FENERLER
Gemiler için yol göstermek,mevki tayin etmek ve tehlikeli bölgeli belirtmek vs. amaçları için kullanılan ve genellikle karada bulunan sabit seyir yardımcılarıdır.Fenerler gündüz yapısı gece ise ışıklarının karakteristiği ile tanımlanır ve birbirlerinden ayırt edilebilir.
Fenerleri birbirlerinden ayırt edebilmek için farklı renk,ışık süresi ve karartma süresi uygulanmaktadır.Böylelikle her fenerin kendine has belirleyici bir aydınlatma düzeni oluşturulur.Fenerlerin ayırt edici bu özelliklerine fenerin karakteristiği denir.Bir fenerin sürekli olarak tekrarladığı aynı yanıp sönme safhalarının her biri eşit zaman aralığında gerçekleşir.Bu zaman aralıklarına fenerin periyodu denir.Fenerin bir periyodu içerisinde gerçekleşen her bir yanma sönme bölümleri faz olarak tanımlanır.
Fenerlerin karakteristik sınıflandırması:
Fenerlerin sınıflandırılması aydınlık ve karanlık fazların büyüklüğüne ve ışık renklerine göre yapılır.Buna göre üç ana başlık altında sınıflandırma yapılır.
1.Sabit fenerler.
2.Ritmik fenerler.
3.Renk değiştiren fenerler.
1.Sabit fenerler(fixed light)(F):Sürekli ve sabit ışık veren fenerlerdir.
2.Ritmik periyodik fenerler(Rhytmic light):Bir periyot içerisinde aydınlık ve karanlık fazları olan fenerlerdir.Periyot içerisindeki aydınlık ve karanlık fazların birbirine göre uzunluklarına bağlı olarak 8 çeşit ritmik fener oluşturulur.
a)Husuflu:Bir periyottaki aydınlık fazları toplamı,karanlık fazları toplamından fazla olan fenerlerdir.
-Husuflu(occulting)(Oc.)=Düzenli tekrarlanan bir karanlık fazının sönümlediği sabit ışık.
-Grup husuflu(Group Occulting)(Oc(2))=Sabit bir ışığın birden fazla ve eşit uzunluktaki karanlık fazıyla kesilmesi sonucu oluşur.
-Birleşik grup husuflu(Composite Group Occulting)(Oc(2+3))=Sabit bir ışığın eşit karanlık fazlarıyla oluşturulmuş birden fazla gurupla karartılmasıdır.
b)Eşfazlı(Isophase)(Iso)=Bir periyot içindeki aydınlık ve karanlık fazları aynı uzunluktaki fenerlerdir.
c)Şimşekli çakarlı(Flashing)=Bir periyottaki karanlık fazların toplamından fazladır.Aydınlık fazları genellikle birbirine eşittir.
-Şimşekli(Flashing)(FI)=Düzgün aralıklarla şimşek çakan fenerlerdir.
-Uzun şimşekli(Long Flashing)(LFI)=Düzgün aralıklarla iki saniyeden az olmayan uzunlukta şimşek çakan fenerlerdir.
-Gurup şimşekli(Group Flashing)(FI(3))=Bir periyot içerisinde düzgün aralıklarla birden fazla şimşeğin çakmasıyla oluşur.
-Birleşik grup şimşekli(Composite Group Occulting)(FI(3+2))=bir periyot içerisinde birden fazla şimşek grubu vardır.Gruplardaki şimşek sayısı birbirinden farklıdır.
d)Seri şimşekli çakarlı(Quick)=Dakikada 50-80 arası şimşek çakar.
-Seri çakarlı(Quick Flashing)(Q)
-Grup seri çakarlı(Group Quick Flashing)(Q(9))
-Kesintili seri çakarlı(Interrupting Quick Flashing(IQ)
e)Hızlı seri şimşekli çakarlı(Very Quick)=Dakikada 80-160 arası şimşek çakar.
-Hızlı seri çakarlı(Very Quick Flashing)(VQ)
-Grup hızlı seri çakarlı(Group Very Quick Flashing)(VQ(3))
-Kesintili hızlı seri çakarlı(Interrrupted Very Quick Flashing)(IVQ)
f)Çok hızlı seri şimşekli çakarlı(Ultra Quick)=Dakikada 160 dan fazla şimşek çakar.
-Çok hızlı seri çakarlı(Ultra Quick Flashing)(UQ))
-Kesintili çok hızlı seri çakarlı(Interrupted Ultra Quick Flashing)(IUQ))
g)Morse kodlu(Mo(A))=Aydınlık şimşek süreleri bir harfin / harflerin mors kodlarını belirtecek şekilde verilen fenerlerdir.
h)Sabir ve şimşekli(Fixed and Flashing)
-Sabit ve şimşekli(Fixed and Flashing)(FFI)=Sabit bir ışığa ek olarak düzenli aralıklarla çakan fener.
-Sabit ve grup şimşekli(Fixed and Group Flashing)(FFI(2))=Sabit ışığa ek olarak düzenli aralıklarla çakan şimşek grubu
3.Renk değiştiren fenerler(Alternating)(Al)
Herhangi bir noktadan fenere bakıldığında farklı renklerde ışık gösteriyorsa bu fener renk değiştiren fener olarak tanımlanır.
Fenerlein haritalarda gösterilişi:
Fenerler haritalarda kımızı mor kuyruğu olan yıldız sembolü ile gösterilir.Yıldızın ortası fenerin tam mevkisini verir.fenerden alınan kerterizler bu yıldızdan geçecek şekilde çizilir.Bu sembol un hemen yanında fenerin karakteristiği ile ilgili feneri tanımlayan kısaltmalar bulunur.Fenerlerde kullanılan ışık renkleri sırasıyla beyaz,sarı,kırmızı,yeşil,mavi,mor ve turuncudur.
küçük ölçek karakteristik ve renk FFI R
orta ölçek görünme mesafesi FFI R(12M)
büyük ölçek deniz seviyesinden yükseklik FFI R 5s 50m(12M)
Fener listeleri ve sis işaretleri kitapları(Admiralty list of light and fog signals)
Dünya üzerinde ki mevcut bütün fenerlerin,şamandıraların,sis işaretlerinin vs. sıralandığı gibi bütün özellikleri ile bilgilerin açılımları bulunduğu kitaplardır.
Fenerlerin listelendiği sayfalardan gerekli 8 sütün verilmiştir
1.Fenerlerin uluslar arası numarası
2.Fenerlerin bulunduğu bölge(büyük harfle),fener ismi(görünme mesafesi 15 milden uzak ise koyu punto ile),fener gemileri)italik yazıyla,yüzer gemiler (küçük italik harf)
3.Yaklaşık olarak enlem ve boylam değerleri ile mevki
4.Fenerin karakteristiği ve rengi
5.Fenerin deniz seviyesinden olan yüksekliği
6.Fenerin haritada verilen görünme mesafesi
7.Fener yapısının özellikleri ve yapının yüksekliği
8.Fenerin varsa sektörleri, görüş açısı, faz süreleri vs.
Fenerlerin görünme mesafeleri ile ilgili tanımlar ve formüller
Coğrafi mevki:Fenerin ışığı-ışık kaynağı ile ufuk hattı arasında mesafe. Başka bir deyişle ışık kaynağından, ışığın aldığı yol üzerinde teğet olduğu ufuk çizgisine kadar olan mesafe.
Ufuk mesafesi:Gözlemcinin göz seviyesinden ufuk çizgisine kadar olan mesafe.
Görünme mesafesi=ufuk mesafesi+Coğrafi mesafe
Harita mesafesi:Ortalama meteorolojik görüş koşullarında fenerin görülebilecek uzaklıktır. Aynı zamanda haritalarda verilen mesafe değerleridir.
Işık menzil:Rast gele görüşlü koşullarda fenerin ışığını görebileceği maksimum mesafedir.
Gemiler için yol göstermek,mevki tayin etmek ve tehlikeli bölgeli belirtmek vs. amaçları için kullanılan ve genellikle karada bulunan sabit seyir yardımcılarıdır.Fenerler gündüz yapısı gece ise ışıklarının karakteristiği ile tanımlanır ve birbirlerinden ayırt edilebilir.
Fenerleri birbirlerinden ayırt edebilmek için farklı renk,ışık süresi ve karartma süresi uygulanmaktadır.Böylelikle her fenerin kendine has belirleyici bir aydınlatma düzeni oluşturulur.Fenerlerin ayırt edici bu özelliklerine fenerin karakteristiği denir.Bir fenerin sürekli olarak tekrarladığı aynı yanıp sönme safhalarının her biri eşit zaman aralığında gerçekleşir.Bu zaman aralıklarına fenerin periyodu denir.Fenerin bir periyodu içerisinde gerçekleşen her bir yanma sönme bölümleri faz olarak tanımlanır.
Fenerlerin karakteristik sınıflandırması:
Fenerlerin sınıflandırılması aydınlık ve karanlık fazların büyüklüğüne ve ışık renklerine göre yapılır.Buna göre üç ana başlık altında sınıflandırma yapılır.
1.Sabit fenerler.
2.Ritmik fenerler.
3.Renk değiştiren fenerler.
1.Sabit fenerler(fixed light)(F):Sürekli ve sabit ışık veren fenerlerdir.
2.Ritmik periyodik fenerler(Rhytmic light):Bir periyot içerisinde aydınlık ve karanlık fazları olan fenerlerdir.Periyot içerisindeki aydınlık ve karanlık fazların birbirine göre uzunluklarına bağlı olarak 8 çeşit ritmik fener oluşturulur.
a)Husuflu:Bir periyottaki aydınlık fazları toplamı,karanlık fazları toplamından fazla olan fenerlerdir.
-Husuflu(occulting)(Oc.)=Düzenli tekrarlanan bir karanlık fazının sönümlediği sabit ışık.
-Grup husuflu(Group Occulting)(Oc(2))=Sabit bir ışığın birden fazla ve eşit uzunluktaki karanlık fazıyla kesilmesi sonucu oluşur.
-Birleşik grup husuflu(Composite Group Occulting)(Oc(2+3))=Sabit bir ışığın eşit karanlık fazlarıyla oluşturulmuş birden fazla gurupla karartılmasıdır.
b)Eşfazlı(Isophase)(Iso)=Bir periyot içindeki aydınlık ve karanlık fazları aynı uzunluktaki fenerlerdir.
c)Şimşekli çakarlı(Flashing)=Bir periyottaki karanlık fazların toplamından fazladır.Aydınlık fazları genellikle birbirine eşittir.
-Şimşekli(Flashing)(FI)=Düzgün aralıklarla şimşek çakan fenerlerdir.
-Uzun şimşekli(Long Flashing)(LFI)=Düzgün aralıklarla iki saniyeden az olmayan uzunlukta şimşek çakan fenerlerdir.
-Gurup şimşekli(Group Flashing)(FI(3))=Bir periyot içerisinde düzgün aralıklarla birden fazla şimşeğin çakmasıyla oluşur.
-Birleşik grup şimşekli(Composite Group Occulting)(FI(3+2))=bir periyot içerisinde birden fazla şimşek grubu vardır.Gruplardaki şimşek sayısı birbirinden farklıdır.
d)Seri şimşekli çakarlı(Quick)=Dakikada 50-80 arası şimşek çakar.
-Seri çakarlı(Quick Flashing)(Q)
-Grup seri çakarlı(Group Quick Flashing)(Q(9))
-Kesintili seri çakarlı(Interrupting Quick Flashing(IQ)
e)Hızlı seri şimşekli çakarlı(Very Quick)=Dakikada 80-160 arası şimşek çakar.
-Hızlı seri çakarlı(Very Quick Flashing)(VQ)
-Grup hızlı seri çakarlı(Group Very Quick Flashing)(VQ(3))
-Kesintili hızlı seri çakarlı(Interrrupted Very Quick Flashing)(IVQ)
f)Çok hızlı seri şimşekli çakarlı(Ultra Quick)=Dakikada 160 dan fazla şimşek çakar.
-Çok hızlı seri çakarlı(Ultra Quick Flashing)(UQ))
-Kesintili çok hızlı seri çakarlı(Interrupted Ultra Quick Flashing)(IUQ))
g)Morse kodlu(Mo(A))=Aydınlık şimşek süreleri bir harfin / harflerin mors kodlarını belirtecek şekilde verilen fenerlerdir.
h)Sabir ve şimşekli(Fixed and Flashing)
-Sabit ve şimşekli(Fixed and Flashing)(FFI)=Sabit bir ışığa ek olarak düzenli aralıklarla çakan fener.
-Sabit ve grup şimşekli(Fixed and Group Flashing)(FFI(2))=Sabit ışığa ek olarak düzenli aralıklarla çakan şimşek grubu
3.Renk değiştiren fenerler(Alternating)(Al)
Herhangi bir noktadan fenere bakıldığında farklı renklerde ışık gösteriyorsa bu fener renk değiştiren fener olarak tanımlanır.
Fenerlein haritalarda gösterilişi:
Fenerler haritalarda kımızı mor kuyruğu olan yıldız sembolü ile gösterilir.Yıldızın ortası fenerin tam mevkisini verir.fenerden alınan kerterizler bu yıldızdan geçecek şekilde çizilir.Bu sembol un hemen yanında fenerin karakteristiği ile ilgili feneri tanımlayan kısaltmalar bulunur.Fenerlerde kullanılan ışık renkleri sırasıyla beyaz,sarı,kırmızı,yeşil,mavi,mor ve turuncudur.
küçük ölçek karakteristik ve renk FFI R
orta ölçek görünme mesafesi FFI R(12M)
büyük ölçek deniz seviyesinden yükseklik FFI R 5s 50m(12M)
Fener listeleri ve sis işaretleri kitapları(Admiralty list of light and fog signals)
Dünya üzerinde ki mevcut bütün fenerlerin,şamandıraların,sis işaretlerinin vs. sıralandığı gibi bütün özellikleri ile bilgilerin açılımları bulunduğu kitaplardır.
Fenerlerin listelendiği sayfalardan gerekli 8 sütün verilmiştir
1.Fenerlerin uluslar arası numarası
2.Fenerlerin bulunduğu bölge(büyük harfle),fener ismi(görünme mesafesi 15 milden uzak ise koyu punto ile),fener gemileri)italik yazıyla,yüzer gemiler (küçük italik harf)
3.Yaklaşık olarak enlem ve boylam değerleri ile mevki
4.Fenerin karakteristiği ve rengi
5.Fenerin deniz seviyesinden olan yüksekliği
6.Fenerin haritada verilen görünme mesafesi
7.Fener yapısının özellikleri ve yapının yüksekliği
8.Fenerin varsa sektörleri, görüş açısı, faz süreleri vs.
Fenerlerin görünme mesafeleri ile ilgili tanımlar ve formüller
Coğrafi mevki:Fenerin ışığı-ışık kaynağı ile ufuk hattı arasında mesafe. Başka bir deyişle ışık kaynağından, ışığın aldığı yol üzerinde teğet olduğu ufuk çizgisine kadar olan mesafe.
Ufuk mesafesi:Gözlemcinin göz seviyesinden ufuk çizgisine kadar olan mesafe.
Görünme mesafesi=ufuk mesafesi+Coğrafi mesafe
Harita mesafesi:Ortalama meteorolojik görüş koşullarında fenerin görülebilecek uzaklıktır. Aynı zamanda haritalarda verilen mesafe değerleridir.
Işık menzil:Rast gele görüşlü koşullarda fenerin ışığını görebileceği maksimum mesafedir.
