RÜZGARLAR VE RÜZGAR PROBLEMLERİ
Sabit bir noktada yani gemimiz demirli iken rüzgarın hakiki yön ve şiddetini bulmak son derece kolaydır. Bu iş için ANOMOMETRE denilen alet kullanılır. Hareket halinde oludğumuzda da yine Anomometre ile rüzgarın yön ve şiddetini ölçebiliriz fakat ölçtüğümüz rüzgar geminin belli bir yöne ve billi bir süratle ilerlediği düşünülürse elde edeceğimiz rüzgar hiçbir zaman hakiki rüzgar değeri olamayacaktır.
İşte burada elde edeceğimiz değerler yardımıyla nisbi rüzgar problemi ile hakiki rüzgarı elde edeceğiz. Gemilerde rüzgarın esiş yönü bizim için daima önemlidir. Seyir esnasında rüzgarın hakiki yön ve şiddetinin bizim için önemi kadar nisbi yön ve şiddetini bilmek de önemlidir. Top atışları, baca tomarı, helikopter uçurma v.s. zamanlarda anılan bilgilere ihtiyaç duyarız.
RÜZGAR PROBLEMLERİNDE KULLANILAN TANIM VE VEKTÖRLER :
1. HAKİKİ RÜZGAR
Arz üzerinde sabit bir noktadan ölçülen rüzgarın hakiki istikametidir. "e - w" Vektörü ile gösterilir.
a. Arz "e" ile
b. Rüzgar "w" ile gösterilir.
2. NİSBİ RÜZGAR
Hareketli bir teknenin pruvasından saat yelkovanı istikametinde ölçülen rüzgarın istikamet ve süratidir. Nisbi rüzgarın istikamet ve süratini ölçmek için Anomometre denilen bir cihaz kullanılır.
3. ZAHİRİ RÜZGAR :
Arz üzerinde hareket eden bir noktadan ölçülen rüzgarın hakiki istikametidir. Nisbi rüzgarın hareketli cismin pruvası istikametine ilave edilmesi ile tesbit edilir. Sürati ise Nisbi rüzgar ile aynıdır. "r-w" Vektörü ile gösterilir.
a. Referans gemi "r" ile
b. Rüzgar "w" ile gösterilir.
4. RÜZGAR PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
a. Eğer nispi rüzgar verilmiş ise bu zahiri rüzgara çevrilmelidir.
b. Rüzgar vektörü daima rüzgarın gelmekte olduğu yönün aksi istikamette ve merkezden çizilir. Çünkü rüzgar çevreden merkeze doğru eser.
a. RÜZGAR PROBLEMLERİ, ZAHİRİ RÜZGAR VERİLDİĞİNDE :
DURUM : Gemimizin rotası 090o sürati, 15 Knots'dur. Zahiri rüzgarın istikameti 135, sürati 20 Knots dur.
İSTENEN : Hakiki rüzgarın istikameti ve sürati nedir?
ÇÖZÜM :
(1) Kendi gemimizin rota ve sürat "e-r" vektörünü çiz.
(2) Zahiri rüzgarın estiği istikamette "r" den bir hat çiz.
(3) Zahiri rüzgarın süratini uygun sürat skalası kullanarak pergel ile ölç. Bu sürati "r" den çizilen hat üzerinde markala. Bu noktayı "w" olarak markala. Merkez ile birleştir.
(4) "e-w" vektörünün aksi istikametini oku. Böylece hakiki rüzgar değerleri elde edilmiş olur.
CEVAPLAR : 184o den 14 Knots
b. NİSPİ RÜZGAR VERİLDİĞİNDE :
DURUM : Gemimizin rotası 090o sürati 15 Knots'dır. Nisbi rüzgarın istikameti nispi 045o, sürati 20 Knots'dur.
İSTENENLER :
(1) Zahiri rüzgarın istikamet ve sürati nedir?
(2) Hakiki rüzgarın istikamet ve sürati nedir?
ÇÖZÜM :
(1) Kendi gemimizin rota ve sürat "e-r" vektörünü çiz.
(2) Nispi rüzgarı zahiri rüzgara çevir. Bunun için kullanılan formül şudur.
Zahiri rüzgar = Nispi rüzgar + Gemi rotası
Zahiri rüzgar = 045o + 090o
Zahiri rüzgar = 135o bulunur. Bu hattı "r" ye kaydır ve çiz.
(3) Zahiri rüzgarın estiği istikamette "r" den bir hat çiz.
(4) Zahiri rüzgarın süratini uygun sürat skalası kullanarak pergel ile ölç. Bu rürati "r" den çizilen hat üzerinde markala. Bu noktayı "w" olarak markala. Merkez ile birleştir.
(5) "e-w"vektörünün aksi istikametini oku. Böylece hakiki rüzgar değerleri elde edilmiş olur.
CEVAP :
(1) 135o den 20 KTS
(2) 184o den 14 KTS
RÜZGAR PROBLEMLERİ
c. HAKİKİ RÜZGAR VERİLDİĞİNDE :
DURUM : Gemimizin rotası 090o sürati 15 Knots'dur. Hakiki rüzgar 184o den 14 KTS sürat ile esmektedir.
İSTENENLER :
(1) Zahiri rüzgarın istikameti ve sürati nedir.
(2) Nispi rüzgarın istikameti ve sürati nedir.
ÇÖZÜM :
(1) Kendi gemimizin rota ve sürat " e-w " vektörünü çiz.
(2) Aynı sürat skalası kullanarak, hakiki rüzgarın estiği istikameti ve süratini gösteren vektörün merkezden dışa doğru "e-w" vektörü olarak çiz.
(3) "r-w" hattını birleştir ve paralel olarak merkeze kaydırarak zahiri rüzgar değerlerini tesbit et.
(4) "r-w" vektörünün istikameti zahiri rüzgarı gösterir.
(5) “r-w" vektörünün uzunluğu hem nispi, hemde zahiri rüzgarın süratini gösterir.
CEVAPLAR :
(1) 135o,20 Knots
(2) 045o, 20 Knots
1. Gemimizin rotası 050o sürati 14 KTS'dir. Nispi rüzgar 110o den 10 KTS sürat ile esmektedir.
İSTENEN :
a. Zahiri rüzgarın yönü ve sürati nedir?
b. Hakiki rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
CEVAPLAR :
a. 160o DEN 10 KTS. b. 201o den 20 KTS.
2. Gemimizin rotası 330osürati ise 16 KTS dir. Zahiri rüzgar 355o den 24 KTS sürat ile esmektedir.
İSTENEN :
a. Nisbi rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
b. Hakiki rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
CEVAPLAR :
a. 030o den 12 KTS. B. 025o den 24 KTS.
3. Gemimizin rotası 325osürati ise 18 KTS dir. Hakiki rüzgar 120o den 12 KTS sürat ile esmektedir.
İSTENEN :
a. Nisbi rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
b. Zahiri rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
CEVAPLAR :
a. 035o den 09 KTS. b. 000o den 09 KTS.
Sabit bir noktada yani gemimiz demirli iken rüzgarın hakiki yön ve şiddetini bulmak son derece kolaydır. Bu iş için ANOMOMETRE denilen alet kullanılır. Hareket halinde oludğumuzda da yine Anomometre ile rüzgarın yön ve şiddetini ölçebiliriz fakat ölçtüğümüz rüzgar geminin belli bir yöne ve billi bir süratle ilerlediği düşünülürse elde edeceğimiz rüzgar hiçbir zaman hakiki rüzgar değeri olamayacaktır.
İşte burada elde edeceğimiz değerler yardımıyla nisbi rüzgar problemi ile hakiki rüzgarı elde edeceğiz. Gemilerde rüzgarın esiş yönü bizim için daima önemlidir. Seyir esnasında rüzgarın hakiki yön ve şiddetinin bizim için önemi kadar nisbi yön ve şiddetini bilmek de önemlidir. Top atışları, baca tomarı, helikopter uçurma v.s. zamanlarda anılan bilgilere ihtiyaç duyarız.
RÜZGAR PROBLEMLERİNDE KULLANILAN TANIM VE VEKTÖRLER :
1. HAKİKİ RÜZGAR
Arz üzerinde sabit bir noktadan ölçülen rüzgarın hakiki istikametidir. "e - w" Vektörü ile gösterilir.
a. Arz "e" ile
b. Rüzgar "w" ile gösterilir.
2. NİSBİ RÜZGAR
Hareketli bir teknenin pruvasından saat yelkovanı istikametinde ölçülen rüzgarın istikamet ve süratidir. Nisbi rüzgarın istikamet ve süratini ölçmek için Anomometre denilen bir cihaz kullanılır.
3. ZAHİRİ RÜZGAR :
Arz üzerinde hareket eden bir noktadan ölçülen rüzgarın hakiki istikametidir. Nisbi rüzgarın hareketli cismin pruvası istikametine ilave edilmesi ile tesbit edilir. Sürati ise Nisbi rüzgar ile aynıdır. "r-w" Vektörü ile gösterilir.
a. Referans gemi "r" ile
b. Rüzgar "w" ile gösterilir.
4. RÜZGAR PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
a. Eğer nispi rüzgar verilmiş ise bu zahiri rüzgara çevrilmelidir.
b. Rüzgar vektörü daima rüzgarın gelmekte olduğu yönün aksi istikamette ve merkezden çizilir. Çünkü rüzgar çevreden merkeze doğru eser.
a. RÜZGAR PROBLEMLERİ, ZAHİRİ RÜZGAR VERİLDİĞİNDE :
DURUM : Gemimizin rotası 090o sürati, 15 Knots'dur. Zahiri rüzgarın istikameti 135, sürati 20 Knots dur.
İSTENEN : Hakiki rüzgarın istikameti ve sürati nedir?
ÇÖZÜM :
(1) Kendi gemimizin rota ve sürat "e-r" vektörünü çiz.
(2) Zahiri rüzgarın estiği istikamette "r" den bir hat çiz.
(3) Zahiri rüzgarın süratini uygun sürat skalası kullanarak pergel ile ölç. Bu sürati "r" den çizilen hat üzerinde markala. Bu noktayı "w" olarak markala. Merkez ile birleştir.
(4) "e-w" vektörünün aksi istikametini oku. Böylece hakiki rüzgar değerleri elde edilmiş olur.
CEVAPLAR : 184o den 14 Knots
b. NİSPİ RÜZGAR VERİLDİĞİNDE :
DURUM : Gemimizin rotası 090o sürati 15 Knots'dır. Nisbi rüzgarın istikameti nispi 045o, sürati 20 Knots'dur.
İSTENENLER :
(1) Zahiri rüzgarın istikamet ve sürati nedir?
(2) Hakiki rüzgarın istikamet ve sürati nedir?
ÇÖZÜM :
(1) Kendi gemimizin rota ve sürat "e-r" vektörünü çiz.
(2) Nispi rüzgarı zahiri rüzgara çevir. Bunun için kullanılan formül şudur.
Zahiri rüzgar = Nispi rüzgar + Gemi rotası
Zahiri rüzgar = 045o + 090o
Zahiri rüzgar = 135o bulunur. Bu hattı "r" ye kaydır ve çiz.
(3) Zahiri rüzgarın estiği istikamette "r" den bir hat çiz.
(4) Zahiri rüzgarın süratini uygun sürat skalası kullanarak pergel ile ölç. Bu rürati "r" den çizilen hat üzerinde markala. Bu noktayı "w" olarak markala. Merkez ile birleştir.
(5) "e-w"vektörünün aksi istikametini oku. Böylece hakiki rüzgar değerleri elde edilmiş olur.
CEVAP :
(1) 135o den 20 KTS
(2) 184o den 14 KTS
RÜZGAR PROBLEMLERİ
c. HAKİKİ RÜZGAR VERİLDİĞİNDE :
DURUM : Gemimizin rotası 090o sürati 15 Knots'dur. Hakiki rüzgar 184o den 14 KTS sürat ile esmektedir.
İSTENENLER :
(1) Zahiri rüzgarın istikameti ve sürati nedir.
(2) Nispi rüzgarın istikameti ve sürati nedir.
ÇÖZÜM :
(1) Kendi gemimizin rota ve sürat " e-w " vektörünü çiz.
(2) Aynı sürat skalası kullanarak, hakiki rüzgarın estiği istikameti ve süratini gösteren vektörün merkezden dışa doğru "e-w" vektörü olarak çiz.
(3) "r-w" hattını birleştir ve paralel olarak merkeze kaydırarak zahiri rüzgar değerlerini tesbit et.
(4) "r-w" vektörünün istikameti zahiri rüzgarı gösterir.
(5) “r-w" vektörünün uzunluğu hem nispi, hemde zahiri rüzgarın süratini gösterir.
CEVAPLAR :
(1) 135o,20 Knots
(2) 045o, 20 Knots
ALIŞTIRMALAR
1. Gemimizin rotası 050o sürati 14 KTS'dir. Nispi rüzgar 110o den 10 KTS sürat ile esmektedir.
İSTENEN :
a. Zahiri rüzgarın yönü ve sürati nedir?
b. Hakiki rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
CEVAPLAR :
a. 160o DEN 10 KTS. b. 201o den 20 KTS.
2. Gemimizin rotası 330osürati ise 16 KTS dir. Zahiri rüzgar 355o den 24 KTS sürat ile esmektedir.
İSTENEN :
a. Nisbi rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
b. Hakiki rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
CEVAPLAR :
a. 030o den 12 KTS. B. 025o den 24 KTS.
3. Gemimizin rotası 325osürati ise 18 KTS dir. Hakiki rüzgar 120o den 12 KTS sürat ile esmektedir.
İSTENEN :
a. Nisbi rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
b. Zahiri rüzgarın yön ve şiddeti nedir?
CEVAPLAR :
a. 035o den 09 KTS. b. 000o den 09 KTS.
