Murat Reis - Hint Kaptanı (?-1603?)

Kaptan Sakin TÜRK

Kıdemli
Site Yetkilisi
Dekan

Türk denizcisi. Denizciliğe Cezayir'de korsanlıkla başlamıştır. Turgut Reis'in yanında yetişti. Kanuni Sultan Süleyman zamanında Osmanlı donanmasına girdi. Piri Reis, Murat Ali Reis komutasında birçok savaşlarda bulunarak yararlıklar gösterdi.
Barbaros Hayreddin Paşanın Haçlı Donanması amirali Andrea Doria ile yaptığı Preveze deniz savaşına (1538) Turgut Reis kumandasında, reis olarak katıldı. Savaşta gösterdiği başarı ününü arttırdı. Bu tarihten sonra Turgut Reis'in yanından ayrılmadı. Onunla deniz savaşlarına katıldı.
Daha sonra başarılarından ötürü Necit'te Katif sancakbeyliğine getirildi. Bu sırada Osmanlılar Hint seferlerine başladı. Kanuni ilk defa Hadım Süleyman Paşa kumandasında bir donanma gönderdi. Portekiz baskısı altında ezilen Hintli Müslüman tacirler ilk seferde Osmanlılara yardım etti. Hadım Süleyman Paşadan sonra Hint kaptanlığına Piri Reis getirildi. Bu sırada Katif'te bulunan Murat Reis, Basra körfezinin Lahsa kıyısında küçük bir liman şehri olan Katye sancak beyliğine tayin edildi. Piri Reis Portekizlilerle yaptığı savaşta yenilince donanmayı Basra'da bırakarak geri döndü (1552). Hint seferinde başarısızlığa uğraması yüzünden idam edilen Piri Reis yerine, 1552'de Mısır kaptanlığına Murat Reis atandı.
Divan Murat Reis'i Hint kaptanlığına getirdi ve Piri Reis'in Basra'da bulunan donanmasını onartarak Kızıldeniz'e götürmesi emrini verdi. Murat Reis 26 parça gemiyi onarttı. Bunlardan sekizini harekat için Basra'da bırakarak geri kalan 18 parça gemiyle Şattülarap'tan yola çıktı. Basra körfezini geçerek Hürmüz boğazından Aden körfezine çıktı, Umman kıyısında seyretmeye başladı. Burada 25 gemiden kurulu Portekiz donanmasıyla karşılaştı. Yapılan savaşta her iki taraf da kesin bir sonuç alamadı. Birkaç Portekiz gemisi batırıldı. Murat Reis iki gemisini kaybetti. Savaştan ümidini kesen Portekizliler Hindistan'a doğru çekildiler.
Savaş gücü kırılan Murat Reis bunları takip edemediğinden hasara uğrayan gemilerle Kızıldeniz'i geçmenin güçlüğünü anlayarak Basra'ya döndü. Osmanlı Hükümeti bu olayı başarısızlık sayarak Hint kaptanlığını Murat Reis'ten aldı. Görevi Seydi Ali Reis'e verdi (1554). Murat Reis de Akdeniz'de başka bir göreve tayin edildi. II. Selim ve III. Murat zamanlarında bir çok deniz savaşına katıldı. I. Ahmed zamanında Mora Sancakbeyi oldu.
Son olarak Kıbrıs'ın Baf limanı önünde Maltalılarla savaştı. "Kara Cehennem Cengi" denen bu savaşta, bu adı taşıyan 90 toplu Malta kalyonuna karşı bir gün çarpıştı, sonra yaralandı. Cengi Osmanlılar kazanarak 10 Malta gemisinden 6'sını esir aldılarsa da çarpışmalarda Murat Reis şehit oldu ve Rodos'a gömüldü.
MR_camii_2.jpg
MR_camii_1.jpg
Çok saygı duyulan, cesur ve tedbirli bir denizci olan Murat Reis'in Rodos'daki mezarı eskiden denizciler tarafından kutsal bir yer gibi ziyaret edilirdi. Burada Rodos'un ünlü Murat Reis Camisi'ni ve bahçesindeki eski Türk mezarlarını görüyorsunuz. Aslına bakılırsa bu resimleri netteki Rodos'u tanıtan sitelerden aldım. Olur da bir gün oralara yolum düşerse daha fazla resim ve bilgiyi bu sayfada yayınlayabilirim.
açıklama: Deniz tarihimizdeki Murat Reis'ler hakkındaki çeşitli kaynaklar arasında bazı tutarsızlıklar mevcuttur. Bazı kaynaklarda Koca Murat Reis olarak geçen denizcimizin aynı zamanda Hint Kaptanı olarak tanınan ve bugün mezarı Rodos adasında bulunan Murat Reis olduğunu tahmin ediyorum fakat henüz yeterli bilgi bulamadım. Her üç Murat Reis hakkında eğer elinizdeki bilgileri benimle paylaşırsanız çok sevinirim...
 
Geri
Üst