiği noktaya gelir,
60° East meridyenini takip ederek Güney Kutbuna uzanır.

B Çizgisi: Kuzey kutbundan 10 ° West (Batı) meridyenini izleyerek 72° North paraleline iner,
72 ° N 10 ° W mevkiinden büyük daire yayı ile 40 ° N 50 ° W e gelir,
40 ° N 50 ° W mevkiinden büyük daire yayı ile 10 ° S (Güney) 20 ° W e gelir,
10° S 20 ° W mevkiinden 20 ° W meridyenini takip ederek Güney Kutbuna uzanır.

C Çizgisi: Kuzey kutbundan büyük daire yayı ile 65 ° 35 ‘ N paraleli ile Berring Strait’deki uluslar arası sınıra gelir,
Bu sınırdan büyük daire yayı ile 50 ° N 165 ° E gider,
50 ° N 165 ° E mevkiinden büyük daire yayı ile 10 ° E 170 ° W e gider,
10 ° E 170 ° W mevkiinden 10 ° N paralelini takip ederek 120 ° W meridyenine gelir,
10 ° N 120 ° W mevkiinden Güney Kutbuna uzanır.

Çizgilere göre yeryüzünün bölümlere ayrılması aşağıdaki gibidir.

Bölüm 1 : Doğusu A çizgisi Batısı B çizgisi ile sınırlı bölüm içinde kalan ve İran karası dışında tüm bölgeyi, Türkiye karasını, A ve B çizgileri arasının dışında kalan eski Sovyet Ülkelerini, Moğolistan Karasını ve A çizgisi ile C çizgisi arasındaki eski kuzey Sovyet Ülkelerini kapsar.

Bölüm 2: Doğusu B çizgisi ve Batısı C çizgisi ile sınırlı bölgedir.
Bölüm 3: Doğusu C çizgisi ve Batısı A çizgisi ile sınırlı bölgedir. Bu bölüm içinde kalan fakat Bölüm 1 in içinde kabul edilen ülkeler Bölüm 3 dışındadır. Ayrıca İran karası bu bölüm içindedir.

AVRUPA DENİZ BÖLGESİ: Sınırlar ve koordinatlar aşağıda verilmiştir.

72°N 055°E – 72°N 005°E – 67°N 005°E – 67°N 032°E – 30°N 032°E – 30°N 043°E – 60°N 043°E – 60°N 055°E olan noktaları birleştiren çizginin sınırları içinde kalan bölgedir

TROPİK BÖLGE: Bölüm 2 de Yengeç ve Oğlak dönenceleri arasında kalan bölge,
Bölüm 1 ve 3 te 30°N ile 35°S paralelleri arasında, ek olarak 40°E ile 80°E meridyenleri ve 30°N ile 40°N paralelleri arasında kalan bölge,
Libyanın 30°N paralelinin kuzeyinde kalan bölgedir.

*Bölüm 2 içindeki Tropical Zone, bu bölüm içindeki ülkelerin aralarında yapacakları özel anlaşmalar ile 33°N paraleline kadar uzatılabilir.

TELSİZ İSTASYONLARININ TÜRLERİ: Gemi istasyonları, uluslar arası telsiz yönetmelikleri ile saptanmış emisyon sınıfları ve çalışma frekanslarının koşullarına göre kurulur. Donanımların kullanım amaçlarına göre uygun olup olmadığı yada koşulların yerine getirilip getirilmediği belirli kurumlar tarafından denetlenir. Donanımların amacı dışında bir etkisinin olması istenir. Ayrıca donanımların kullandığı enerji kaynaklarının da iletişim donanımlarına zarar vermemesi gerekir. Alıcı ve verici donanımlarında yapılacak frekans değişikliğinin hızlı olması gerekir. Gemi istasyonlarının tehlike ve emniyet trafiği dışında BROADCAST yayın yapmaları yasaktır. Tüm gemiler GMDSS koşullarına göre istenen belge ve dökümanları bulundurmak zorundadır.

DSC GEMİ İSTASYONLARI: DSC donanımlı bir gemi istasyonu;

415-535 Khz , (MF) 1605-4000 Khz , (HF) 4000-27500 Khz frekansları içinde bulunan tehlike ve emniyet trafiği frekanslarından ve izin verilen frekanslardan F1B (HF) yada J2B (MF) emisyon sınıflarında, 156-174 Mhz arası 156.525 Mhz frekansında G2B emisyon sınıfı ile iletişim yapabilir.

NBDP GEMİ İSTASYONLARI: NBDP donanımlı bir gemi istasyonu;

1605-27500 Khz frekansları arasında izin verilen ve kullanım amacına göre tahsis edilmiş olan frekanslarda amacına göre F1B yada J2B emisyon sınıfı ile çıkış yapabilir. Bu istasyonlar ayrıca 518 Khz NAVTEX alımı yapabilecektir. Gemi istasyonlarının 490 – 510 Khz ile 2170 – 2194 Khz frekansları arasında 2174.5 Khz dışındaki bütün frekanslarda NBDP çıkış yapmaları yasaktır. VHF bandında NBDP (Telex) çıkış yapılacak frekans yoktur.

DONANIMLARIN ÖZEL KARAKTERLERİ: Daha sonradan NBDP özelliği eklenmiş donanımlar pratikte çalışma frekanslarından (Alıcı Verici) + yada – 1700 Hz farklı frekanslarda çalışırlar. Bu durum önemlidir ve bilinmesi gerekir.

Örneğin Kıyı istasyonunun vericisi 12654 Khz, Alıcısı 12557 Khz olsun. Bizim Alıcı frekansımız kıyı istasyonunun verici frekansından 1700 Hz az olmalıdır (12652.3 Khz) bizim verici frekansımız, kıyı istasyonunun alıcı frekansı olacağından yine 1700 Hz olmalıdır (12555.3 Khz)

Cihazın kendisi otomatik olarak NBDP sistemini içeriyor ise bu hesabın yapılmasına gerek yoktur.

TELSİZ TELEFON GEMİ İSTASYONLARI: Telsiz Telefon donanımlı bir gemi istasyonu;

1605-27500 Khz frekansları arasında izin verilen ve kullanım amacına göre tahsis edilmiş olan frekanslarda amacına göre J3E yada H3E emisyon sınıfı ile çıkış yapabilir. 156-174 Mhz bandında VHF ile kanalların kullanım amacına göre F3E (Normal Kanallar) yada G3E (Özel Kanallar 16-13-06) emisyonu ile iletişim kurabilir.

TELSİZ İSTASYONLARININ VERİCİ ÇIKIŞ GÜÇLERİ: 4000-27500 Khz arası çalışan kıyı istasyonları;

4 ve 6 MHZ bandları için 8 KW 8 MHZ bandı için 10 KW 12-16-18-19-22-25-26 MHZ bandları için 15 KW çıkış gücüdür.

4000-27500 Khz arası F1B emisyonu ile çalışan kıyı istasyonları;

4 ve 6 MHZ bandları için 5 KW 8 MHZ bandı için 10 KW 12-16-18-19-22-25-26 MHZ bandları için 15 KW çıkış gücüdür.

Gemi istasyonlarının vericilerinin çıkıç güçleri;

MF-HF DSC çağrıları için 400 W
VHF DSC çağrıları için 1 W
Diğer iletişim türleri için ise (Telefon,Telex) 1.5 KW ile sınırlıdır.

TELSİZ İSTASYONLARININ KİMLİKLERİ: Tüm telsiz istasyonlarının kendilerini tanıtan bir kimliği vardır. Her istasyon telsiz ile çıkış yaptığın kendisini bu işaretlerle tanıtmak zorundadır. Herhangi bir telsiz çıkışında yanlış yada sahte kimlik bildirmek kesinlikle yasaktır. Telsiz istasyonları eğer uygun donanımları var ise bu bildirimleri otomatik ve doğru olarak yapabilmektedir. Kimlik işaretlerinde ki değişikliklerde uluslar arası telsiz yönetmeliklerine göre yapılır. Gemi telsiz istasyonlarına verilen kimlik işaretleri, istasyonun uygun yerlerine yazılarak bildirilir. Gemi istasyonları kendilerini çağrı işareti, Digital Numaralar, yada gemi isimlerini vererek bildirirler.

ÇAĞRI İŞARETLERİNİN BELİRLENMESİ: Çağrı işaretlerinde 26 harf kullanılır. Noktalama işaretli harfler (İ,Ö,Ü,Ğ,Ş,Ç) gibi harfler kullanılamaz. Çağrı işaretinin ilk iki karakteri;

İki harf veya bir harf bir sayı yada bir sayı bir harf şeklinde olmalıdır. Çağrı işaretlerinde rakam olarak kullanılan sayılar 0 yada 1 olamaz. Çağrı işaretinin ilk iki karakteri yada ilk karakteri ulusal kimlik bilgisini taşır. Bu karakterler ülkelere göre Uluslar arası telsiz yönetmeliklerine göre belirlenir. Örneğin Türkiye’ye ayrılan çağrı işareti grubu TAA-TCZ ile YMA-YMZ arası karakterlerdir Türkiye’deki askeri gemiler için TB tahsis edilmiştir. Her gemi istasyonu bağlı olduğu ülkenin çağrı işareti grubuna göre ilgililerce belirlenen çağrı işareti kullanır.

MMSI NUMARALARI: GMDSS DSC donanımlarının kimlik numarasıdır. 9 rakamdan oluşurlar. MMSI numaraları içinde her ülkeye uluslar arası telsiz yönetmeliklerine göre ayrı olarak tahsis edilen MID kodu bulunur. Örneğin Türkiye’nin MID kodu 271 dir. MMSI numaraları 4 sınıfa ayrılır.

1-Gemi 2-Grup Gemi 3-Kıyı 4-Grup kıyı istasyonlarıdır.

Gemilere tahsis edilen MMSI numarasının ilk 3 karakteri MID kodudur. Örneğin Türkiye’ye ait bir geminin MMSI numarası;
MIDXXXXXX formatında X olan her yere gelebilecek her hangi bir sayıyı belirtir. MMSI numalarında sayı kısıtlaması yoktur. Geri kalan 6 rakamı ilgili bayrak devleti kendi düzenlemeleri içinde gemiye tahsis ederler. Grup gemi istasyonlarına tahsis edilen MMSI numarasının ilk karakteri 0 sayısıdır. Örneğin : 0271XXXXX formatındadır. Kıyı ve grup kıyı istasyonlarının MMSI numarasının ilk iki karakteri 00 sayısıdır. Örneğin : 00271XXXX formatındadır. Her ülkenin 1 adet MID kodu vardır. Bir ülke kendisine tahsis edilen MID numarasından başka bir MID numarası talep edebilmesi için ilk tahsis edilen MID kodunun %90 ını kullanmış olması gerekir.

SELECTIVE CALLING NUMARALARI: İstasyonların Telsiz Telex iletişiminde kullanacakları tanıtım numarasıdır. Telsiz Telex numaraları her ülkeye, Gemi ve Kıyı telsiz telex istasyonları olmak üzere ayrı ayrı tahsis edilirler. Gemilerin Telsiz Telex numarası 5 sayıdan, Kıyı istasyonlarının Telsiz Telex numarası ise 4 sayıdan oluşur. Numaralarda sadece iki tane 0 yan yana kullanılamaz. Ülkelere tahsis edilen telex numaraları kıyı istasyonları için onlu, gemi istasyonları için yüzlü bloklar halinde olabilir. Örneğin Türkiye için : 4360-4369 (Kıyı) Gemi 56566-56599 yada 65700-65900 şeklinde olabilir.

GEMİ TELSİZ İSTASYONU İÇİN GEREKLİ BELGE VE YAYINLAR: GMDSS e tabi gemiler belirlenmiş olan belge ve dökümanlara sahip olmak zorundadır. Bu belge ve dökümanlar istasyonun çevresinde her zaman denetlenmeye hazır bir şekilde bulundurulmalıdır.

DONANIMLARIN YETERLİLİĞİ: GMDSS telsiz donanımlarının uygun olup olmadığı bayrak devletlerince kontrol edilir. GMDSS için yeterli olduğu belgelenir ve istasyona çalışma izni verilir. Çalışma izni istasyonun bulunduğu yerde gözle görülür bir şekilde bulundurulmalıdır. Telsiz iletişim merkezinde ayrıca;

- Tüm donanımların yerleştirilme planları
- Tüm donanımların birbirine olan kablo bağlantılarının planları
- Tüm antenli donanımların anten yerlerini gösteren planlar bulunmalıdır.

OPERATÖRLERİN YETERLİLİĞİ: Donanımların ilgili yönetmeliklere uygun kullanılmaları ve donanımı kullanacak operatörlerin yeterli bilgiye sahip olması istenir. Donanımları kullanacak operatörlerin kendisini kanıtlamasıyla ilgili devlet bunu belgeler ve kişiye verir. Yeterliliğe sahip kişiler GMDSS frekans ve tekniklerini kullanan gemilerin hizmetlerinin yürütülmesini sağlar. GMDSS donanımlarının yeterli belgeye sahip olmadan operatörsüz çalıştırılıp kullanılması kesinlikle yasaktır. SOLAS gemilerde telsiz iletişimi ve tehlike ve güvenlik haberleşmesi yapabilmek için gemilerde yeterli belgeye sahip personel bulundurulmasını emreder. GMDSS donanımlarının bakım tutumu ve kullanımı için belgeler 4 sınıfa ayrılmıştır;

1-First Class RadioElectronic Operator Certificate (REO1)
2-Second Class RadioElectronic Operator Certificate (REO2)
3-General Operator Certificate (GOC)
4-Restricted Operator Certificate (ROC)

REO 1 tüm deniz alanlarında tam bakım tutum ve tam kullanım yetkisine sahiptir.
REO 2 tüm deniz alanlarında sınırlı bakım tutum ve tam kullanım yetkisine sahiptir.
GOC tüm deniz alanlarında tam kullanım yetkisine sahiptir. Bakım tutum yapamaz.
ROC ise sadece A1 deniz alanında sınırlı kullanım yetkisine sahiptir. Bakım tutum yapamaz.

TELSİZ İSTASYONUNDA BULUNDURULMASI ZORUNLU OLAN YAYINLAR: GMDSS e tabi istasyonlarda gerektiğinde başvurulacak kaynak olarak bazı yayınların bulunması zorunludur.

LIST IV (LIST OF COAST STATIONS): Bu kitap içinde kamu iletişim hizmetindeki kıyı istasyonları ve kıyı yer istasyonlarına ait tüm ayrıntılar vardır.

2 yılda bir yayınlanır. 6 ayda bir özet yayınlarla güncelleştirilir.

LIST V (LIST OF SHIP STATIONS): Bu kitap içinde gemi istasyonları hakkındaki tüm ayrıntılar vardır.

Her yıl yayınlanır. 4 ayda bir ana listeler, 6 ayda bir özet yayınlarla güncelleştirilir.

LIST VI (LIST OF RADIODETERMINATION AND SPECIAL SERVICE STATIONS): En önemli kitaplardan birisidir. Bu kitap içinde Bölüm A da istasyonların alfabetik sıralanışı, Bölüm B de ise DF,BEACON,OKYANUS GEMİ,DF AYAR,STANDARD FREKANS VE ZAMAN AYARI İŞARETLERİ,METEOROLOJİ RAPORLARI,SEYİR UYARILARI,SAĞLIKLA TAVSİYELERİ ve SALGIN HASTALIKLAR ile ilgili yayın yapan ve diğer özel hizmet veren tüm istasyonların bilgileri bulunur.

LIST VII A (LIST OF CALL SIGNS AND NUMERICAL IDENTITIES): Denizcilikte kullanılan ve bulunan tüm istasyonların çağrı işaretleri ve digital kimliklerinin bulunduğu kitaptır.

2 yılda bir yayınlanır. 3 ayda bir özet yayınlarla güncelleştirilir.

GMDSS TELSİZ JURNALİ: GMDSS e tabi gemilerde GMDSS telsiz jurnali bulundurulması zorunludur ve GMDSS donanımından yapılan iletişimlerin eksiksizce ve usulüne uygun olarak bu jurnale yazılması gerekmektedir. GMDSS telsiz jurnali gerektiğinde yetkili kurumlar tarafından atanan kişilerin denetimine hazır olmalıdır. GMDSS Telsiz Jurnali Yeterli belgeye sahip ve gemi kaptanı tarafından atanan kişi tarafından doldurulur. Bu kişiler normal olarak cihazları kullanmaya yetkili kişilerdir. GMDSS Telsiz Jurnali her gün Kaptan tarafından kontrol edilip imzalanır. GMDSS Telsiz Jurnalinin sayfaları bittikten sonra önce gemide daha sonra donatan tarafından karada saklanır. Yeni bir jurnale aynı şekilde kayıtlar devam edilir. GMDSS Telsiz Jurnalinin saklanma süresini BAYRAK DEVLETİ belirler.

GMDSS Telsiz Jurnali 3 bölümden oluşur;

1-Gemi Bilgileri
2-Operatör Bilgileri
3-Haberleşme Bilgileri,Test ve Kontroller,Aksaklıklar

TESTLER VE KONTROLLER: GMDSS donanımlarının GÜNLÜK-HAFTALIK-AYLIK olmak üzere 3 zaman periyodu vardır. Günlük Test ve Kontrollerde DSC donanımları başta olmak üzere cihazın kendi kendini test etme (Self Test) özelliği ile her gün test edilir. Yazıcı ve Navtex kağıtlarına bakılır. Haftalık Test ve Kontrollerde MF-HF DSC cihazının kıyı istasyonları aracılığı ile yapacakları TEST yayınları vardır. Ayrıca GMDSS donanımlarına ait yedek enerji kaynağı olarak motorlu jeneratör kullanılıyorsa bunlarında testleri haftada bir kez yapılır. VHF DSC cihazında Kanal 70 ve Kanal 16 üzerinden kesinlikle test yayını yapılması yasaktır. Yine INMARSAT donanımlarının da Self Testleri haftada bir kez yapılır ve kayıt edilir. Aylık testlerde ise EPIRB ve SART cihazları kendi üzerlerinde bulunan TEST konumu ile ayda bir kez test edilirler. Aylık olarak Can sallarında bulunan VHF El Telsizlerinin de kontrolü Kanal 16 dan başka en az 1 kanalda alma ve gönderme yapabildiği test edilmelidir. Son olarak Aylık GMDSS sisteminin komple bakım tutumu, kablo bağlantıları, enerji kaynakları, anten bağlantıları kontrol edilir ve yapılan tüm test ve kontroller jurnalin ilgili sayfasına eksiksizce yazılmalıdır.

TELSİZ HABERLEŞME DONANIMLARI: GMDSS e tabi gemilerde, GMDSS sisteminde cihazlar geminin seyir yapacağı deniz alanına göre bulundurulur. GMDSS e tabi gemiler tonajına ve hangi sularda çalıştığına bakılmaksızın 12 ve daha fazla yolcu taşıyan yolcu gemileri ile 300 Gross Ton üzeri ve Uluslar arası çalışan tüm yük gemileridir. Uluslar arası sularda seyir yapmayan bir gemi SOLAS kurallarına bağlı olmadığından GMDSS gereklerini yerine getirmek zorunda değildir. Bu gemilerin tehlike ve emniyet haberleşmesi yönetmeliklerini bağlı olduğu bayrak devleti saptar. Bu yönetmeliklerin uluslar arası bir standardı da yoktur. Fakat bir çok devlet oluşturacakları yönetmelik olarak GMDSS sistemini örnek alır. GMDSS e tabi gemiler Gemi-Kıyı Kıyı-Gemi Gemi-Gemi yönünde tehlike, emniyet ve rutin haberleşmelerini, bilgi, mesaj ve uyarılarını alabilecek ve Tehlike anında EPIRB ile mevkisini bildirecek ve SART ile diğer gemilerin nerde olduğunu saptayacak yada kendisi kullanıp kendi yerini SART ile çevre birimlere bildirecektir. GMDSS sisteminde asıl amaç başta tehlike ve emniyet haberleşme,trafiği ve sinyaller olmak üzere rutin haberleşmelerinde mesafe sınırı olmadan güvenilir ve etkin bir şekilde yapılabilmesidir. GMDSS sisteminde donanıma bağlı deniz alanları minimum ve genel olarak şu şekildedir;

A1: VHF sistemi yayın kapsamı A2: MF sistemi yayın kapsamı A3:INMARSAT sistemi kapsamı
A4: HF sistemi yayın kapsamı

BULUNDURULACAK TELSİZ HABERLEŞME DONANIMLARI: Tüm deniz bölgelerinde aşağıdaki cihazlar öncelikle bulundurulacaktır;

1-VHF DSC ve VHF Telsiz Telefon (Özellikle 16-13-06 Kanallarında Alma ve Gönderme yapabilmelidir)
2-VHF El Telsizi (300-500 GRT arası gemilerde 2 tane, 500 ve üzeri GRT gemilerde 3 tane)
3-SART cihazı (300-500 GRT arası gemilerde 1 tane, 500 ve üzeri GRT gemilerde 2 tane)
4-NAVTEX cihazı
5-EPIRB cihazı (Bulunulan seyir alanına göre uygun olan her hangi bir EPIRB)
A1 için VHF DSC EPIRB
A2-A3 için INMARSAT EPIRB yada COSPAS SARSAT EPIRB)
A4 için COSPAS SARSAT EPIRB

*Navtex yayını yapılmayan bölgelerde INMARSAT EGC alıcısı yada HF NBDP alıcısı bulundurmak zorunludur*
*Yukarıdaki donanımlar aynı zamanda A1 deniz bölgesinde bulundurulması gereken cihazlardır*

A2 DENİZ ALANI: Bu deniz alanı için yukarıdakilere ek olarak;

1-MF DSC, MF Telsiz Telefon, MF Telsiz Telex

*MF DSC ve MF Telsiz Telefon cihazı genelde MF-HF DSC ve MF-HF Telsiz Telefon cihazının aynısıdır. Cihaz MF ve HF frekans bandlarının ikisinde de çalışabildiğinden MF-HF cihazı denilmektedir. Dolayısı ile A2 için ek cihaz A3 ve A4 için bulundurulacak yersel sistem cihazlarınıda karşılamaktadır.

A3 DENİZ ALANI: Bu deniz alanı için A2 cihazlarına ek olarak;

1-Herhangi bir INMARSAT A-B yada C donanımı yada MF-HF bandlarında tüm tehlike ve emniyet frekanslarında DSC,Telsiz Telefon,Telsiz Telex olarak alma ve gönderme yapabilecek durumda olan MF-HF cihazı bulundurabilir.

2-2187.5 ve 8414.5 Khz frekansları ile birlikte 4-6-12-16 Mhz HF bandlarındaki tehlike ve emniyet frekanslarının birini dinleyen otomatik DSC alıcısı bulundurmalıdır.



A4 DENİZ ALANI: A2 deniz alanı cihazlarını ek olarak;

1- MF-HF bandlarında tüm tehlike ve emniyet frekanslarında DSC,Telsiz Telefon,Telsiz Telex olarak ve Genel iletişim amaçlı alma ve gönderme yapabilecek durumda olan MF-HF cihazı bulundurabilir.

2-2187.5 ve 8414.5 Khz frekansları ile birlikte 4-6-12-16 Mhz HF bandlarındaki tehlike ve emniyet frekanslarının birini dinleyen otomatik DSC alıcısı bulundurmalıdır.


GMDSS sisteminde gemilerin telsiz cihazları ve kullanımının etkin ve güvenilir olması için gemilere 3 adet seçenek sunulmuştur.Bu seçenekler;

1-Denizde Elektronik Bakım
2-Kıyıda Elektronik Bakım
3-Cihaz Çiftlemesi

A1 ve A2 deniz alanlarında çalışan gemiler yukarıdaki seçeneklerden en az 1 tanesini,
A3 ve A4 deniz alanlarında çalışan gemiler yukarıdaki seçeneklerden en az 2 tanesini seçmek zorundadır.

Denizde Elektronik Bakım GMDSS cihazlarının gemide bulundurulacak olan REO ehliyetine sahip personel tarafından bakım ve tutumunun yapılması için seçilir. Bu durumda telsiz cihazlarının bakım ve tutumu için gerekli ölçü aleti, teknik manuel ve yedek malzemeninde gemide bulunması gerekir.

Kıyıda Elektronik Bakım seçilmesi durumunda gemideki telsiz cihazlarının bakım tutumu, karadaki yetkili servis birimleri tarafından yapılır.

Cihaz Çiftlemesi seçilmesi durumunda seyir yapılan deniz alanına göre geminin ana iletişim araçlarının yani Yersel Sistem (VHF-MF-HF)cihazlarının ve Göksel Sistem cihazlarının (INMARSAT Donanımları) çiftlenmesi demektir. Cihaz çiftlemesinde NAVTEX,EPIRB,SART ve VHF El Telsizleri çiftlenmez.

*INMARSAT donanımı A4 bölgesinde kullanılamaz*
*INMARSAT M terminalleri GMDSS e uygun değildir. Çiftlenemez fakat INMARSAT C ile birlikte kullanılabilir*
*Cihaz çiftlemesinde A1 deniz alanı için sadece VHF donanımlarının, A2 deniz alanı için ise hem VHF hem MF donanımlarının, A3 deniz alanı için ise hem VHF donanımlarının hemde istenirse ya tam MF-HF donanımı yada tam GMDSS e uygun herhangi bir INMARSAT donanımı ile çiftlenir.
*A4 bölgesi için ise INMARSAT seçenekleri geçersiz olduğundan tam VHF ve MF-HF donanımları çiftlenmelidir.
*Yolcu gemileri tehlike ve emniyet haberleşmesi anında kullanılmak üzere 121.5 Mhz ve 123.1 Mhz frekanslarında alma ve gönderme yapabilen telsiz iletişim donanımı bulundurmak zorundadır*
*GMDSS donanımlarına ait el aletleri, yedek parça ve tamir takımları gerektiğinde kullanılmak üzere her an kullanıma hazır olmalı ve bulundurulmalıdır.

GMDSS DONANIMLARININ ENERJİ BESLEMESİ: GMDSS iletişim sistemleri, diğer gemi donanımları gibi gemi ana enerji kaynağından beslenir. Bu enerji kaynaklarının GMDSS yedek enerji kaynağı olan akü bataryalarını da doldurmaya yetecek kadar enerji üretmesi gerekir. Gemi olağan üstü enerji kaynağı GMDSS cihazlarını 18 saat süre ile eksiksiz çalıştırıyorsa GMDSS cihazlarının yedek enerji kaynağı olan akülerin tüm GMDSS cihazlarını tam kapasite 1 saat çalıştırabilmesi yeterlidir. Fakat Geminin olağan üstü enerji kaynağı GMDSS cihazlarını 18 saat süre çalıştırmaya yetmiyor ise GMDSS yedek enerji kaynağı olan akülerin tüm GMDSS cihazlarını tam kapasite ile 6 saat çalıştırabilmesi gerekir. Ayrıca GMDSS cihazlarının bulunduğu bölgenin, çalışmaların kontrolü için gerekli ışığı sağlayacak şekilde ana ve yedek enerji kaynağından ayrı olarak GMDSS yedek enerji kaynağından da beslenecek bir ışıkla aydınlatılması gereklidir.

GMDSS EL TELSİZLERİ: Şu asla unutulmamalıdır ki Walkie-Talkie el telsizleri GMDSS El Telsizleri gibi olamazlar. GMDSS El Telsizlerinin özellikler farklıdır. Ancak gemiyi terk anında tehlike haberleşmesi durumunda GMDSS El Telsizleri ile birlikte kullanılması yararlı olabilir. Ama asla GMDSS El Telsizlerinin yerini tutamazlar. GMDSS El Telsizlerinin özellikleri aşağıdaki gibidir;

1-Alıcısı,vericisi,anteni ve pili ile bir bütündür
2-Konuşulurken basılan anahtarı,mikrofonu ve hoparlörü donanım üzerinde bir bütündür
3-Kullanımı çok basittir
4-Eldivenli iken de tek elle kullanılabilir
5-1 Metre yüksekten düşmeye dayanıklı, Su-deniz suyu-petrol ürünlerinden etkilenmez
6-1 Metre su altında en az 5 dakika su geçirmeden kalabilir ve 45 ° sıcaklığa maruz kaldığında su geçirmezliğini ve çalışma özelliğini korur
7-Kenar ve uçları sivri ve keskin değildir
8-Küçük,hafif ve kolay fark edilebilecek renktedir
9-Üzerinde kullanıcının elbisesine yada kemerine takılabilecek tutmalığı vardır
10-Kanal 16 dışında en az başka 1 kanalda alma ve gönderme yapabilir
11-Çıkış gücü en az 250 Miliwattır
12-Cihaz bir ana birde yedek olmak üzere iki takım pil ile donatılmıştır. Ana pilin tam kapasitede çalıştırma süresi 8 saattir
13-Pillerin 2 senelik ömrü vardır. Bu süre sonunda değiştirilir.


SART (SEARCH AND RESCUE Radar TRANSPONDER): SART cihazı tehlike anında çalıştırılarak, tehlikedeki geminin konumunun çevredeki gemi yada uçakların radarları tarafından alınmasını sağlayan donanımdır. SART cihazının çalışma şekli ve etkin kullanımı aşağıdaki gibidir.

SART cihazı 9.2 – 9.5 GHZ frekans bandı arasında yani gemi radarlarının çalıştığı frekansta alıcı ve verici olarak çalışır.
Cihazlarda su üstünde kalabilme yeteneğide vardır. Donanım üzerinde basit olarak genelde 3 konum bulunur. Bunlar;

1-Stand By (On)
2-Off
3-Test

SART cihazı Stand By konumuna getirildiğinde cihaz açık duruma gelir ve çevre gemi yada uçak radarlarından gelen ekoları almayı bekler. SART cihazı her hangi bir yönden radar ekosu aldığında, sesli ve ışıklı olarak kullanıcıyı uyararak karşı tarafa sinyal yollar. Karşı taraftada SART sinyalinin geldiği yönler radar ekranında nokta nokta şeklinde görülür.

Diğer gemilerin radar ekranında ilk anda görülen nokta nokta şeklindeki ekoların arası 0.6 mil olmak üzere 12 ekodan oluşur.Yaklaştıkça bu nokta nokta şeklinde olan ekolar daha sonra yay şeklini alır ve SART cihazının bulunduğu mevkiye çok yaklaşıldığında ise tam bir daire şeklini alır. SART cihazları su yüzeyinden 1 metre yüksek konumda 5 millik mesafeden fark edilebilir. OFF konumunda ise cihaz tamamen kapalıdır ve alma ile gönderme yapamaz. Test konumu ise cihazın aylık olarak yapılması gereken testlerinin yapılması için olan konumdur. TEST konumunda cihaz sesli ve ışıklı sinyal ile çalışıp çalışmadığını kullanıcıya bildirir.

SART cihazlarının 96 saat Stand By ve 8 saat çalışma süreleri vardır. 20° ile 50° sıcaklıkları arasında çalışabilirler.
SART sinyallerinin çevre gemilerce alınabilmesi için 3 ana unsur vardır;

1-Kullanılan Radarın tipi ve performansı
2-Hava ve deniz durumu
3-SART ın bulunduğu yer

SART cihazları sadece X band (9Ghz) frekansındaki radar ekranlarında görünebilirler. Hava ve deniz koşullarının müsait oluşu SART sinyallerinin verimli olarak iletilmesini sağlar. Çünkü dalgalı bir denizde dalgaların yükseltip alçaltacağı SART sinyalleri olumsuzluk yaratır. SART ın bulunduğu yer için tavsiye edilen yükseklik su yüzeyinden en az 1 metre yukarıda olması ve imkan varsa cihazın daha da yukarıda tutulmasıdır. SART cihazı kazazede aracının tabanında yatar vaziyette bulunuyorsa mesafe 1.8 mil, tabanda dik duruyor ise 2.5 mil, deniz seviyesinde yüzer durumda iken 2 mildir. Normal hava koşullarında ve uygun kullanılan bir SART cihazı büyük gemiler (Radar Antenleri deniz yüzeyinden daha fazla yüksekte olacakları için) tarafından 10 mil mesafeden ve 1000 metre yükseklikteki uçak tarafından 40 mil mesafeden SART sinyalleri alınabilir. SART cihazları, bütün gemilerde en az 2 adet olmalıdır. Eğer gemide can kurtarma aracı olarak serbest düşmeli filika var ise 1 adet SART içinde bulundurulacaktır.

DSC DONANIMI TEKNİK ÖZELLİKLERİ VE KOŞULLARI: VHF bandında G2B emisyonu ile 1200 baud, MF bandında J2B ve HF bandında F1B emisyonu ile MF-HF bandlarında 100 baud tur. DSC donanımlarının ana parçalarından olmak üzere belirlenen en az iki DSC GMDSS Frekansını dinleyecek alıcılar (Watch Keeping Receiver) gereklidir. Bu alıcıların dinleyeceği frekans adedi bütün GMDSS Frekansı sayısına çıkarılabilir. Kıyı istasyonları bütün DSC GMDSS Frekanslarını dinlemekle yükümlü olduğundan her DSC Frekansı için ayrı DSC cihazı bulunur. DSC cihazları; Alıcı-Verici-Modem olmak üzere 3 bölümden oluşur. DSC donanımlarının en belirgin özelliği cihaz üzerinde kısayol DISTRESS butonunun bulunması ve tehlike anında bu butona basılarak tehlike mesajının gönderilmesi sağlanır. Gemilerdeki DSC cihazları bulundukları seyir alanına göre donatıldığından GMDSS Tehlike ve Emniyet frekanslarından istenen minimum frekansları dinlemelidir. Eğer gemi için HF DSC zorunluluğu yok ise sadece MF bandındaki 2187.5 Khz ve VHF bandındaki 156.525 Mhz frekansını dinlemesi yeterlidir. HF DSC zorunluluğu bulunan gemiler 2187.5 – 8414.5 Khz ile diğer tehlike ve emniyet frekanslarından en az birinin aynı anda dinlenmesi zorunludur. DSC cihazlarından yapılacak gönderimler ve çağır kategorileri ve iletişim türü istenildiği an değiştirilebilir. DSC cihazları tehlike ve emniyet kategorilerinden her hangi bir çağrı alırsa operatörü sesli ve ışıklı özel olarak uyarır. Bu alınan çağrılarda uyarı verme sesi hiçbir zaman kapatılamaz, sadece çağrı alındıktan sonra operatör tarafından her seferinde susturulabilir. Rutin kategorilerde alınan çağrılar için uyarı sesi istenirse devre dışı bırakılabilir. GMDSS haberleşmesinde her tür haberleşmenin ilk adımı olarak her zaman DSC ile Tehlike ve Emniyet frekanslarından çağrı yapılır. DSC cihazının girilen bilgiler arasında gemi mevkisi eğer DSC cihazı GPS e bağlı ise otomatik olarak girilir. Fakat GPS e bağlı değil ise en az 4 saatte bir konum bilgisi DSC cihazı bilgisi olarak donanıma girilir.

DSC DONANIM SINIFLARI: DSC donanımları yeteneklerine göre sınıflandırılırlar. Donanımlar 3 sınıftan oluşur;

1-CLASS A donanım: GMDSS in koşullarını yerine getirir
2-CLASS B donanım: Yalnız VHF ve/veya MF ile donatılan küçük gemilere konulur
3-CLASS C donanım: Yalnızca gemi kimliğini veren DSC uyarısı yapmak için VHF’e sonradan ilave edilir

CLASS A donanım tam GMDSS koşullarının DSC sistemleri üzerinden yapılabilen bütün özellikleri kapsar
CLASS B donanım CLASS A donanımın istenmediği gemilerde sadece;
-Tehlike amacı ile uyarı,alındı onayı ve uyarı aktarımı
-Genel iletişim amacı ile çağrı ve alındı onayı
-Tam Otomatik ve Yarı Otomatik bağlantı hizmetleri kapasitesi vardır.
*Tehlike çağrılarında tehlike türü UNDESIGNATED olarak görülür*
*Her hangi bir DSC çağrısı aldığında sesli uyarı verebilir*

CLASS C donanım ise çok sınırlıdır sadece VHF e eklenen basit bir donanım ile sadece tehlike çağrısı verebilecek yetenektedir.

*Tehlike cinsi UNDESIGNATED*
*Koordinat bilgisi 9 rakamının 10 kez tekrarı*
*Saat bilgisinin 8 rakamının 4 kez tekrarı*
*Çağrı sonrası iletişim türünün F3E-G3E simpleks olarak verir.
YERSEL TELSİZ HABERLEŞMESİ: İki istasyon arasında (Gemi-Gemi Kıyı-Gemi Gemi-Kıyı) doğrudan kurulan iletişim bağı ile yapılan haberleşmelerdir. Bu haberleşmeler genel olarak 2 sınıfa ayrılır;

1-Tehlike,Acelelik,Güvenlik Haberleşmesi
2-Rutin ve Özel Haberleşmeler

Haberleşmelerde öncelik sırası ise TEHLİKE – ACELELİK – EMNİYET – RUTİN şeklindedir.

TEHLİKE VE GÜVENLİK HABERLEŞMESİ: Herhangi bir yer, zaman ve şekilde cana ve mala zarar verecek her olay tehlike tanımı içindedir. Tehlike ve Güvenlik tanımına Acelelik (İvedilik) iletişimleri de dahildir. Yapılan haberleşmelerde düzenlenmiş kurallara uyulması gerekmektedir. Yapılan haberleşmelerde kullanım amacına göre tahsis edilmiş frekansların kullanılması gerekir. Yapılacak her tür yayında ilk olarak her zaman DSC kullanılır ve yapılmak istenen çağrı ve iletişim türüne göre DSC cihazından mesaj hazırlanır ve yollanır. Tehlike ve güvenlik haberleşmelerinde lisan problemlerinin olabileceği durumlarda fonetik alfabe kullanmak sorunu ortadan kaldıracaktır. Telsiz telefon konuşmaları açık, anlaşılır ve telafuzu kolay bir şekilde yapılmalıdır. Tehlike uyarıları gemide sadece Kaptanın kararı ile verilir. DSC tehlike çağrısından sonra kullanılan cihaza göre ileri haberleşme tekniklerinden TELSİZ TELEFON yada TELSİZ TELEX çalışma sistemine geçilerek ilgili frekanslar üzerinden kurtarma birimleriyle bağlantı sağlanır. DSC tehlike çağrısından sonra ileri haberleşmelerde tehlike durumunu bildiren kelime MAYDAY olmalıdır. Tehlike ve güvenlik haberleşmeleri istenirse göksel sistemler tarafından da yapılabilir. Gemi tarafından DSC ile yapılan tehlike uyarıları hem kıyı istasyonlarına hemde çevredeki gemilere gider, sonrada karadaki birimler tarafından tehlikedeki geminin çevresine tehlike uyarısı bildirimi yapılarak Gemi-Kıyı Kıyı-Gemi Gemi-Gemi yönünde ister yersel ister göksel ister her ikiside kullanılarak haberleşme sağlanmış olur. Yersel sistem kullanılarak yapılan tüm haberleşmelerde ilk adım DSC cihazından yapılan çağrıdır. İlk yollanan DSC tehlike mesajını alan çevredeki gemiler, eğer tehlikedeki gemi tehlike yayını yapamıyor yada tehlikedeki birime daha fazla yardım gerektiğini düşünüyor ise DISTRESS RELAY yapabilir. DSC yada Göksel sistemler tarafından yollanan tehlike mesajlarına ilgili birimlerin ALINDI ONAYI (ACKNOWLEDGEMENT) vermesi gerekir. Yollanan Tehlike çağrılarını alan kıyı birimleri bu çağrıları doğrudan RCC yada MRCC e bildirirler ve arama kurtarma çalışmalarının başlatılmasını sağlar. Tehlike uyarısı alan bir gemi DSC çağrısının yollandığı frekans bandının Telsiz Telefon frekansına geçerek Telsiz Telefon ile alındı onayı verirler. Gemiler aynı zamanda kıyı istasyonlarının KARADAN-GEMİYE yönünde yaptıkları tehlike uyarılarının aktarımına da ilgili Telsiz Telefon frekansı üzerinden alındı onayı verirler. Tehlike mesajı ve trafikleri GMDSS Tehlike ve Emniyet frekansları üzerinden yapılmalıdır. Tehlike mesajı alındığında cihazlar üzerinde gerekli hazırlıklar yapılır ve iletişime hazır hale geçilir.

OLAY YERİ HABERLEŞMESİ: Bu haberleşme Tehlike çağrısından sonra ilgili birimlerin gerekli hazırlıkları yaparak tehlikedeki gemiye yaklaşılması durumunda yani olay yerinde yapılan haberleşmeyi belirtir. Olay yeri haberleşmelerinde ilgili frekans ve kanal seçimlerine Arama Kurtarma birimleri karar verir. Olay yeri haberleşmeleri SIMPLEX olarak yapılır.
Arama ve Kurtarma çalışmalarına katılan hava araçları 3023 – 4125 – 5680 Khz 123.1 – 156.3 Mhz frekanslarını kullanır.

Olay yeri haberleşmelerinde iletişim anlaşılır ve aksamadan sürdürülebilmesi için yetkili birimler (OSC – CSS) ler SEELONCE MAYDAY kelimesini Telsiz Telefonda yada SILENCE MAYDAY kelimesini Telsiz Telex te söyleyerek tüm istasyonların telsiz çıkışı yapmasını durdurabilir. Bu uyarı istenirse tüm birimlere, istenirse tek bir birime yapılabilir. Olay yeri haberleşmelerinde bütün kontrolü ya yetkili bir kıyı istasyonu (MRCC-RCC-CRS) yada SAR birimleri yapar. Bu yetkiyi ilgili kıyı istasyonları belirtir. SAR birimlerinin koordinatörleri ya bir OSC yada bir CSS olabilir.

NORMAL TRAFİĞE DÖNÜŞ: Arama ve Kurtarma çalışmalarının bitmesinden sonra yetkili birimler Normal iletişimler yapılabileceğini bildiren bir mesaj yayınlarlar bu mesaj ilgili mesaj formatının sonunda bulunan SEELONCE FEENEE (Telsiz Telefon) yada SILENCE FINI (Telsiz Telex) kelimesidir.

ACELELİK VE EMNİYET HABERLEŞMESİ: GMDSS sisteminde acelelik ve güvenlik haberleşmeleri gemide sağlık problemi olan bir personel için yayınlanan yada gemiye ve çevredeki gemilere risk teşkil edecek olayların bildirilmesi için yollanan mesaj (Acelelik) yada seyir ve meteorolojik bilgiler için yayınlanan mesaj (Emniyet) ıdır. Yersel sistemler kullanılarak yapılan bu mesajlarda yine bütün haberleşmelerde olduğu gibi ilk önce DSC cihazından çağrı yapılır. Bu yayınlar yersel sistem kullanılarak yapılırsa hem çevredeki gemiler hemde çevredeki kıyı istasyonları bu mesajı alabilir. Eğer göksel sistemler kullanılarak yapılan çağrılarda, bilgilendirmeler doğrudan karadaki yetkili birimlere ulaşır. Acelelik mesajlarının DSC deki kategorisi URGENCY, öncelik işareti ise PAN PAN dır. Emniyet mesajlarının DSC deki kategorisi SAFETY, öncelik işareti ise SECURITE dir.

*Sağlık ile ilgili acelelik mesajlarında öncelik işareti PAN PAN MEDICO olur*
*Acelelik ve Emniyet mesajlarına hiçbir zaman alındı verilmez, sadece DSC deki ileri haberleşmenin yapılacağı ilgili frekans yada kanala geçilerek irtibat sağlanır*
*Acelelik ve Emniyet mesajları ilgili durum bittiğinde tekrar bildirilir.

EPIRB’LER VE SARTLAR (EMERGENCY POSITION INDICATING RADIO BEACON) : GMDSS donanımlarındaki cihazların önceliği her zaman tehlike ve güvenlik haberleşmelerini sağlamaktır. EPIRB cihazı özellikle tehlike durumunda otomatik tehlike sinyali verebilirler yada kullanıcı tarafından çalıştırılabilir. SART cihazı sadece kullanıcı tarafından çalıştırılır. EPIRB lerdeki amaç tehlike anında geminin bulunduğu mevkiinin karadaki ilgili kurtarma birimlerine en kısa sürede bildirilmesidir. GMDSS sisteminde EPIRB 1 Ağustos 1993 tarihinde, SART cihazı ise 1 Şubat 1995 tarihinde zorunlu olmuştur. Kısacası GMDSS sistemindeki EPIRB ve SART lar tehlike durumunda kullanılmak üzere yer tespiti (EPIRB) ve konum belirleme (SART) sinyalleri yollarlar. GMDSS sisteminde kullanılan EPIRB türleri aşağıdaki gibidir;

1-VHF DSC EPIRB
2-INMARSAT EPIRB
3-COSPAS SARSAT EPIRB

VHF DSC EPIRB i VHF DSC frekansından (156.525 Mhz) tehlike uyarısı yapan EPIRB türüdür. Sadece A1 deniz alanında kullanılabilir.

INMARSAT EPIRB 1645.5 – 1646.5 Mhz frekans bandında tehlike sinyali yollayan EPIRB türüdür. A1 A2 A3 deniz alanlarında kullanılabilir.

COSPAS SARSAT EPIRB leri 406 Mhz,121.5 Mhz yada 243 Mhz frekansı üzerinden tehlike uyarısı sinyali verirler. Tüm deniz alanlarında kullanılabilir.

Bu EPIRB türlerinden VHF DSC EPIRB i kıyı istasyonlarına yapılan DSC tehlike çağrılarını kendisi yapan YERSEL SİSTEM EPIRB idir.

INMARSAT EPIRB ise INMARSAT uydularını kullanarak INMARSAT kapsamı deniz alanlarında yani A1 A2 A3 deniz alanlarında çalışabilirler. GPS özelliği sayesinde daha hızlı ve doğru mevkii bildirimi yapabilirler. A4 deniz alanı kapsama dışında olduğundan A4 bölgesinde çalışamazlar.

COSPAS SARSAT EPIRB leri tüm deniz alanlarında COSPAS-SARSAT uydularını kullanarak tehlike sinyali verebilirler. 406 Mhz EPIRB denizcilikte, 121.5 Mhz ELT havacılıkta, 243 Mhz PLB ise karada kullanılır.

*EPIRB lerin çalışma frekansları göz önünde bulundurularak EPIRB lere ayrıca VHF EPIRB (30-300 Mhz) yada UHF (300-3000 Mhz) yada UYDU EPIRB i denilebilir*

EPIRB sinyallerinin karadaki birimler tarafından saptanabilmesi için her EPIRB e ayrı bir tanınma numarası ve seri numarası verilir. Bu tanınma numarası genellikle MMSI numarasıdır. INMARSAT EPIRB lerin ise numarası ayrıdır. Üretimleri sırasında INMARSAT tarafından numaraları verilir.

INMARSAT EPIRBLERİ: Bu EPIRB ler tehlike sinyalini INMARSAT uydularını kullanarak karadaki RCC (Kurtarma Koordinasyon Merkezi) lere bildirirler. Dahili GPS sistemi ile SART işlevi vardır. EPIRB içindeki digital bilgiler Koordinat,Rota,Hız,UTC olarak saat şeklindedir. Bu bilgiler istenirse değiştirilebilir. Sinyaller EPIRB ten UYDU ya 1645.5 – 1646.5 Mhz frekans bandında gönderilir. Uyarılar UYDU dan CES lere 1544 – 1545 Mhz bandında gönderilir. CES ler uyarıyı RCC lere ulaştırır. EPIRB ten uyarı nereden yapılırsa yapılsın en az 2 CES tarafından alınır. EPIRB sinyallerinin karadaki CES ler tarafından alınma süresi minimum 2 maksimum 5 dakikadır. Alınan tehlike sinyalleri sonrası MRCC nin belirlediği RCC ler Arama ve Kurtarma çalışmalarını başlatır.

COSPAS-SARSAT EPIRBLERİ: Bu EPIRB ler tehlike sinyalini COSPAS – SARSAT uydularını kullanarak karadaki RCC (Kurtarma Koordinasyon Merkezi) lere bildirirler. Bu EPIRB ler tüm dünya genelinde tüm deniz alanlarında kullanılırlar. Denizde, havada ve karada kullanılabilirler. 406 Mhz, (EPIRB)121.5 Mhz (ELT)ve 243 Mhz (PLB)frekansında çalışabilen EPIRB ler vardır. 243 Mhz EPIRB karada kullanılır ve uyarılar sadece SARSAT uyduları tarafından alınır. Ayrıca tüm LUT (Local User Terminal : Yerel Kullanıcı Terminali : COSPAS-SARSAT sinyallerini işleyen karadaki birimler) larda 243 Mhz alıcısı yoktur.

EPIRB: Emergency Position Indicating Radio Beacon: Denizcilikte kullanılan EPIRB türüdür.
ELT: Emergency Locator Transmitter : Havacılıkta kullanılan EPIRB türüdür.
PLB: Personal Locator Beacon : Karada kullanılan EPIRB türüdür.

COSPAS-SARSAT sistemi Rusya-ABD-Kanada-Fransa işbirliği ile kurulmuştur. Sistem içinde bulunan uydular kutupsal yörüngelidir. Tüm dünyayı kapsarlar. Dünyanın her hangi bir noktasını aynı anda 4 tane uydu görür. Uyduların yerden yüksekliği 1000 Km(COSPAS UYDULARI) 850 Km(SARSAT UYDULARI) arasındadır. EPIRB lerin sinyallerinin izlediği yol EPIRB-UYDU-LUT-MCC-RCC-SAR şeklindedir.

406 Mhz EPIRB ler 121.5 Mhz EPIRB lerden teknik olarak daha iyi düzeydedir. Örneğin 406 Mhz EPIRB lerde uydunun tek geçişinde gemi mevkisi saptanır. 121.5 Mhz lerde her zaman bu olmayabilir. Bu nedenle 406 Mhz EPIRB ler GMDSS için uygun olan EPIRB türüdür.
A1 – A2 – A3 deniz alanlarında çalışan gemilerin COSPAS-SARSAT EPIRB bulundurması isteğe bağlıdır. Fakat A4 deniz alanını kullanan her gemi COSPAS-SARSAT EPIRB bulundurmak zorundadır.

KAPSAMA ALANI: COSPAS-SARSAT sisteminde EPIRB ler ile mevkii saptanması için 2 tane kapsama modu vardır;

1-Real Time
2-Global Coverage

406 Mhz EPIRB ler her iki kapsama modunda çalışır. 121.5 Mhz EPIRB ler ise sadece Real Time modunda çalışır.

Real Time usulünde uydunun 121.5 Mhz EPIRB i ve LUT u aynı anda görmesi gerekir. 121.5 Mhz den uyduya yollanan sinyaller bu kez uydudan Lut lara aktarılır. Bu nedenle tüm dünya Real Time olarak kapsanamaz.

Global Coverage nin farkı ise uyduya ulaşan sinyallerin diğer LUT lara daha sonra tekrar yollanmak üzere uydu hafızasında saklanarak küresel kapsam ve etkinlik oluşturmasıdır.

DONANIM VE SİSTEMİN ÇALIŞMASI: Genellikle EPIRB lerin boyları 30-70 cm arasında ve ağırlıkları ise 750 Gram ile 5 Kg arasında değişmektedir. COSPAS-SARSAT 406 Mhz EPIRB sinyallerini alan uydular, aynı anda 10 (121.5 Mhz) ve 90 (406 Mhz) farklı EPIRB işaretini alarak işleme koyabilirler. EPIRB ler tehlike anında gemi 4 metre denize battığında hidrostatik bırakma ünitesi sayesinde kurtularak su yüzeyine çıkar ve otomatik çalışmaya başlar. EPIRB cihazlarının aylık kontrollerinde fiziki koşul ve aksesuarlarının da kontrol edilmesi ve bir aksaklık bulunmamasına, eğer aksaklık varsa derhal yenisi ile değiştirilmesine dikkat edilmelidir. EPIRB lerin testleri sırasında cihazı kesinlikle Manuel olarak çalıştırmayınız, cihazı bulunduğu yerde test ediniz. EPIRB serbest bırakma donanımında iken her zaman AUTO konumunda olmalıdır. Eğer cihaz yerinden çıkarılacaksa önce OFF konumuna alınmalıdır. Tehlike durumunda otomatik yada manuel olarak çalıştırılan EPIRB lerin daima can salına alınması ve manuel çalıştırılması önerilmektedir. EPIRB ler su yüzeyinde kalabilirler. EPIRB cihazlarının üzerinde genelde 3 konum vardır.

1-On
2-Off
3-Test
4-Auto
5-Sea Switch

Aynı zamanda EPIRB ler türüne göre deniz suyuna girdiği an çalışan EPIRB lerde bulunabilir.

EPIRB anahtarının ON konumu cihazın manuel çalıştırılmasını sağlar. Off konumu cihazın manuel olarak sinyal yollamasını durdurur. Test konumu ise cihazın aylık testlerinde test konumuna getirilerek cihazın çalıştığının sesli ve flaşlı uyarı olarak kullanıcıya cihazın çalıştığını belirtmek için kullanılır. Auto konumu cihazın can salına alınamadığı durumda tehlike anında 4 metre suyun altına giren gemiden EPIRB in su basıncı nedeni ile kurtularak otomatik çalışmasını sağlar. Sea Switch konumu ise EPIRB in deniz suyuna temas ettiğinde otomatik çalışmasını sağlar. (Bu EPIRB lerin OFF konumu yoktur) yani Sea Switch konumu olan bir EPIRB suya temas etmediğinden OFF konumunda sayılır. Tehlike durumunda EPIRB in çalıştırılmasına sadece KAPTAN karar verebilir. EPIRB sinyalinin anlamı geminin battığı yada terk edildiği, diğer haberleşme donanımlarını kullanacak imkanının bulunmasının zor olduğu anlamına gelir. EPIRB ler çalışmaya başladıklarında 48 saat devamlı gönderme yapabilirler. Bazı EPIRB modellerinde ayrıca SART işlevi de bulunmaktadır. EPIRB ler 50 saniyede bir yaklaşık 0.5 saniye süren 5 Watt lık RF çıkışı yaparlar. Aynı zamanda iki farklı frekanstada (406 ve 121.5 Mhz) frekanslarında çalışan EPIRB bulundurmak tavsiye edilir. 121.5 Mhz frekansı ile SAR çalışmalarına katılan hava ve deniz birimleri tarafından EPIRB yönü SART özelliği sayesinde kolaylıkla belirlenir.

COSPAS-SARSAT sistemindeki uydular, aldıkları EPIRB sinyallerini yörüngeleri üzerinde gördükleri tüm LUT’lara aktarır.LUT ların uydulardan sinyalleri alma süresi 30 dakika – 1 saat arasında değişmektedir ve bu sürenin indirilmesi çalışmalarına devam edilmektedir. COSPAS-SARSAT sisteminin karadaki uçları olan, uydu sinyallerini işleyen LUT lar kendi aralarında ikiye ayrılır;

1-121.5 ve 406 Mhz sinyallerini işleyen LUT lar
2-Sadece 406 Mhz sinyallerini işleyen LUT lar

MCC ler her ülkede en az 1 adet LUT kurmuşlardır. Her bir LUT 2500 Km lik bir alanı kapsarlar. Uydulara yollanan EPIRB sinyallerinden kesin mevki saptanması için uydunun EPIRB ten 4 tam bilgi sinyali alması gerekir. 121.5 Mhz EPIRB lerde 17 Km lik hatalı mevkii, 406 Mhz EPIRB lerde ise sadece 5 Km hatalı mevkii saptanır. EPIRB ten yollanan sinyallerinin RCC ler tarafından alınması arasında geçen süre aşağıdaki 4 faktöre bağlıdır. Bunlar;

1-Uyduların durumları
2-LUT ların yerleri
3-EPIRB in LUT’a göre konumunun enlemi
4-Yeryüzü iletişim ağının kalitesi

DSC AYGITLARININ KULLANIMI: Gemideki VHF ve MF – HF DSC cihazlarının kullanılması işlem ve gidiş sırası yönünden aynıdır. Fakat VHF ile MF-HF cihazları arasında ufak kullanım farkları vardır. DSC sistemleri üzerinden her şey paket bilgi olarak seçildiğinden sıra sıra yapılması gereken işlemler yapılır. DSC cihazlarının üzerinde bulunan DISTRESS BUTTON düğmesi, kısa yoldan tehlike çağrısı yollamaya yarar fakat bu düğmenin yanlış kullanıma karşı önlenmesi için üzeri plastik koruyucu ile kaplanmıştır. Bu butona 1 kez basılarak tehlike mesajı hazırlanır. Eğer 4-5 saniye basılı tutulursa tehlike mesajı ayrıntı bilgiler olmadan tehlike türünün UNDESIGNATED olarak seçilip, DSC üzerinden gönderilir. DSC donanımı diğer elektronik seyir yardımcılarına bağlı ise Saat ve Tarih bilgileri, koordinat bilgileri otomatik olarak girilecektir. Bu tehlike mesajı 4-5 saniye DISTRESS BUTONU na basılarak VHF DSC de Kanal 70 üzerinden, MF – HF DSC üzerinden ise 2187.5 Khz üzerinden gönderilir. DSC cihazı gönderilen mesajları alındı onayı verilene kadar 3.5 – 4.5 dakika sonra otomatik olarak tekrarlar. Gönderilen DSC çağrılarının karşı istasyon tarafından (Kıyı) alındı onayı verilmesi gerekir. Bu durumda mesajın karşı taraftan alındığı anlamına gelir. DSC mesajlarında hazırlanan DSC mesajından sonra kullanılacak ileri haberleşme türü ise VHF DSC cihazında sadece Telsiz Telefon olarak seçilir. MF – HF DSC de ise Telsiz Telefon olarak AM (MF) yada SSB (HF) olarak yada Telsiz Telex (FEC yada ARQ) usulünde seçilir. Tehlike haberleşmesi için Uluslar arası kurallara göre önce ileri haberleşme türünün Telsiz Telefon olarak seçilmesi gereklidir. VHF ile MF – HF DSC arasındaki bir diğer fark ise kullanılacak frekansların girilmesidir. VHF DSC de sadece tek frekans olan Kanal 70 (156.525 Mhz) üzerinden, MF – HF DSC cihazı ile 2 (MF) 4 – 6 – 8 – 12 – 16 Mhz bandlarındaki GMDSS Tehlike ve Emniyet frekanslarından hepsi yada sadece bir tanesi seçilerek yollanır. A1 ve A2 deniz alanlarında tehlike mesajı yollamak için VHF ( 156.525 Mhz) ve MF (2187.5 Khz) frekansı kullanılır. A3 ve A4 deniz alanlarında kıyıya ve çevre gemilere yollanacak DSC çağrıları için ise diğer HF bandı frekansları kullanılır. Her koşulda en iyi band 8 Mhz bandıdır (8414.5 Khz). Yollanan tehlike çağrılarına sadece yetkili kıyı istasyonları alındı vermelidir. Özel durumlar oluşmadıkça gemi istasyonları kesinlikle DSC ile alındı onayı vermemelidir. Alındı onayı kıyı istasyonları tarafından, mesajın yollandığı frekans üzerinden verilir. VHF bandından yollanan çağrılar olabildiğince hızlı ulaşır ve kıyı istasyonları da olabildiğince hızlı olarak alındı onayı vermesi gerekir. MF – HF bandlarında yollanan çağrılar ise VHF DSC cihazına göre biraz daha yavaş olarak karşı tarafa ulaşır ve alındı onayı verilmesi VHF bandına göre biraz daha zaman alır. DSC çağrısında belirtilen ve yollanan frekansın ileri haberleşmede kullanılacak Telsiz Telefon ve Telsiz Telex frekansına alındı onayı veren kıyı istasyonları ve gemi istasyonları DSC çağrısının ileri haberleşmesinde kullanılacak frekanslara geçerek dinlemeye başlarlar. Kıyı istasyonları alındı verdikten sonra ileri haberleşmede kullanılacak frekans ve / veya kanala geçen gemi istasyonları Telsiz Telefon ile tehlikedeki gemiye alındı onayını verirler. Gemi istasyoları HF bandında alacakları tehlike çağrısına kesinlikle alındı onayı veremezler. Kıyı istasyonunun alındı vermesini beklemek için 3 dakika beklenir. Eğer kıyı istasyonu alındı vermezse, DSC cihazı üzerinden DISTRESS RELAY yapılarak durum kıyı istasyonlarına bildirilir. DSC sistemi üzerinden yapılan Acelelik ve Emniyet çağrıları ise yine VHF – MF – HF GMDSS Tehlike ve Emniyet frekanslarından yapılır. DSC sistemleri kullanılarak yapılacak normal DSC çağrıları için ise MF bandında Gemi – Kıyı istasyonu yönünde gemiler vericisini 2189.5 Khz ve alıcısını 2177 Khz frekansına ayarlamalıdırlar. Gemi – Gemi arası normal DSC çağrıları için ise alıcı ve verici 2177 Khz frekansına ayarlanır. DSC sistemlerinde bulunan HF bandlarının özel durumu vardır. HF bandında bulunan 5 frekans bandı (4 – 6 – 8 – 12 – 16 Mhz bandları) atmosferik şartlardan, gece gündüz koşullarından, saat farkından, iletişim kurulacak istasyonların bulunduğu enlem ve boylam farklarından etkilenir. MF bandının yetmeyeceği yerlerde HF bandları kullanılabilir. Gündüz saatlerinde 12 Mhz ve üstü frekans bandlarında alıcılık, alçak frekanslarda vericilik iyidir. Gece saatlerinde ise alçak frekanslarda alıcılık iyidir, yüksek frekanslarda ise vericilik iyidir. Bu nedenle kullanılacak HF bandlarının seçiminde bir çok koşulun göz önünde bulundurulması gerekir. 8 Mhz bandı her koşulda en iyi band dır. HF bandlarının asıl amacı DSC çağrılarının gemi – kıyı yönünde kullanılmasıdır (A3 ve A4) deniz alanlarında gemiden, kıyı yönünde yapılacak çağrılarda kullanılır. A1 ve A2 deniz alanlarında gemi – kıyı yönünde ise VHF ve MF bandları kullanılır. Gemilerdeki DSC donanımlarının ve diğer iletişim cihazlarının çalışır durumda olduğundan emin olunmalıdır. MF-HF DSC cihazlarını test ederken olabildiğince tehlike ve emniyet frekanslarını kullanmamak gerekir, yinede kullanılacaksa 2187.5 Khz üzerinde belli bir süre dinleme yapılır iletişim yoksa kıyı istasyonu ile Test çağrısı yapılır. Kıyı istasyonu alındı verdiğinde donanım çalışıyor demektir. VHF DSC sisteminde ise kesinlikle Kanal 70 (156.525 Mhz) üzerinden test yayını yapılması yasaktır.

YANLIŞ (HATALI) UYARILAR: GMDSS sisteminin deniz tehlike ve emniyet haberleşmesinde sağladığı kolaylık tartışılmaz bir gerçektir. GMDSS donanımda kullanılan cihazların tamamen otomatik sistem olması kullanıma fayda sağladığı gibi, bilinçsiz kullanımlar sonucu yanlış ve hatalı uyarılara neden olabilmektedir. Bu tür yanlış alarmlardan sakınmak gerekir. Yinede bilinçsizce ve yanlışlıkla GMDSS sisteminde hatalı yanlış uyarı verilmesi durumunda bunun uygun usül ve prosedürlerle iptal edilmesi gerekir. GMDSS sisteminde böyle bir durum yasaktır ve kural hatası sayılır. Bu ihlaller yinede devam ederse ilgili kişilere yasal işlem uygulanır. GMDSS donanımlarından yapılan hatalı yayınların iptal edilmesi aşağıdaki gibidir;

VHF – MF – HF DSC sistemlerinden yanlış bir tehlike alarmı yollanması sonrasında;

Verici derhal kapatılır ve cihaz VHF ise Kanal 16 ya, MF te ise 2182 Khz frekansına, HF te ise yanlışlıkla yollanan frekansın karşılığı olan Telsiz Telefon frekansına geçilerek;

ALL STATIONS X 3
THIS IS (GEMİ ADI ÇAĞRI İŞARETİ MMSI NO)
MY POSITION (ENLEM BOYLAM)
ZAMAN (UTC)
CANCEL MY DISTRESS ALERT OF (YANLIŞ UYARININ YAPILDIĞI TARİH VE UTC ZAMAN)
MASTER OF (GEMİ ADI ÇAĞRI İŞARETİ MMSI NO)
İPTAL MESAJININ TARİHİ VE UTC OLARAK SAAT

Formatı ile mesaj tamamlanır. Bu mesaj hatalı uyarının hemen arkasından umuma yayınlanmalıdır. İlgili kıyı istasyonu yada RCC ile birebir temasa geçilerek durumun belirtildiğinden emin olunmalıdır.

INMARSAT A – B – C ile verilen yanlış uyarının iptali;

Bu cihazlar kullanılarak yapılan yanlış tehlike alarmında, Yanlış tehlike uyarısının verildiği COAST EARTH STATION aracılığı ile en uygun RCC ye hiç zaman kaybetmeden aşağıdaki mesaj verilir.

THIS IS (GEMİ ADI ÇAĞRI İŞARETİ MMSI NO)
MY POSITION (ENLEM BOYLAM)
ZAMAN (UTC)
CANCEL MY DISTRESS ALERT OF (YANLIŞ UYARININ YAPILDIĞI TARİH VE UTC ZAMAN)
MASTER OF (GEMİ ADI ÇAĞRI İŞARETİ MMSI NO)
İPTAL MESAJININ TARİHİ VE UTC OLARAK SAAT

EPIRB ile verilen yanlış uyarının iptali;

EPIRB cihazının çıkış yapması durdurulur ve hemen en yakın kıyı istasyonu ve/veya CES aracılığı ile en uygun RCC ile iletişim kurulur. INMARSAT donanımından yapılan düzeltme mesajına ek olarak, yanlış uyarının hangi cihaz ile yapıldığı belirtilir.

Aynı zamanda çevredeki gemilerde DSC URGENCY çağrısı ile durumdan haberdar edilmelidir.

MSI (Maritime Safety Information): MSI Denizcilik güvenlik bilgileri anlamına gelmektedir. GMDSS sisteminde bu tür bilgiler kıyı – gemi yönünde gemilere hitaben yayınlanır. Seyir ve Meteoroloji uyarıları ve bilgilendirmeleri anlamına gelen bu kısaltma karadaki bilgi sağlayıcılar tarafından bilgilerin derlenip gemilere yollanması şeklinde oluşur.

-NATIONAL HYDROGRAPHIC OFFICE (Ulusal Hidrografi Dairesi): Seyir ile ilgili ikaz ve harita düzeltmelerini,
-NATIONAL METEOROLOGICAL OFFICE (Ulusal Meteoroloji Dairesi): Hava durumu ile ilgili uyarıları,
-RCC (KURTARMA KOORDİNASYON MERKEZİ): Sahilden gemiye tehlike uyarıları ve diğer acil bilgilendirmeleri,
-INTERNATIONAL ICE PATROL (ULUSLAR ARASI BUZ İHBARLARI KURULUŞU): Buz raporları bilgilerini,

Gemilere yollamak ile ilgili çalışmaları yürütür. GMDSS sisteminde bu yayınlar GMDSS donanımları ile alınır. Bu cihazlardan birincisi NAVTEX sistemidir. İkincisi ise INMARSAT C – EGC Safety Net sistemidir. NAVTEX sisteminde mesajlar belli saat aralıklarında (4 Saatte 1 kez) kıyıdaki NAVTEX verici istasyonları tarafından yayınlanır. INMARSAT C – EGC sistemi ise her bir NAVAREA ya göre özel yayın saatleri olan MSI sistemidir. INMARSAT uyduları kullanılarak sistem çalışır. Her iki sistemde de mesajlar otomatik olarak alınır. Eğer istenirse bazı tür mesajlar kullanıcı tarafından ayarlanarak alınmayabilir. Aralarındaki fark NAVTEX sisteminin menzilinin daha az oluşu (Maksimum 400 Deniz Mili)
INMARSAT C – EGC sisteminde ise mesafe sınırı olmadan A3 deniz alanının son sınırına kadar bütün açık denizlerde MSI yayını alımı mümkündür. MSI yayınlarının saatleri 2 ye ayrılır;

1-Programlı yayınlar
2-Programsız yayınlar

Programlı yayınlar olağan her zamanki saatte yollanan MSI bilgilerini içerir ve saati bellidir.
Programsız yayınlar ise acil bir durumun tehlikenin yada fırtına bilgisinin hemen bildirilerek yayınlanmasında kullanılır.

MSI yayınlarında da DISTRESS – URGENCY – SAFETY – ROUTINE önceliği vardır. Cihazlar bu kategorilerde öncelikli mesajlar alırsa (DISTRESS – URGENCY) kullanıcıyı sesli ve ışıklı olarak uyarır. Uluslar arası MSI yayınları İNGİLİZCE olarak yapılır. INMARSAT C – EGC sistemi 1530 – 1545 Mhz frekans bandı arasında UYDU – GEMİ yönünde kullanılır..!

ALT TAŞIYICILI VE ALT TAŞIYICISIZ KANALLARI NASIL AYIRT EDEBİLİRİM BU KONUDA YARDIMA İHTİYACIM VAR Cevaplarsanz sevinirim.