Denizlerimizde hemen her balığın severek yediği bir yemdir. Özellikle mecan, karagöz, lidaki, isparoz, kupes, izmarit, vs.. sülünezi en çok seven balıklardır..
Sülünez , özellikle Ege, Akdeniz ve Marmara Bölgelerinde balık avı yemi olarak çok tanınmış bir deniz kabuklusudur. Deniz Çakısı adı ile de bilinir. Belli başlı üç farklı türü vardır. Solen Marginatus, Ensis Ensis, Solen Directus.
Solen Marginatus : Denizlerimizde bulunan en yaygın türdür. Kabuğu kirli sarı renkte,siyah, kahverengi lekeli ve düzdür.
Ensis Ensis : Ayni özellikleri taşır. Ancak kabuğu bağ bıçağı şeklinde hafif kavislidir
Solen Directus : Ayni özellikleri taşır. Düzdür. Daha çok Atlas okyanusu kıyılarında görülür. Boyca en iri olan türdür.
Sülünezler dibi kum ve çamur karışımı sığ sularda, dere ağızlarında çamura dik olarak gömülü vaziyette koloniler halinde bulunurlar. Kabuğun üst tarafındaki açıklığından dışa doğru çıkan halkalı kaslardan oluşan bölümü sülünezin ağzıdır. Bu kısmını çamurun dışına çıkararak suyun içindeki planktonlar ile beslenir.
Kabuğunun alt ucunda ise dışarıya birkaç cm çıkarabildiği sarı renkte ayak kısmı yer alır. Bu uzvunu ileri uzatarak su ile şişirir ve gövdesini solucanvari bir hareketle aşağıya, yukarıya hareket ettirir. Ağız kısmındaki algılayıcıları ışığa hassastır. Üzerine düşen gölgeleri dahi algılayıp hızlı bir hareket ile çamurun derinliğine çekilir. Genelde çamurun 0- 50 cm derinliklerinde yaşar.
Bulunduğu yerler su içinde veya sular çekilmiş halde iken kumun /çamurun üzerinde, cinsine göre açtığı yuvarlak veya 8 şeklindeki deliklerden anlaşılır.
Ürküp kaçmadığı zamanlarda ağız kısımlarını çamur üzerinde görmek mümkündür.
Çıkarılması : Sülünezler bazı ülkelerde az miktarda yiyecek olarak tüketilse de aslen balık yemi olarak kullanılırlar.
Çıkarılmasında belli başlı üç ana yöntem vardır.
1. Şiş Yöntemi : Örgü şişi yapısında, yaklaşık 75 cm lik bükülmeye mukavim bir madenden yapılmış şişin uç kısmına ya balık iğnesi gibi çenti yapılır veya zıpkın ucu gibi bir parça kaynak edilir. Bu çentik uc kısmı yarım santimden geniş olmamalıdır.
Suya girilerek bulunan sülünez deliklerine bu şiş hızla batırılarak ağız kısmından girip ayak kısmından çıkması sağlanır. Sonra şiş yavaşça geri çekilerek sülünez dışarı alınır.
Bu yöntemde sülünezin iç organları hasar görüp sülünez öleceğinden çıkarılanlar kısa sürede tüketilmelidir. Saklamaya elverişli değildirler.
2.. Kürek Yöntemi : Bu yöntemde bir inşaat veya kömür küreği ile sülünez deliklerinin
bulunduğu yerde suya girilir. Kürek çamura dik bir açı ile saplanıp kanırtılarak kürek
ayası büyüklüğünde bir çamur bloku çıkarılır, ya eleğe dökülerek ya da elde su
üstünde tutularak çamurun içindeki sülünezler toplanır. Eğer kürek toprağa daha dar
bir açı ile saplanacak olursa dik durumda duran sülünezler kesilerek işe yaramaz hale
gelecektir.
Bu yöntem ile çıkarılan sülünezler birkaç kat gazete kağıdı ile sarılıp buzdolabının
sebzeliğinde bir hafta kadar canlı tutulabilirlr.
3. Tuz Ekme Yöntemi : Gelgit olayının kuvvetli hissedildiği (Normandiya sahilleri gibi)
bölgelerde, sular çekildiğinde dışarıda kalan sülünez deliklerinin bulunduğu yerlerde
uygulanır. Tesbit edilen sülünez deliğine bildiğimiz sofra tuzu dökülüp beklenir.
Tuza çok duyarlı olan sülünez can havli ile ağız kısmını birkaç santim kumun dışına
Çıkarınca el ile tutularak dışarı çekilir.
Yem Olarak Hazırlanışı : Sülünez kabuklarını tutan kaslı kısmı bir bıçak yardımı ile çizilerek açılır. İç kısmı alınıp kabukları çöpe atılır. İç kısmı yapılacak avın cinsine göre parçalara ayrılıp iğneye takılarak kullanılır.
İki kabuğun birleştiği yerlerin bir tarafı hafif açıktır ve bu birleşmeyi ince bir zar tamamlamaktadır. Bıçağımızla bu zarı keserek kabuğu açarız.
Kabuğu açılmış olan sülünes
Pek dayanıklı bir yem olmadığı için iğneye özenle geçiriyoruz.
Gelelim bu yemin muhafaza işlemine, bu sefer işlem biraz farklı öncelikle boş bir kutu (fazla büyük olmamak şartıyla) içini açıp hertarafını deniz suyuyla ıslatıyoruz hatta kutuyu deniz suyuna tamamen batırıp çıkarmak en mantıklısıdır. 'Bu işlemi deniz kenarında yaparsanız daha rahat olur' ıslatma işleminden sonra yine denizin içinden bir avuç kum alıyoruz ve kutunun en dibine bu kumu yarım parmak kadar derinliğinde kutuya koyuyoruz, kutuya koyduğumuz kumun üzerine canlı sülüneslerimizi diziyoruz ancak unutmayın deniz kumunu dizerken girintili çıkıntılı koyun sülünesler bu kum sayesinde canlı kalabilceklerdir, dizdikten sonra yine ıslak deniz kumuyla fazla olmamak şartı ile sülüneslerin üzerine koyuyoruz ardından dizme işlemini yine bu kumun üzerine sırayla yapıyoruz bu sıra 3 e kadar çıkabilir, dizme işlemi biter bitmez bir tas deniz suyunu sülüneslerin üzerine döküyoruz ama kumların dağılmamasına dikkat edin ve suyu yavaşça dökün.
Ardından hiç vakit kaybetmeden evde buz dolabında buzluğa yakın olmayan en serin yerde bu yemleri saklamaya bırakıyoruz deniz kumunu kullanmamızın nedeni ıslak deniz kumu yemleri sürekli nemli ve serin tutar ayrıca buzdolabına koyulduğunda kolay kolay kurumaz, bu işlem sayesinde sülünesler 3-4 gün rahatça canlı kalabiliyor eğer bu işlem size uzun ve sıkıcı gelirse en azından sülünesleri baştan aşağı ıslak bir gazete kağıdına sarıp öyle buzdolabına kaldırın, hiç olmassa 2 gün canlı ve taze kalmalarını sağlamış olursunuz.
Sülünez , özellikle Ege, Akdeniz ve Marmara Bölgelerinde balık avı yemi olarak çok tanınmış bir deniz kabuklusudur. Deniz Çakısı adı ile de bilinir. Belli başlı üç farklı türü vardır. Solen Marginatus, Ensis Ensis, Solen Directus.
Solen Marginatus : Denizlerimizde bulunan en yaygın türdür. Kabuğu kirli sarı renkte,siyah, kahverengi lekeli ve düzdür.
Ensis Ensis : Ayni özellikleri taşır. Ancak kabuğu bağ bıçağı şeklinde hafif kavislidir
Solen Directus : Ayni özellikleri taşır. Düzdür. Daha çok Atlas okyanusu kıyılarında görülür. Boyca en iri olan türdür.
Sülünezler dibi kum ve çamur karışımı sığ sularda, dere ağızlarında çamura dik olarak gömülü vaziyette koloniler halinde bulunurlar. Kabuğun üst tarafındaki açıklığından dışa doğru çıkan halkalı kaslardan oluşan bölümü sülünezin ağzıdır. Bu kısmını çamurun dışına çıkararak suyun içindeki planktonlar ile beslenir.
Kabuğunun alt ucunda ise dışarıya birkaç cm çıkarabildiği sarı renkte ayak kısmı yer alır. Bu uzvunu ileri uzatarak su ile şişirir ve gövdesini solucanvari bir hareketle aşağıya, yukarıya hareket ettirir. Ağız kısmındaki algılayıcıları ışığa hassastır. Üzerine düşen gölgeleri dahi algılayıp hızlı bir hareket ile çamurun derinliğine çekilir. Genelde çamurun 0- 50 cm derinliklerinde yaşar.
Bulunduğu yerler su içinde veya sular çekilmiş halde iken kumun /çamurun üzerinde, cinsine göre açtığı yuvarlak veya 8 şeklindeki deliklerden anlaşılır.
Ürküp kaçmadığı zamanlarda ağız kısımlarını çamur üzerinde görmek mümkündür.
Çıkarılması : Sülünezler bazı ülkelerde az miktarda yiyecek olarak tüketilse de aslen balık yemi olarak kullanılırlar.
Çıkarılmasında belli başlı üç ana yöntem vardır.
1. Şiş Yöntemi : Örgü şişi yapısında, yaklaşık 75 cm lik bükülmeye mukavim bir madenden yapılmış şişin uç kısmına ya balık iğnesi gibi çenti yapılır veya zıpkın ucu gibi bir parça kaynak edilir. Bu çentik uc kısmı yarım santimden geniş olmamalıdır.
Suya girilerek bulunan sülünez deliklerine bu şiş hızla batırılarak ağız kısmından girip ayak kısmından çıkması sağlanır. Sonra şiş yavaşça geri çekilerek sülünez dışarı alınır.
Bu yöntemde sülünezin iç organları hasar görüp sülünez öleceğinden çıkarılanlar kısa sürede tüketilmelidir. Saklamaya elverişli değildirler.
2.. Kürek Yöntemi : Bu yöntemde bir inşaat veya kömür küreği ile sülünez deliklerinin
bulunduğu yerde suya girilir. Kürek çamura dik bir açı ile saplanıp kanırtılarak kürek
ayası büyüklüğünde bir çamur bloku çıkarılır, ya eleğe dökülerek ya da elde su
üstünde tutularak çamurun içindeki sülünezler toplanır. Eğer kürek toprağa daha dar
bir açı ile saplanacak olursa dik durumda duran sülünezler kesilerek işe yaramaz hale
gelecektir.
Bu yöntem ile çıkarılan sülünezler birkaç kat gazete kağıdı ile sarılıp buzdolabının
sebzeliğinde bir hafta kadar canlı tutulabilirlr.
3. Tuz Ekme Yöntemi : Gelgit olayının kuvvetli hissedildiği (Normandiya sahilleri gibi)
bölgelerde, sular çekildiğinde dışarıda kalan sülünez deliklerinin bulunduğu yerlerde
uygulanır. Tesbit edilen sülünez deliğine bildiğimiz sofra tuzu dökülüp beklenir.
Tuza çok duyarlı olan sülünez can havli ile ağız kısmını birkaç santim kumun dışına
Çıkarınca el ile tutularak dışarı çekilir.
Yem Olarak Hazırlanışı : Sülünez kabuklarını tutan kaslı kısmı bir bıçak yardımı ile çizilerek açılır. İç kısmı alınıp kabukları çöpe atılır. İç kısmı yapılacak avın cinsine göre parçalara ayrılıp iğneye takılarak kullanılır.
İki kabuğun birleştiği yerlerin bir tarafı hafif açıktır ve bu birleşmeyi ince bir zar tamamlamaktadır. Bıçağımızla bu zarı keserek kabuğu açarız.
Kabuğu açılmış olan sülünes
Pek dayanıklı bir yem olmadığı için iğneye özenle geçiriyoruz.
Gelelim bu yemin muhafaza işlemine, bu sefer işlem biraz farklı öncelikle boş bir kutu (fazla büyük olmamak şartıyla) içini açıp hertarafını deniz suyuyla ıslatıyoruz hatta kutuyu deniz suyuna tamamen batırıp çıkarmak en mantıklısıdır. 'Bu işlemi deniz kenarında yaparsanız daha rahat olur' ıslatma işleminden sonra yine denizin içinden bir avuç kum alıyoruz ve kutunun en dibine bu kumu yarım parmak kadar derinliğinde kutuya koyuyoruz, kutuya koyduğumuz kumun üzerine canlı sülüneslerimizi diziyoruz ancak unutmayın deniz kumunu dizerken girintili çıkıntılı koyun sülünesler bu kum sayesinde canlı kalabilceklerdir, dizdikten sonra yine ıslak deniz kumuyla fazla olmamak şartı ile sülüneslerin üzerine koyuyoruz ardından dizme işlemini yine bu kumun üzerine sırayla yapıyoruz bu sıra 3 e kadar çıkabilir, dizme işlemi biter bitmez bir tas deniz suyunu sülüneslerin üzerine döküyoruz ama kumların dağılmamasına dikkat edin ve suyu yavaşça dökün.
Ardından hiç vakit kaybetmeden evde buz dolabında buzluğa yakın olmayan en serin yerde bu yemleri saklamaya bırakıyoruz deniz kumunu kullanmamızın nedeni ıslak deniz kumu yemleri sürekli nemli ve serin tutar ayrıca buzdolabına koyulduğunda kolay kolay kurumaz, bu işlem sayesinde sülünesler 3-4 gün rahatça canlı kalabiliyor eğer bu işlem size uzun ve sıkıcı gelirse en azından sülünesleri baştan aşağı ıslak bir gazete kağıdına sarıp öyle buzdolabına kaldırın, hiç olmassa 2 gün canlı ve taze kalmalarını sağlamış olursunuz.