GÖKSEL SEYİRE GİRİŞ
Göksel seyirde amaç mevki hattı veya mevki elde etmek için gerekli olan seyir yardımcılarının olmadığı durumlarda veya uydu sistemlerinin devre dışı kaldığı durumlarda gök cisimlerinden yararlanarak geminin konumunu tespit etmektir.Bunun dışında zamanın belirlenmesi,düzenlenmesi,pusulaların hatasının tespiti ve düzeltilmesi gibi durumlar içinde gök cisimlerinden yararlanılır.
Göksel seyir için kullanılan gök cisimlerinin güneş,ay,venüs,mars,satürn,jupiter ve çıplak gözle tespit edilebilen notik almanakta listelenmiş olan 57 adet yıldızdan oluşur.Gündüz vakti bulutsuz bir havada rahatlıkla tespit edebileceğimiz bir gök cismi güneştir ve çok kullanılır.Bu gök cisimlerinden sonra gökyüzünde parlaklığı sayesinde rahatlıkla seçilebilen 57 tane yıldız göksel seyir işlemlerinde çözüm amaçlı kullanılır.Bir vardiya zabiti için en çok kullanılan 7-8 yıldız gece gözlemleri için fazlasıyla yeterlidir.
Herhangi bir zamanda 2-3 tane yıldızdan göksel deyir işlemleri yapılır.Güneşin gece ve gündüzü belirleyiciliği diğer gök cisimlerinin gözlemlerinde en önemli etken hava koşullarıdır.Güneş doğuştan batışa kadar gözlemlenebilir. ay ise dünya çevresindeki hareketi ve güneşten aldığı ışığa bağlı olarak gece veya gündüz gözlemlenebilir fakat ayın evrelerinden dolayı farklı şekillerde görüldüğünden dolayı sürekli kullanılamaz.
Gözlem için en uygun zaman üst veya alt kenarın belirgin olduğu zamandır.Gezegen ve yıldızlar için gerekli gözlem zamanları güneşin doğuşu ve batışına bağlı olarak gerçekleşen alacakaranlık yada tan vakitleridir.Bunun sebebi ise tan vaktinde hem yıldızların hem de ufuk çizgisinin belirgin olarak seçildiği zamandır.
Güneş sistemi:Göksel seyir uygulamaları için bazı olguları gerçekte olduğundan farklı şekilde kabul etmekteyiz.Bunun en öncelikli örneği güneş sistemindeki bütün gezegenlerin güneş çevresinde döndüğü halde gökse seyir uygulamalarında bütün gök cisimleri dünyanın etrafında döndüğü varsayılır.Seyir hesaplamalarını kolaylaştırdığı için bu varsayımla işlem yapılmaktadır.Bütün gök cisimleri dünyanın çevresinde doğudan batıya doğru hareket eder.
Güneş sistemi içerisinde güneşin çevresinde dönecek şekilde dış merkezli olarak dağılmış bilinen 9 tane gezegen mevcuttur.Bütün gezegenlerin yörüngeleri elips şeklindedir ve pluton hariç bütün gezegenlerin yörüngeleri aynı düzlemdedir.Güneş sistemi içerisindeki mesafe ölçümleri dünya ile güneş arasındaki mesafe referans alınarak ölçülür.
Bu mesafe yaklaşık 150,000,000 km. dir.Bu mesafeye 1 astronomik birim denir.Yıldızlar arası mesafe için ise ışık yılı birimi kullanılır.Işığın bir yılda kat ettiği mesafe 1 ışık yılıdır.Işığın saniyede aldığı yol 300,000 km. dir.buna göre güneşten çıkan bir ışın dünyaya 8 dakikada ulaşır.Yıldızların tanımlanabilmesi için parlaklık dereceleri kullanılır.1 den 6 ya kadar yapılan bu derecelendirmelerde en parlak yıldızlar birinci kadirden yıldızlar olarak tanımlanırlar.En sönük yıldızlar ise altıncı kadirden yıldızlardır.Yıldızların dünyaya göre yaptıkları görecel hareketlerini biz fark edemeyiz.Bu nedenle yıldızlar sabit kabul edilir.Güneş ve ayı görünümleri daireseldir.Diğer bütün cisimler nokta olarak algılanır.Gezegenler güneş tarafından aydınlatıldığı için sabit ışık verirler.Yıldızlar ise yanı sönüyormuş gibi değişken ışık verirler.
Göksel seyirde amaç mevki hattı veya mevki elde etmek için gerekli olan seyir yardımcılarının olmadığı durumlarda veya uydu sistemlerinin devre dışı kaldığı durumlarda gök cisimlerinden yararlanarak geminin konumunu tespit etmektir.Bunun dışında zamanın belirlenmesi,düzenlenmesi,pusulaların hatasının tespiti ve düzeltilmesi gibi durumlar içinde gök cisimlerinden yararlanılır.
Göksel seyir için kullanılan gök cisimlerinin güneş,ay,venüs,mars,satürn,jupiter ve çıplak gözle tespit edilebilen notik almanakta listelenmiş olan 57 adet yıldızdan oluşur.Gündüz vakti bulutsuz bir havada rahatlıkla tespit edebileceğimiz bir gök cismi güneştir ve çok kullanılır.Bu gök cisimlerinden sonra gökyüzünde parlaklığı sayesinde rahatlıkla seçilebilen 57 tane yıldız göksel seyir işlemlerinde çözüm amaçlı kullanılır.Bir vardiya zabiti için en çok kullanılan 7-8 yıldız gece gözlemleri için fazlasıyla yeterlidir.
Herhangi bir zamanda 2-3 tane yıldızdan göksel deyir işlemleri yapılır.Güneşin gece ve gündüzü belirleyiciliği diğer gök cisimlerinin gözlemlerinde en önemli etken hava koşullarıdır.Güneş doğuştan batışa kadar gözlemlenebilir. ay ise dünya çevresindeki hareketi ve güneşten aldığı ışığa bağlı olarak gece veya gündüz gözlemlenebilir fakat ayın evrelerinden dolayı farklı şekillerde görüldüğünden dolayı sürekli kullanılamaz.
Gözlem için en uygun zaman üst veya alt kenarın belirgin olduğu zamandır.Gezegen ve yıldızlar için gerekli gözlem zamanları güneşin doğuşu ve batışına bağlı olarak gerçekleşen alacakaranlık yada tan vakitleridir.Bunun sebebi ise tan vaktinde hem yıldızların hem de ufuk çizgisinin belirgin olarak seçildiği zamandır.
Güneş sistemi:Göksel seyir uygulamaları için bazı olguları gerçekte olduğundan farklı şekilde kabul etmekteyiz.Bunun en öncelikli örneği güneş sistemindeki bütün gezegenlerin güneş çevresinde döndüğü halde gökse seyir uygulamalarında bütün gök cisimleri dünyanın etrafında döndüğü varsayılır.Seyir hesaplamalarını kolaylaştırdığı için bu varsayımla işlem yapılmaktadır.Bütün gök cisimleri dünyanın çevresinde doğudan batıya doğru hareket eder.
Güneş sistemi içerisinde güneşin çevresinde dönecek şekilde dış merkezli olarak dağılmış bilinen 9 tane gezegen mevcuttur.Bütün gezegenlerin yörüngeleri elips şeklindedir ve pluton hariç bütün gezegenlerin yörüngeleri aynı düzlemdedir.Güneş sistemi içerisindeki mesafe ölçümleri dünya ile güneş arasındaki mesafe referans alınarak ölçülür.
Bu mesafe yaklaşık 150,000,000 km. dir.Bu mesafeye 1 astronomik birim denir.Yıldızlar arası mesafe için ise ışık yılı birimi kullanılır.Işığın bir yılda kat ettiği mesafe 1 ışık yılıdır.Işığın saniyede aldığı yol 300,000 km. dir.buna göre güneşten çıkan bir ışın dünyaya 8 dakikada ulaşır.Yıldızların tanımlanabilmesi için parlaklık dereceleri kullanılır.1 den 6 ya kadar yapılan bu derecelendirmelerde en parlak yıldızlar birinci kadirden yıldızlar olarak tanımlanırlar.En sönük yıldızlar ise altıncı kadirden yıldızlardır.Yıldızların dünyaya göre yaptıkları görecel hareketlerini biz fark edemeyiz.Bu nedenle yıldızlar sabit kabul edilir.Güneş ve ayı görünümleri daireseldir.Diğer bütün cisimler nokta olarak algılanır.Gezegenler güneş tarafından aydınlatıldığı için sabit ışık verirler.Yıldızlar ise yanı sönüyormuş gibi değişken ışık verirler.