D
denizkolik
Misafir
GEM[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ İ[/FONT]N[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]Ş[/FONT]AATINDA KULLANILAN MALZEMELER
GEM[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ İ[/FONT]N[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]Ş[/FONT]AATINDA KULLANILAN ÇEL[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]K MALZEMELER
Çelik, demir ingotlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ndan [FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemler uygulanarak safla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]t[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rma ve [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekillendirme i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemleriyle elde edilir. Ana unsurlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]büyük ölçüde demir ve kontrollü miktarda karbondur. Üretimde metal bazl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olmayan kükürt, silikon ve fosfor gibi maddelerin miktar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n en azda tutulmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]önemlidir.
Çelik malzemenin teknik karakteristikleri kimyasal yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ikli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i ile sa[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]lan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Örne[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in; çekme mukavemeti çelikteki karbon miktar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirerek veya kimyasal yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ya krom, nikel, manganez gibi ala[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m maddeleri kat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]larak de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirilebilir. Genelde karbon miktar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n
ALÜM[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]NYUM ALA[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]Ş[/FONT]IMLARI
Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan alüminyum ala[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]mlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]deniz tipi alüminyum (= marine aluminum alloys) olarak bilinir ve çelik malzeme gibi klas kurallar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yla s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]flan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r, denetlenir ve belgelenir. Alüminyumun en önemli özelli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i hemen hemen ayni akma gerilmesine sahip olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na ra[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]men yo[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unlu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unun yumu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ak çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in yakla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k üçte biri de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]erine sahip olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Ancak alüminyumun burkulma mukavemeti çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]e göre daha dü[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ük oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u için alüminyum yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar e[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]er çelik yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n yakla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k yar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda olurlar. Üretim yönünden alüminyumun en büyük dezavantaj[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]fiyat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]leminde malzeme yüzeyindeki oksit tabakas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kaynak dolgusuna kar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mamas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]için özel koruyucu gaz (inert gas) korumas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kaynak yapma zorunlu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]udur. Bugünkü fiyatlarla gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda çelik malzeme için $ 2.0 / kg birim fiyat kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rken alüminyum için bu rakam $ [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]1[/FONT]2.0 / kg olmaktad[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Bu ise alüminyumun a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k avantaj[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]göze al[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nd[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda dahi tekne fiyat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda bire üç bir oran yarat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Bazen sadece üst yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar alüminyum yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Bu takdirde çelik ve alüminyum temas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]elektro-kimyasal korozyona sebep olur ve çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in alüminyumu zaman içinde yemesine sebep olur. Dolay[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yla çelik-alüminyum temas bölgelerinin elektrolitik ortam olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turmayan ve emi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]özelli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i olmayan (= non-absorbent) Neopren ve benzeri malzemeyle izole edilmesini gerektirir.
Bindirme mahallerinde kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in tercihen galvanize edilmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]istenir. Not edilmesi gereken bir di[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]er husus ise çelik malzemenin aksine alüminyum malzemelerde koruyucu boya olarak kur[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]un bazl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]boyalar asla kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmaz.
ELYAF TAKV[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]YEL[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ [/FONT]PLAST[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]K (FRP)
Elyaf takviyeli plastik örgü (= woven roving) ve k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]sa serbest elyaf tabakalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n (= chopped strand mats) sentetik reçine (= resin) ile birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirilmesi sonucu FRP yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar üretilir. En fazla kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan reçineler polyester, vinly ester, epoxy ve phenolic reçinelerdir. Elyaf olarak en çok cam elyaf[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT](= E-Glass veya daha yüksek mukavemetli S-Glass) kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmakta olup, özel yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]larda karbon veya aramid (buna Kevlar 49 dahildir) elyaf da kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Sandaviç (= sandwich) konstrüksiyon konstrüksiyon haricinde FRP yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n üretiminde erkek veya di[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]i kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]plar kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]tabakalar halinde elyaf unsurlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve reçine uygulamas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve kurutma [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]eklinde olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turulur. Uygulama ve kurutma (= curing) i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemlerinin kontrollü çevre [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]artlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda (s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cakl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k, nem oran[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve toz önlenmesi) yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]zorunludur.
Metal birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirmede en çok kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan yöntemlerden biri olan kaynak, birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirilecek parçalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n uçlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ile dolgu malzemesinin ergitilerek s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve takiben so[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]uyarak kat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]suretiyle olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turulan bir bile[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirme türüdür. Do[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ru uygulama yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ld[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kaynak diki[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]inin
mukavemeti en az kaynat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan malzemeler kadard[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Genelde [FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]yaratmada elektrik ark[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT], Oxi-asetilen (veya Oxi-bütan) gaz kar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n yak[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT], elektrik direnci, kimyasal maddeler (= termit), elektron hüzmesi veya lazer [FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda en çok kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan elektrik ark kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ras[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda atmosferik gazlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n ve rutubetin kaynak bölgesine kar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]önlemek üzere bir koruma tabakas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turulmak istenir. Bu ise de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ik yöntemlerle sa[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]lanmaya çal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. En basit yöntemde kaynak elektrodu bir manto ile örtülüdür. Kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ras[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda örtü k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]smen s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]smen yanar. Yanmadan ç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]kan gaz gaz örtüsü olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tururken, s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]an manto yo[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unlu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u çok daha dü[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ük oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u için yüzeyde kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve bitmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]so[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]uyan kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n üzerinde bir örtü olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turur. Kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi tamamland[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ktan sonra örtü özel bir çekiç kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]larak kolayca sökülür. Daha ileri yöntemlerde elektrod örtüsü yerine özel gazlar veya tozlar kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve bu tiplere gaz-alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve toz-alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak denir.
Kaynak yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lacak levhalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na ba[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olarak bir uç haz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rlama (= edge preparation) i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi uygulamak gerekir. Genelde 6 mm.’nin alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ndaki saçlarda kaynak a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]z[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]aç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmaz. Daha kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n saçlarda saç kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve kaynak tipine ba[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olmak üzere V-, U-, çift V- ve
G[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]R[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İŞ [/FONT]VE GENEL TANIMLAR
Bir gemi yüzen bir tesis veya fabrika olarak dü[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ünülebilir. Dolay[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yla, gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan malzemeler akla gelebilen malzemelerin tümünü kaplayabilir. Örne[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in ya[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]am mahallerinde kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan yanmaz panellerde yanmaz izolasyon malzemeleri (ta[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]yünü veya cam yünü gibi) estetik bir kaplama (genelde sentetik malzeme) içinde oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u, kablolamada bak[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve plastik izolasyon malzemeleri, möblede a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]aç, kuma[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]ve köpük gibi malzemeler oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u, koridor zeminlerinde beton oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u gözlenecektir. Bizim burada irdeleyece[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]imiz malzemeler sadece geminin mukavim yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turan k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]mlarda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan malzemelerdir. Bu malzemelerin genel mukavemeti ile üretim yönünden i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lenebilirlik özel önem arz eder.
Prensip olarak ticaret gemilerinin ana malzemesi çeliktir (= steel). Konstrüksiyon a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n önem kazand[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gemilerde alüminyum (= aliminum) veya elyaf takviyeli plastik (= fibre reinforced plastik veya FRP) kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Tarihsel olarak ilk gemiler a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]açtan yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]olup,
bu gün de gezinti teknelerinin önemli bir bölümü k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]smen veya tamamen a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]açtan yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmaktad[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Ayr[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ca yüzen havuzlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n dip k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]mlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT], baz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]dubalar ve dibe oturan aç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k deniz petrol platformlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n konstrüksiyonlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda takviyeli beton kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]ve kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lma[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]a devam etmektedir.
Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan malzemelerin teknik özelliklerinden bahsetti[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]imizde gemi üzerine gelecek çekme, basma ve kesme gerilmelerini kar[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]layabilme özelli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i, sertli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i (=hardness), sünekli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i ([FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekil de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirme özelli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i = Malleability), k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lganl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT](= brittleness),
yorulmaya dayan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT](= fatigue strength), yo[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unlu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u ile yanma mukavemeti gibi özellikler anla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Ayr[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ca yüzen havuzlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n dip k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]mlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT], baz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]dubalar ve dibe oturan aç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k deniz petrol platformlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n konstrüksiyonlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda takviyeli beton kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]ve kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lma[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]a devam etmektedir.
Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan malzemelerin teknik özelliklerinden bahsetti[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]imizde gemi üzerine gelecek çekme, basma ve kesme gerilmelerini kar[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]layabilme özelli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i, sertli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i (=hardness), sünekli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i ([FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekil de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirme özelli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i = Malleability), k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lganl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT](= brittleness),
yorulmaya dayan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT](= fatigue strength), yo[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unlu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u ile yanma mukavemeti gibi özellikler anla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
GEM[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ İ[/FONT]N[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]Ş[/FONT]AATINDA KULLANILAN ÇEL[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]K MALZEMELER
Çelik, demir ingotlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ndan [FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemler uygulanarak safla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]t[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rma ve [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekillendirme i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemleriyle elde edilir. Ana unsurlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]büyük ölçüde demir ve kontrollü miktarda karbondur. Üretimde metal bazl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olmayan kükürt, silikon ve fosfor gibi maddelerin miktar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n en azda tutulmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]önemlidir.
Çelik malzemenin teknik karakteristikleri kimyasal yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ikli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i ile sa[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]lan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Örne[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in; çekme mukavemeti çelikteki karbon miktar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirerek veya kimyasal yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ya krom, nikel, manganez gibi ala[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m maddeleri kat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]larak de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirilebilir. Genelde karbon miktar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n
artt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in sertli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ini artt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda genelde kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan çelik fiyat, özellik ve bulunabilirlik yönünden uygun olan “yumu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ak çelik (= mild steel)” malzemedir. So[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]uk ve s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cak [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekil vermeye ve kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]a uygun olan bu malzemenin i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]leme s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cakl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]klar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda mekanik özelliklerinde önemli bir de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]me gözlenmez. Ancak çok dü[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ük s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cakl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]klarda darbe sertli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ini kaybeder, k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lganl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k kazan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve
Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda genelde kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan çelik fiyat, özellik ve bulunabilirlik yönünden uygun olan “yumu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ak çelik (= mild steel)” malzemedir. So[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]uk ve s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cak [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekil vermeye ve kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]a uygun olan bu malzemenin i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]leme s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cakl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]klar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda mekanik özelliklerinde önemli bir de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]me gözlenmez. Ancak çok dü[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ük s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cakl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]klarda darbe sertli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ini kaybeder, k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lganl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k kazan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve
bünyede k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lganl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k zafiyeti (= brittle fracture) yaratabilir. Bir çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]labilmesi için gemiyi belgeleyecek klas kurumunca denetlenmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT], test edilmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]ve damgalanm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gerekir.
Klas kurumlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan çelikleri belirli bir grupland[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rmaya tabi tutmu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]ve bunlara A’dan E’ye semboller vermi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tir. Genelde A ve B yumu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ak çelik türleridir. Türk Loydu’nun çelik malzeme için kurallar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]Ek’de verilmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tir. Klas kurallar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]hangi tip çeliklerin hangi [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]artlar alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]laca[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve mekanik özelliklerinin ne olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gerekti[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ini net ve aç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k
bir [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekilde belirtir.
Genelde gerilmelerin yüksek oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u büyük tanker ve dökme yük gemileriyle a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n önemli oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u sava[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]gemileri, ro-ro feri ve yolcu gemileri gibi konstrüksiyonlarda yüksek gerilim çelikleri kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Benzer [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekilde so[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]utularak s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]t[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]LPG ve LNG ta[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yan
gemilerinin tanklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda so[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]uk ortamda k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lganla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mayan ve tanklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda korozif etkisi yüksek maddeler ta[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yan tankerlerde ise korozyona
mukavemetli çelik malzeme kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Klas kurumlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan çelikleri belirli bir grupland[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rmaya tabi tutmu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]ve bunlara A’dan E’ye semboller vermi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tir. Genelde A ve B yumu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ak çelik türleridir. Türk Loydu’nun çelik malzeme için kurallar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]Ek’de verilmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tir. Klas kurallar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]hangi tip çeliklerin hangi [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]artlar alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]laca[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve mekanik özelliklerinin ne olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gerekti[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ini net ve aç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k
bir [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekilde belirtir.
Genelde gerilmelerin yüksek oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u büyük tanker ve dökme yük gemileriyle a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n önemli oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u sava[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]gemileri, ro-ro feri ve yolcu gemileri gibi konstrüksiyonlarda yüksek gerilim çelikleri kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Benzer [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekilde so[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]utularak s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]t[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lm[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]LPG ve LNG ta[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yan
gemilerinin tanklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda so[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]uk ortamda k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lganla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mayan ve tanklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda korozif etkisi yüksek maddeler ta[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yan tankerlerde ise korozyona
mukavemetli çelik malzeme kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
ALÜM[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]NYUM ALA[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]Ş[/FONT]IMLARI
Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan alüminyum ala[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]mlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]deniz tipi alüminyum (= marine aluminum alloys) olarak bilinir ve çelik malzeme gibi klas kurallar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yla s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]flan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r, denetlenir ve belgelenir. Alüminyumun en önemli özelli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i hemen hemen ayni akma gerilmesine sahip olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na ra[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]men yo[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unlu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unun yumu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ak çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in yakla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k üçte biri de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]erine sahip olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Ancak alüminyumun burkulma mukavemeti çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]e göre daha dü[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ük oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u için alüminyum yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar e[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]er çelik yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n yakla[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k yar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda olurlar. Üretim yönünden alüminyumun en büyük dezavantaj[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]fiyat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]leminde malzeme yüzeyindeki oksit tabakas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kaynak dolgusuna kar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mamas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]için özel koruyucu gaz (inert gas) korumas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kaynak yapma zorunlu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]udur. Bugünkü fiyatlarla gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda çelik malzeme için $ 2.0 / kg birim fiyat kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rken alüminyum için bu rakam $ [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]1[/FONT]2.0 / kg olmaktad[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Bu ise alüminyumun a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k avantaj[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]göze al[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nd[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda dahi tekne fiyat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda bire üç bir oran yarat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Bazen sadece üst yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar alüminyum yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Bu takdirde çelik ve alüminyum temas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]elektro-kimyasal korozyona sebep olur ve çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in alüminyumu zaman içinde yemesine sebep olur. Dolay[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yla çelik-alüminyum temas bölgelerinin elektrolitik ortam olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turmayan ve emi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]özelli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i olmayan (= non-absorbent) Neopren ve benzeri malzemeyle izole edilmesini gerektirir.
Bindirme mahallerinde kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan çeli[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in tercihen galvanize edilmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]istenir. Not edilmesi gereken bir di[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]er husus ise çelik malzemenin aksine alüminyum malzemelerde koruyucu boya olarak kur[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]un bazl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]boyalar asla kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmaz.
ELYAF TAKV[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]YEL[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ [/FONT]PLAST[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ[/FONT]K (FRP)
Elyaf takviyeli plastik örgü (= woven roving) ve k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]sa serbest elyaf tabakalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n (= chopped strand mats) sentetik reçine (= resin) ile birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirilmesi sonucu FRP yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar üretilir. En fazla kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan reçineler polyester, vinly ester, epoxy ve phenolic reçinelerdir. Elyaf olarak en çok cam elyaf[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT](= E-Glass veya daha yüksek mukavemetli S-Glass) kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmakta olup, özel yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]larda karbon veya aramid (buna Kevlar 49 dahildir) elyaf da kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Sandaviç (= sandwich) konstrüksiyon konstrüksiyon haricinde FRP yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n üretiminde erkek veya di[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]i kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]plar kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]tabakalar halinde elyaf unsurlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve reçine uygulamas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve kurutma [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]eklinde olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turulur. Uygulama ve kurutma (= curing) i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemlerinin kontrollü çevre [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]artlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda (s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cakl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k, nem oran[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve toz önlenmesi) yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]zorunludur.
Çelik ve alüminyum malzemelerde oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u gibi FRP malzemelerde de malzeme özellikleri ve üretim klas kurumlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]taraf[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ndan belirlenir, denetlenir ve belgelenir
.
.
GEM[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]İ İ[/FONT]N[FONT=TimesNewRomanPS-BoldMT+1]Ş[/FONT]AATINDA KAYNAK
Metal birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirmede en çok kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan yöntemlerden biri olan kaynak, birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirilecek parçalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n uçlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ile dolgu malzemesinin ergitilerek s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve takiben so[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]uyarak kat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]suretiyle olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turulan bir bile[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirme türüdür. Do[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]ru uygulama yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ld[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kaynak diki[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]inin
mukavemeti en az kaynat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan malzemeler kadard[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Genelde [FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]yaratmada elektrik ark[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT], Oxi-asetilen (veya Oxi-bütan) gaz kar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n yak[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT], elektrik direnci, kimyasal maddeler (= termit), elektron hüzmesi veya lazer [FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda en çok kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan elektrik ark kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Elektrik ark kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kaynak elektrodu ve kaynat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lacak malzeme aras[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda bir ak[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]m geçi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]i temin edilir. Kaynak elektrodu metalden 3 ila 6 mm. uzakta tutularak ark (= k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lc[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]mlar) olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turulur. Olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]an ark o çevrede s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cakl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]4000 oC’a kadar yükseltir ve hem birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirilecek uçlar ve hem de kaynak elektrodunun metal çekirde[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i ergiyerek istenen birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]meyi temin eder.
Elektrik ark[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]1[/FONT]5 ila 40 volt mertebesinde bir gerilim azalmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olur ve bu gerilim fark[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak nufuziyetini ve dolgu [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]eklini belirler.
Elektrik ark[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]1[/FONT]5 ila 40 volt mertebesinde bir gerilim azalmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olur ve bu gerilim fark[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak nufuziyetini ve dolgu [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]eklini belirler.
Kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ras[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda atmosferik gazlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n ve rutubetin kaynak bölgesine kar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]önlemek üzere bir koruma tabakas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turulmak istenir. Bu ise de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ik yöntemlerle sa[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]lanmaya çal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. En basit yöntemde kaynak elektrodu bir manto ile örtülüdür. Kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ras[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda örtü k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]smen s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve k[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]smen yanar. Yanmadan ç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]kan gaz gaz örtüsü olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tururken, s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]an manto yo[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unlu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u çok daha dü[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ük oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]u için yüzeyde kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve bitmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]so[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]uyan kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n üzerinde bir örtü olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]turur. Kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi tamamland[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ktan sonra örtü özel bir çekiç kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]larak kolayca sökülür. Daha ileri yöntemlerde elektrod örtüsü yerine özel gazlar veya tozlar kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r ve bu tiplere gaz-alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve toz-alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak denir.
Kaynak yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lacak levhalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na ba[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olarak bir uç haz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rlama (= edge preparation) i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi uygulamak gerekir. Genelde 6 mm.’nin alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ndaki saçlarda kaynak a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]z[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]aç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmaz. Daha kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n saçlarda saç kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve kaynak tipine ba[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olmak üzere V-, U-, çift V- ve
çift U- tipi kaynak a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]zlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Türkiye’de çok yayg[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n olmamakla beraber dünyada arka takviyeli (= backing) tek tarafl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]a sanayiinde yayg[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n olarak kullan[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmaktad[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Arka takviyeleri bak[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r,
seramik ve asbest olabilir.
seramik ve asbest olabilir.
Kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ras[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kaynat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan malzemelere [FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]verildi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]inden bu malzemelerde [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekil de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirme olas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]l[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT](özellikle ince saclarda)yüksektir. Dolay[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]yla kaynak dizayn[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda sadece mukavemet de[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]il ayn[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]zamanda [FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]geçi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]i de göz önüne al[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nmak zorundad[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r. Bu tür önlemlerin al[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nd[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak prosedürlerine “metot kaynaklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]” denir.
Kaynakla yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan dolgu i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n levhalarda bir geçi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]te tamamlanamaz. Pratikte bir geçi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]te dolguya “paso” (= pass veya run) denir. Her pasodan sonra örtünün tamamen kaz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]p temizlenmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak hatalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n önlenmesi için zorunludur. Pratikte çok pasolu bir
kaynak bitiminde kaynakç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak yerini çekiçle döver. Bu i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lem hem kalan gerilmelerin (= residual stress) azalt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na ve hem de halen s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cak olan kaynak dolgusunun konsolidasyonuna yard[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]mc[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olur.
Gemi yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda baz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirme yerlerine özel adlar verilir. Örne[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]kaplama boy istikametindeki saç birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]me yerlerine sokra (= seam), buna dik istikametteki birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]me yerlerine ise armuz (= butt) ve buralar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kaynaklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na da sokra ve armuz kaynaklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]denir. Birbirleriyle dik kesi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]en elemanlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na ise al[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]denir. . Yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan bir kaynak yüzeyinde konkavl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]“undercut” olarak bilinir ve istenmez.
Kaynakç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n veya kaynak makinas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lacak kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]a göre pozisyonu uygulanacak kaynak yöntemini de etkileyece[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]inden büyük önem arz eder. Elat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]veya taban (= downhand) kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]uygulama yönünden en uygun pozisyondur.
Dikey (= vertical) kaynak yukar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]dan a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ya veya a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]dan yukar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]uygulanabilir. Genelde a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]dan yukar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]yöntem s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]m[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]kaynak malzemesinin daha iyi nufuz etmesini temin eder. Tavan (= overhead) kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]en zor kaynak türüdür ve özel kaynak elektrodu ve yöntem gerektirir. Gemi üretimi yönünden kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lerinin mümkün oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unca el alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve dikey kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kullanacak [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekilde üretimi planlamak tersane verimini artt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ndaki kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemlerinin tümü klas kontrolü ve onay[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gerektirir. Kaynakç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n sertifikal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gere[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kaynak prosedürlerinin haz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rlanmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve uygulanmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]da klas denetimindedir. Ayr[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ca yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan kaynaklar tahribats[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]z muayene yöntemleriyle (= nondestructive tests) irdelenir. Bu yöntemler radyografik, akustik ve X-Ray gibi testleri de içerir.
Kaynakla yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan dolgu i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemi kal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n levhalarda bir geçi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]te tamamlanamaz. Pratikte bir geçi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]te dolguya “paso” (= pass veya run) denir. Her pasodan sonra örtünün tamamen kaz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]p temizlenmi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak hatalar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n önlenmesi için zorunludur. Pratikte çok pasolu bir
kaynak bitiminde kaynakç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kaynak yerini çekiçle döver. Bu i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lem hem kalan gerilmelerin (= residual stress) azalt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na ve hem de halen s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]cak olan kaynak dolgusunun konsolidasyonuna yard[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]mc[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olur.
Gemi yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda baz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]tirme yerlerine özel adlar verilir. Örne[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]in d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]kaplama boy istikametindeki saç birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]me yerlerine sokra (= seam), buna dik istikametteki birle[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]me yerlerine ise armuz (= butt) ve buralar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kaynaklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na da sokra ve armuz kaynaklar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]denir. Birbirleriyle dik kesi[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]en elemanlar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]na ise al[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]denir. . Yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan bir kaynak yüzeyinde konkavl[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]k olu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]mas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]“undercut” olarak bilinir ve istenmez.
Kaynakç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n veya kaynak makinas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lacak kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]a göre pozisyonu uygulanacak kaynak yöntemini de etkileyece[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]inden büyük önem arz eder. Elat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]veya taban (= downhand) kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]uygulama yönünden en uygun pozisyondur.
Dikey (= vertical) kaynak yukar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]dan a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ya veya a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]dan yukar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]uygulanabilir. Genelde a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]a[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]dan yukar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]yöntem s[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]v[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]la[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]m[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş [/FONT]kaynak malzemesinin daha iyi nufuz etmesini temin eder. Tavan (= overhead) kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]en zor kaynak türüdür ve özel kaynak elektrodu ve yöntem gerektirir. Gemi üretimi yönünden kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lerinin mümkün oldu[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]unca el alt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve dikey kayna[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]kullanacak [FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]ekilde üretimi planlamak tersane verimini artt[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]r.
Gemi in[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]aat[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ndaki kaynak i[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT]lemlerinin tümü klas kontrolü ve onay[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gerektirir. Kaynakç[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lar[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]n sertifikal[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]olmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]gere[FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ğ[/FONT]i d[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+1]ş[/FONT][FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]nda kaynak prosedürlerinin haz[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]rlanmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]ve uygulanmas[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı [/FONT]da klas denetimindedir. Ayr[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]ca yap[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]lan kaynaklar tahribats[FONT=TimesNewRomanPSMT+2]ı[/FONT]z muayene yöntemleriyle (= nondestructive tests) irdelenir. Bu yöntemler radyografik, akustik ve X-Ray gibi testleri de içerir.