Yemler
Yavru balık üretiminde ve değerli akvaryum balıklarının beslenmesinde çok yararlanılan bir canlıdır. En önemli özelliği çok tuzlu sulardan (özellikle ülkemizde tuzlalardan) toplanan yumurtaları uzun süre saklanabilir. ve istenildiğinde bu yumurtalardan larva çıkarılarak yavru veya balık beslenmesinde kullanılabilir. Ülkemiz akvaryumcularından da temin imkanı var olup,paketler halinde yumurtaları sağlanmaktadır.
Yumurtalardan en yüksek çıkış gücünü ve normal sürede yavru çıkışını sağlamak için şu yol izlenir. Yumurtalardan larva çıkışında mutlak tuzlu su kullanılır. Eğer deniz olan bir yerde iseniz temiz deniz suyu kullanılabilir. Denizden uzak bir bölgede iseniz tuzlu su hazırlanır. Bu suyun en az %20 (binde yirmi) tuzlu olması lazımdır. Bunun için örneğin 1 litre su için 20 gram tuz karıştırarak istenilen su elde edile bilinir. Hazırlanan su bir cam akvaryuma alınır. Isıtıcı termostatla birlikte monte edilir. Isıtıcı 27 dereceye ayarlanır. Kuvvetli bir havalandırma uygulanır. Yumurtalar kuvvetle havalandırılan ve sıcaklığı en az 26 en ideali 27 olan suya konulunca normal olarak 30-48 saat (artemia cinsleri içinde daha hızlı çıkan çeşitleri de bulunmaktadır. Ayrıca çıkış yüzde oranları da aldığınız artemia'nın türüne göre değişebilir.) sonra yumurtalardan larvaların çıkmış olduğunu izlenecektir.Bu larvaların en geç 12-18 saat içerisinde yedirilmesi en uygunudur.Çünkü yedirme süresi uzatılır ise larvalar vücudunda hayatının ilk 2 gününde kullanılması için hazır olan yumurta sarısını tüketir ve bu larvanın yem değeri azalmış olur.
Akvaryumda, çıkmış olan larvanın toplanmasında şu yol izlene bilinir. Larvalar ışığa doğru hareket eğilimindedirler. Bu nedenle akvaryumun üzeri koyu renk veya siyah ışık geçirmez bir örtü veya benzeri bir şeyle kapatılır ve sadece bir noktadan ışık girecek şekilde açık bırakılır. Havalandırma bu sırada durdurulmalıdır. Larvalar kısa bir sürede (30-90 saniye) bu ışıklı kısımda toplanırlar. Bu kısımdaki suyun sifon ile bir ince kepçenin içine süzdürülmesi sonucu toplana bilinir. Toplanan larvaların tuzlu su ile diğer akvaryumdaki balıklara yem olarak verilmesi doğru olmaz. Kepçe bir su kabında hafifçe suyla çalkalandıktan sonra yem olarak kullanılır.
Hava durulunca ölü yumurtalar hemen üste çıkar. Larvalar ise dip kısma doğru hareket eder. Larvaların hepsi toplandıktan sonra bu su 3-4 kez larva çıkartma amacı ile tekrar kullanıla bilinir. Suda kokuşma veya bulanma başlar ise yeniden su hazırlayarak yeni suyu kullanmak gerekir.
Artemia salinanın 1-2 cm dolayındaki erginleri tuzlalardan toplanarak iri balıklara yem olarak verilebilir ve değerli bir yemdir.
Balıkçılıkta bilindiği gibi bir balık için en iyi yem diğer bir balıktır. Fakat devamlı aynı tür balık eti ile bir balığı beslemek bazı problemler yaratabilir. Örneğin sazan balığının çiğ eti balıklar için tehlikeli olabilir. Çünkü çiğ sazan balığı eti bin enzim olan Thiaminoze içerir. Bu enzim önemli bir vitamin olan Thiamine'i etkisiz hale getirir. Böyle bir gıda ise balıkta vitamin noksanlığına neden olabilir.
Fakat akvaryum balıkçılığında eve balık alındığında özellikle beyaz renkli balık etlerinden bir parça iyice ezilerek (bezden veya tel elekten geçirilerek ) balığın büyüklüğüne göre verilebilir.Doğal olarak verilecek miktarın fazla olmaması gerekir. Özellikle kuru yem yanında bazı balıklar için balık etini yem olarak kullanmak çok olumlu sonuçlar verebilir. Bazı balık etleri de haşlandıktan sonra yem olarak kullanılabilir. Fakat küçük boylu akvaryum balıklarına ancak çok güç durumda kalındığında taze balık eti verilebilir. Fakat çiğ verilen et eğer hemen yenilmez ise kısa sürede bozulur ve kokuşmalara neden olur. Bazı balık etleri de yağlıdır ve suya atılınca su üzerinde yüzen yağ lekeleri meydana getirdiğini görebilirsiniz.
Beyaz Kurt
1 mm. uzunluğa kadar büyüyebilen bir kurttur.(Enchxraeus Sp.) Küçük kutular tenekeler ve saksılar içinde yetiştirilir. Üretim için bir kap içerisinde çakılsız gevşek nemli toprağı konulur. 2 kısım toprağa karşı 1 kısım elekten geçirilmiş turba toprağı ilave edilir. Turba bilindiği gibi çürümüş ağaç veya bitkilerden oluşan kömür olma safhasında olan bir çeşit topraktır. Bu yok ise organik maddelerce zengin çürümüş yapraklar.ihtiva eden toprak kullanılabilir. Başlangıçta her üretme kutusuna 1 kaşık dolusu yumuşak yem konulabilir. Bu üretim yerine bir miktar kurt aşılanır ve üst kısmı ince bir tabaka toprak ile örtülür. Toprağın üst kısmına da bir cam veya tahta örtü olarak konulur. Bu örtü toprak ile temas etmelidir.
Üretim yapılan yerin sıcak olmaması lazımdır. En uygun sıcaklık 12 derece dolaylarıdır. Beyaz kurt üretimi için çeşitli yemler önerilmiştir. Yemlemede sulu süt ile pişirilmiş çavdar unu fazla haşlanmış süt içinde yumuşatılmış ekmek veya geniş üretimlerde sebze artıkları kullanıla bilinir. Verilen yem eğer 3 gün içerisinde tüketilmez ise alınır ve yerine tazesi verilmelidir.Profesyonel yetiştiricilikle üretim kabında eski yem kalmamasına büyük özen gösterilir. Çünkü çürümeye ve kokuşmaya başlayan yem kurtların gelişmesini engeller ve neticede tüm kurtçukların ölmesine neden olabilir.
Beyaz kurt üretiminin ele alındığı yerlerde 2-3 kutu ile çalışmaya başlamak lazımdır. Böylece 1 kutuda kurtlar gelişir iken diğerleri yem olarak kullanılır. Beyaz kurt üretimi dışarıda bahçede de yapılabilir. Bunun için bahçenin bir yerinde tahta ile 50*50 cm ebatlı bir yer ayrılır. Bu kısma çok miktarda çürümüş yaprak ihtiva eden kaba toprak yerleştirilir. Bir miktar yerden yüksek yapılabilir. Üst kısmı düzeltilen toprağa bir avuç kadar süt ile ıslatılmış ekmek konulur. Beyaz kurt ile aşılama yapılır ve bı kısım düz bir taş ile kapatılır.Üzerine çuval veya keçe örtülür toprağın devamlı rutubetli kalmasına dikkat edilir. Bir süre sonra pek çok beyaz kurt ürediği görülecektir. Fakat dışarıda yapılan üretimde bazı problemler doğabilir.Özellikle toprak solucanları da burada süratle çoğalır ve beyaz kurtların yiyeceği yemi tüketebilirler.
Balıkları sadece beyaz kurt ile beslemek çok yanlıştır. Çünkü beyaz kurt ile tek yönlü yemleme şişmanlığa neden olur.Özellikle yavru üretiminde kullanılan damızlıklarda şişmanlık yumurta ve yavru verimini önemli derecede ters etkide bulunur. Genelde beyaz kurt yemle birlikte kullanılır ise iyi sonuç verir. Büyük balıklar beyaz kurdu iştahla yerler. Küçük balıklara ise jiletle doğranarak verilebilir ve çok yararlı olur.
Artemia Salina
Yavru balık üretiminde ve değerli akvaryum balıklarının beslenmesinde çok yararlanılan bir canlıdır. En önemli özelliği çok tuzlu sulardan (özellikle ülkemizde tuzlalardan) toplanan yumurtaları uzun süre saklanabilir. ve istenildiğinde bu yumurtalardan larva çıkarılarak yavru veya balık beslenmesinde kullanılabilir. Ülkemiz akvaryumcularından da temin imkanı var olup,paketler halinde yumurtaları sağlanmaktadır.
Yumurtalardan en yüksek çıkış gücünü ve normal sürede yavru çıkışını sağlamak için şu yol izlenir. Yumurtalardan larva çıkışında mutlak tuzlu su kullanılır. Eğer deniz olan bir yerde iseniz temiz deniz suyu kullanılabilir. Denizden uzak bir bölgede iseniz tuzlu su hazırlanır. Bu suyun en az %20 (binde yirmi) tuzlu olması lazımdır. Bunun için örneğin 1 litre su için 20 gram tuz karıştırarak istenilen su elde edile bilinir. Hazırlanan su bir cam akvaryuma alınır. Isıtıcı termostatla birlikte monte edilir. Isıtıcı 27 dereceye ayarlanır. Kuvvetli bir havalandırma uygulanır. Yumurtalar kuvvetle havalandırılan ve sıcaklığı en az 26 en ideali 27 olan suya konulunca normal olarak 30-48 saat (artemia cinsleri içinde daha hızlı çıkan çeşitleri de bulunmaktadır. Ayrıca çıkış yüzde oranları da aldığınız artemia'nın türüne göre değişebilir.) sonra yumurtalardan larvaların çıkmış olduğunu izlenecektir.Bu larvaların en geç 12-18 saat içerisinde yedirilmesi en uygunudur.Çünkü yedirme süresi uzatılır ise larvalar vücudunda hayatının ilk 2 gününde kullanılması için hazır olan yumurta sarısını tüketir ve bu larvanın yem değeri azalmış olur.
Akvaryumda, çıkmış olan larvanın toplanmasında şu yol izlene bilinir. Larvalar ışığa doğru hareket eğilimindedirler. Bu nedenle akvaryumun üzeri koyu renk veya siyah ışık geçirmez bir örtü veya benzeri bir şeyle kapatılır ve sadece bir noktadan ışık girecek şekilde açık bırakılır. Havalandırma bu sırada durdurulmalıdır. Larvalar kısa bir sürede (30-90 saniye) bu ışıklı kısımda toplanırlar. Bu kısımdaki suyun sifon ile bir ince kepçenin içine süzdürülmesi sonucu toplana bilinir. Toplanan larvaların tuzlu su ile diğer akvaryumdaki balıklara yem olarak verilmesi doğru olmaz. Kepçe bir su kabında hafifçe suyla çalkalandıktan sonra yem olarak kullanılır.
Hava durulunca ölü yumurtalar hemen üste çıkar. Larvalar ise dip kısma doğru hareket eder. Larvaların hepsi toplandıktan sonra bu su 3-4 kez larva çıkartma amacı ile tekrar kullanıla bilinir. Suda kokuşma veya bulanma başlar ise yeniden su hazırlayarak yeni suyu kullanmak gerekir.
Artemia salinanın 1-2 cm dolayındaki erginleri tuzlalardan toplanarak iri balıklara yem olarak verilebilir ve değerli bir yemdir.
Balık Etleri
Balıkçılıkta bilindiği gibi bir balık için en iyi yem diğer bir balıktır. Fakat devamlı aynı tür balık eti ile bir balığı beslemek bazı problemler yaratabilir. Örneğin sazan balığının çiğ eti balıklar için tehlikeli olabilir. Çünkü çiğ sazan balığı eti bin enzim olan Thiaminoze içerir. Bu enzim önemli bir vitamin olan Thiamine'i etkisiz hale getirir. Böyle bir gıda ise balıkta vitamin noksanlığına neden olabilir.
Fakat akvaryum balıkçılığında eve balık alındığında özellikle beyaz renkli balık etlerinden bir parça iyice ezilerek (bezden veya tel elekten geçirilerek ) balığın büyüklüğüne göre verilebilir.Doğal olarak verilecek miktarın fazla olmaması gerekir. Özellikle kuru yem yanında bazı balıklar için balık etini yem olarak kullanmak çok olumlu sonuçlar verebilir. Bazı balık etleri de haşlandıktan sonra yem olarak kullanılabilir. Fakat küçük boylu akvaryum balıklarına ancak çok güç durumda kalındığında taze balık eti verilebilir. Fakat çiğ verilen et eğer hemen yenilmez ise kısa sürede bozulur ve kokuşmalara neden olur. Bazı balık etleri de yağlıdır ve suya atılınca su üzerinde yüzen yağ lekeleri meydana getirdiğini görebilirsiniz.
Beyaz Kurt
1 mm. uzunluğa kadar büyüyebilen bir kurttur.(Enchxraeus Sp.) Küçük kutular tenekeler ve saksılar içinde yetiştirilir. Üretim için bir kap içerisinde çakılsız gevşek nemli toprağı konulur. 2 kısım toprağa karşı 1 kısım elekten geçirilmiş turba toprağı ilave edilir. Turba bilindiği gibi çürümüş ağaç veya bitkilerden oluşan kömür olma safhasında olan bir çeşit topraktır. Bu yok ise organik maddelerce zengin çürümüş yapraklar.ihtiva eden toprak kullanılabilir. Başlangıçta her üretme kutusuna 1 kaşık dolusu yumuşak yem konulabilir. Bu üretim yerine bir miktar kurt aşılanır ve üst kısmı ince bir tabaka toprak ile örtülür. Toprağın üst kısmına da bir cam veya tahta örtü olarak konulur. Bu örtü toprak ile temas etmelidir.
Üretim yapılan yerin sıcak olmaması lazımdır. En uygun sıcaklık 12 derece dolaylarıdır. Beyaz kurt üretimi için çeşitli yemler önerilmiştir. Yemlemede sulu süt ile pişirilmiş çavdar unu fazla haşlanmış süt içinde yumuşatılmış ekmek veya geniş üretimlerde sebze artıkları kullanıla bilinir. Verilen yem eğer 3 gün içerisinde tüketilmez ise alınır ve yerine tazesi verilmelidir.Profesyonel yetiştiricilikle üretim kabında eski yem kalmamasına büyük özen gösterilir. Çünkü çürümeye ve kokuşmaya başlayan yem kurtların gelişmesini engeller ve neticede tüm kurtçukların ölmesine neden olabilir.
Beyaz kurt üretiminin ele alındığı yerlerde 2-3 kutu ile çalışmaya başlamak lazımdır. Böylece 1 kutuda kurtlar gelişir iken diğerleri yem olarak kullanılır. Beyaz kurt üretimi dışarıda bahçede de yapılabilir. Bunun için bahçenin bir yerinde tahta ile 50*50 cm ebatlı bir yer ayrılır. Bu kısma çok miktarda çürümüş yaprak ihtiva eden kaba toprak yerleştirilir. Bir miktar yerden yüksek yapılabilir. Üst kısmı düzeltilen toprağa bir avuç kadar süt ile ıslatılmış ekmek konulur. Beyaz kurt ile aşılama yapılır ve bı kısım düz bir taş ile kapatılır.Üzerine çuval veya keçe örtülür toprağın devamlı rutubetli kalmasına dikkat edilir. Bir süre sonra pek çok beyaz kurt ürediği görülecektir. Fakat dışarıda yapılan üretimde bazı problemler doğabilir.Özellikle toprak solucanları da burada süratle çoğalır ve beyaz kurtların yiyeceği yemi tüketebilirler.
Balıkları sadece beyaz kurt ile beslemek çok yanlıştır. Çünkü beyaz kurt ile tek yönlü yemleme şişmanlığa neden olur.Özellikle yavru üretiminde kullanılan damızlıklarda şişmanlık yumurta ve yavru verimini önemli derecede ters etkide bulunur. Genelde beyaz kurt yemle birlikte kullanılır ise iyi sonuç verir. Büyük balıklar beyaz kurdu iştahla yerler. Küçük balıklara ise jiletle doğranarak verilebilir ve çok yararlı olur.
Grindal Kurt
Yumurta ile üretilen ve canlı emler ile beslenmeleri gerekli olan bazı balık yavrularının yetiştiriciliğinde özel konular için önem kazanmış olan bir kurt türüdür. Yavru balıklar 15 günlük olduktan sonra bu yavrulara artemia salina larvası verilmesi külfetli olabilir.Aynı zamanda bu yaşa ulaşan yavrular için artemia salina larvası yeterli bir yem olmayacaktır. Tubifex ve beyaz kurtlar ise bu yaştaki yavrular için oldukça büyük gelecektir. İşte artemia salina larvası verilmesinin sona erdiği ve yavruların tubifex veya beyaz kurt yiyebilecekleri döneme kadar bu kurtçuk ile besleme yapılması çok yararlı sonuçlar verecektir.
Bu kurtlar sadece 0.5 ile 1 cm. arasında bir boy uzunluğuna sahiptirler. Balıklar bu yem ile 15 günlükten 2 cm. oluncaya kadar rahatça yemlenebilirler. Özellikle yavru yetiştirmek isteyen ve tabiattan küçük planktonları sulardan toplama zamanı olmayan yetiştiricilerin bu kurt üzerinde durmalarında yarar vardır. Genellikle profesyonel üreticiler tarafından yetiştirilmesinde yarar vardır. Özellikle yavru üretenlerin infüsaria, artemia salina ve grindal kurtları yıl boyu yetiştirebilme olanaklarına sahip olmaları lazımdır.
Grindal kurtların üretimi için küçük plastik çiçek saksıları kullanıla bilinir. Saksının dip kısmına turba yaprağı yerleştirilir. Turba toprağı bulunamaz ise normal toprak kullanıla bilinir. Bunun üzerine kuru yulaf unu serpilir.Kurt aşılanır ve üzeri bir cam ile bastırılır. Bir süre sonra kurtların fazla miktarda ürediği görülecektir. Camın kaldırılması ve üzerine toplanan kurtların bir jiletle kazınması yolu ile yem olarak kurtlar elde edilmiş olunur. Bazı kişiler bu kurdun yetiştirilmesinde yem olarak yulaf ununun çorba gibi pişirilerek verilebileceğini belirtmektedirler. 19-24 derece üretim için en uygun sıcaklıktır.
Kurutulmuş Tubifex
Tubifexlerden yapılabilecek ve yavru balıklar için ideal olduğunu önerdiği bir yem yapma yolu göstermektedir. Bir sanayi kolu olarak yapılan bu yemin hazırlanması şu şekilde olmaktadır. Genellikle tubifex bilindiği gibi organik atıkların hatta şehir lağımlarının aktığı kanal kıyılarında bulunan çamurumsu artıklar içerisinde bol olarak bulunur. Bu gibi yerlerden tercihen suyu nispeten temiz olan yerlerden elde edilen tubifexler akar su içerisinde 2-3 gün süre ile tutulurlar. Bu zaman içerisinde tubifexlerin iç organları boşalacak ve balıklar için zararlı olabilecek bir çok bakteri temizlenmiş ve ortadan kalkmış olacaktır. Sonra kurtlar bol su ile yıkanır ve dönerli bir kurutma (satrifüjlü,Tıpkı otomatik çamaşır makinesinde olduğu gibi dönerek suyunu alan bir alet) kabında suyu alınır ve nispeten yüzeysel suyunu kaybetmiş olur. Bu kurutma sadece 1-2 dakika sürmelidir. Bundan sonra kurtlar 1-2 cm. kalınlıkla yayılır. Küçük kareler halinde kesilir. (tercihen 5x5) ve buzlukta bu kalıplar halinde dondurulur. Bu kaplar bir kurutma dolabında özel bir yöntemle çok düşük sıcaklıkta kurutulur. Böylece tubifexlerde suyun %96'sı buharlaşmış olur. Bu şekilde elde edilen tubifex fazlası uzun süre saklanabilir ve her türlü balık ve balık yavrusu için ideal bir yem olarak kullanıla bilinir.
Mikro Kurtlar
Sirke kurtları gibi sadece bir kaç milimetre boyunda olan ve akvaryum balıkları için çok değerli olan canlı yemlerden bir tanesidir. Özellikle yavru balıklar için çok yararlıdır. Evlerde de kolayca fazla miktarda üretilebilir. Yalnız yetiştirebilmek için başlangıçta aşılamada kullanılacak bir miktar kurda ihtiyaç vardır. Dış ülkelerde bunu akvaryumculardan kolayca temin etmek mümkündür. Ülkemizde ise pek pazarlandığı (hiç) söylenemez.
Üretim için 25*25*10 boyutlarında olan plastik kaplar kullanıla bilinir. Doğal olarak sahip olunan herhangi boydaki bir kutu da yetiştirme kabı olarak yararlanıla bilinir. Sadece üretim kabının uygun bir kapağı olması yararlı olur. Yem olarak süt içinde bekletilmiş daha sonra pişirilmiş yulaf unu bulamacı kullanılır. Bu bulamaç kabın dip kısmına 2 cm. kalınlığında yayılır ve bunun üzerine kurt ile aşılama yapılır. Sıcaklığın 20-25 derece olduğu ortamda kurtlar süratle üreyeceklerdir. Üreyen kurtlar kabın yan kenarlarına doğru gelir ve tırmanmaya çalışırlar. Buralarda biriken kurtların bir sulu boya fırçası veya jiletle toplanması ile yem için kullanılacak kurtlar elde edilmiş olur. Akvaryuma atılan kurtlar uzun süre canlı kalabilirler. Bu nedenle fazla da atılsa balıklar bulunduklarında yiyebilirler. Yem olarak kullanılan hamur ekşimeye başlar ise üretimi yenilemek gerekir. Yeni üretim aşılama yolu ile kolayca yapıla bilinecektir.
Su Piresi
Akvaryum yetiştiriciliğinde en çok kullanılan canlı yemlerden bir tanesidir. Pek çok türleri bulunmaktadır. Halk dilinde ise ince ve iri olanları olmak üzere iki tipi tanınır. İnce olan su pireleri akvaryumcular için daha geçerlidir. Çünkü bu boy su pirelerinin pek çok akvaryum balığına verilmeleri küçük cüsseleri nedeni ile kolay olmaktadır. Su pireleri genel olarak su birikintilerinde su sıcaklığının 15 derece 22 derece arasında olduğu ortamlarda bol olarak ürerler. Ülkemizde bu gibi yerden toplanan su pirelerini mevsiminde akvaryumculardan satın almak mümkündür. Amatör ve doğada gezmeye meraklı olan kişiler su birikintilerinden tül kepçeler ile kolayca toplayabilirler. Hatta, evde hanım çorabı ve telden yararlanarak 20*25 boyutlu bir kepçe ile bu işi rahatça başarabilirler.
Su pirelerinin balıklara yedirilmesinde özen gösterilecek bir konu, ölmüş ve kokmuş olanlarının balıklara verilmemesidir. Eğer elinizde ölü su piresi var ise bunları bir kalorifer peteğinde, gazete kağıdı üzerinde kurutursanız ileride kuru yem olarakta kullanabilirsiniz.