Tehlikeli Yüklerin Ticaret Gemilerinde Taşınması

Kaptan Sakin TÜRK

Kıdemli
Site Yetkilisi
Dekan
TEHLİKELİ EŞYANIN TİCARET GEMİLERİYLE TAŞINMASI HAKKINDAKİ TÜZÜK
Bakanlar Kurulu Karar Tarihi - No: 06/04/1952 - 3/14831
Dayandığı Kanun Tarihi - No: 10/06/1946 - 4922
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi - No: 08/10/1952 - 8227
UMUMİ HÜKÜMLER
Madde 1 - Türk kara suları ile liman ve iskelelerinde tehlikeli eşya yükleyen veya boşaltan Türk ve yabancı bütün ticaret gemileri bu Tüzük ile buna bağlı teknik hükümlere tabidir.
Bu Tüzük ve ekinde, yolcu gemileriyle taşınabileceğine dair açık bir hüküm bulunmadıkça, tehlikeli eşya yalnız yük gemileriyle taşınır.
Madde 2 - Tehlikeli eşya yükü ile Türk kıyılarına gelerek burada bir müddet kalmak veya yükünü boşaltmak isteyen gemiler hakkında 9,10,11,12 ve 13 üncü maddeler hükümleri uygulanır. Kimyevi nitelik ve tehlike dereceleri bakımından Tüzük'e uygunluğu şüpheli görülen yüklerin boşaltılmasına müsaade olunmaz. Bu takdirde durum telgrafla Ulaştırma Bakanlığına bildirilerek bu çeşit yükler hakkında talimat istenir. Türk kara, deniz ve hava ordularına ait olup doğrudan doğruya askeri makamlarca yükletilen ve boşaltılan yükler bu hükümden müstesnadır.
TARİFLER
BU TÜZÜK’ÜN UYGULANMASI BAKIMINDAN :
Madde 3 - 1- Denizde kürekten başka aletle yola çıkabilen her araca, adı, tonilatosu ve kullanma amacı ne olursa olsun "Gemi".
2- Menfaat sağlamak kasdiyle denizde kullanılan her gemiyi "Ticaret gemisi"
3- On ikiden fazla yolcu taşıyan her ticaret gemisine "Yolcu gemisi".
4- Kaptan ve diğer gemi adamları, gemiyi donatan ile işletenin çoluk, çocuk ve hizmetçileri, donatan ve işletenin görev ile yolculuk eden adamı, temsilcisi ve memurları, taşınan hayvanların çobanları ve mücbir sebeplerden yahut kaptanın denizde can kurtarma ödevinden dolayı gemiye alınan kimseler dışında, gemide navlunlu navlunsuz herkese "Yolcu" denir.
5- Yükleme ordinosu, bir yükün gemiye alınması için acente tarafından verilen belgedir.
NAKİL MÜSAADESİ
Madde 4 - Tehlikeli yüklerin cinsleri Tüzük ekinin genel tasnif cetvelinde gösterilmiştir. Genel tasnif cetvelinde I den VIII ye kadar Romen rakamlariyle gösterilen tehlikeli yükler bu Tüzük ve ekindeki nitelik, ambalaj ve yükleme hükümlerine uyulmak şartiyle gemiler ile nakil olunur. Kimyevi terkipleri bakımından Tüzük ekindeki tasnife dahil olup da ismi tüzükte yazılı bulunmayan maddeler için Ulaştırma Bakanlığından ayrıca müsaade alınır.
Tüzük ekindeki genel tasnif cetvelinin VIII sayılı (İstif bakımından tehlikeli yükler) arasına girecek nitelikte olup da ismi tüzükte belirtilmemiş bulunan yükler, kimyevi nitelikleri itibariyle I den VII ye kadar Romen rakamlariyle gösterilen tehlikeli yükler şümulü dışında bulunmak şartiyle tüzükte diğer benzerleri için konmuş bulunan hükümlere tabidir.
Bu Tüzük hükümleri, kimyevi terkip ve istif nitelikleri bakımından Tüzük ekindeki hükümleri şümulüne girmeyen yüklere şamil değildir.
KARIŞIK AMBALAJ VE KARIŞIK YÜKLEME
Madde 5 - Bazı şartlar ile gemilerde taşınmasına müsaade olunan maddeler, bu Tüzük ekinde açıkca müsaade edilmiş olması halinde, birbirleriyle veya diğer maddeler ile bir arada ambalaj edilebilir. Tüzük ekinde belirtilen yükleme hükümleri arasında aksine bir hüküm bulunmayan hallerde bunların birbirleri veya diğer maddeler ile birlikte aynı ambara alınmaları da caizdir.
VESİKALAR
Madde 6 - 1- Bazı şartlar ile gemilerde taşınmasına müsaade olunan yüklerden olup bu Tüzük ekinde I den VII ye kadar devam eden tehlikeli eşya gruplarında belirtilen madde ve malların gemilere yüklenmesinde yükleyici, kendi firmasının imza ve mesuliyeti altında yükleme ordinosuna :
A) Bir sandık veya koli içinde başka mallar ile birlikte ambalaj edilmemiş eşyaya ait ambalajların, bu Tüzük hükümlerine uygun olarak yapıldığını, karışık olarak ambalajlanan eşyanın ambalajlanmasında ise tüzükün VII sınıfında belirtilen ambalaj hususiyetleri ile ağırlık hadlerine riayet edildiğini;
B) (Ia) sınıfının c ve e kısımlarında belirtilen eşya sevkiyatında bu madde ve eşyaya ait niteliklerin Tüzük ekindeki eşya fihristinde yazılı olanlara uygun bulunduğunu;
C) Tüzük ekinde her çeşit eşya ve mal için yazılı bulunan yükleme hükümlerinin gerektirdiği bütün açıklamaları ; kaydetmek mecburiyetindedir.
2 - Bazı şartlar ile gemilerde nakline müsaade olunan I ila VIa sınıfı eşyanın 3 üncü fıkrada yazılı olanlardan gayrisinin sevkinde yükleyici, ordino üzerine verilecek meşruhatı, yükleme emrini veren tarafından gönderilen vesikalara dayanarak kaydedecektir. Nakline bazı şartlar altında müsaade olunan madde nakliyatında yükleyiciye yükleme emrini veren, her parçanın nitelikleriyle ait bulunduğu eşya sınıfını ve tüzükün bu madde hakkındaki kısmı ile her parçanın niteliklerini (Mesela : "Yanıcıdır" gibi) bildirmek mecburiyetindedir.
3 - Ordu ambarlarından sevkolunan (Ia) infilak maddeleri, (Ib) cephane (Id) gazlar hakkındaki izahat, salahiyetli ordu makamlarınca yükleme ordinosuna kayıt ve imza olunacaktır.
4 - Cephane ve patlayıcı maddeler sevkedenlerin verecekleri vesikalar, Milli Savunma veya Gümrük ve Tekel Bakanlıklarının ilgili daire uzmanları tarafından Tüzük ekindeki (Ia) ve (Ib) sınıfı maddeler için konmuş bulunan yükleme hükümlerine uygun olarak tasdik olunacaktır. Tasdik olunan vesikalara sözü geçen maddelerin ne çeşit tecrübelerden geçirildiği de şerh edilecektir.
5 - Her defasında ve her cins madde için ayrı vesika düzenlenecektir.
YABANCI TRANSİT EŞYASI
Madde 7 - Gemiler ile nakilleri bu tüzükteki hüküm ve şartlara bağlı bulunan yabancı menşeli transit malların tüzükün uygulanması sahası dahilinde gemilere yükletilerek nakil olunabilmesi hakkında aşağıdaki hükümler caridir.
1 - Haklarında Türkiye'deki salahiyetli kimseler tarafından düzenlenmiş bir muayene vesikası ibraz edilmeyen infilak maddeleriyle kendiliğinden tutuşabilen eşyanın ve bu Tüzük ekindeki I ve II sınıflarında yazılı maddelerin gemilere yüklenebilmesi için, bunların Türk sınırları içersine girmesine müsaade eden yetkili makamların yeniden izin vermesi gereklidir. Verilecek bu yeni izinde bunların Tüzük ekinde yazılı bulunan I ve II nci sınıf maddelerden daha tehlikeli olmadıklarının açıklanması lazımdır.
2 - Sözü geçen maddelerin ambalajı, en az Tüzük ekindeki I ila VIa sınıflarında yazılı maddeler ile VII sınıfında yazılı aynı çeşit maddeler hakkında belirtilen ambalajlar kadar emniyetli olacaktır. Bu yabancı menşeli ticaret eşyasının nakliyecisine veya vekiline Milli Savunma, Gümrük ve Tekel veya Ulaştırma Bakanlığınca hususi ve yazılı bir nakil ruhsatiyesi verilmiş ve bu ruhsatiye içerisinde bu eşyanın nakil şartları hakkında gerekli talimat açıkça belirtilmiş ise bu maddelerin ambalaj kap ve sandıkları üzerindeki işaretleri, bu tüzüke ekli bulunan işaretlere uygun olmasına lüzum yoktur.
3 - Bu cins ve menşeli maddelerin gemiler ile nakli için Milli Savunma, Gümrük ve Tekel veya Ulaştırma Bakanlığı tarafından her hangi bir nakliyeciye ya her defaya mahsus olmak veya aksine emir verilinceye kadar muteber kalmak üzere müsaade verilebilir.
4 - Yazılı olarak verilecek nakil ruhsatiyesinin içinde, Tüzük ekinde mevcut yükleme hükümlerinden hangilerinin uygulanacağı açıkca belirtilecektir. Yükleyici bu nakil ruhsatiyesine yabancı menşeli yükleme ordinosunun aslını veya kendisi tarafından tanzim ve imza edilerek noterlikce, tasdikli bir örneğinin tüzükün 6 ncı maddesinde yazılı yükleme ordinosu ve belgeler yerine geçmek üzere eklemek mecburiyetindedir.
YÜKLEME İÇİN MÜRACAAT
Madde 8 - 1- Bu tüzükteki hüküm ve şartlara bağlı olarak gemiler ile nakline müsaade olunan eşya ve maddeleri sevkedenler, bunların kısmen veya tamamen gemilere yükletilmesi hususunda gerekli hazırlıklarda bulunabilmeleri için bu maddelere ait yükleme ordinolarını gemi sahip veya donatanına ve bunların vekillerine vaktinde vermek veya göndermek mecburiyetindedirler.
2 - Gemi ile nakil edilecek maddelerin nitelikleri hakkında ordinoda verilen izahat bir tereddüt doğurabilecek mahiyette bulunduğu takdirde, sözü geçen eşyanın cins ve miktarı ile niteliklerini ve Tüzük ekinde bu maddenin yazılı bulunduğu sınıf numarasını gösterir ayrı bir beyannamenin yükleme ordinosuna eklenmesi gereklidir.
AMBARLAR İLE DİĞER GEMİ MAHALLERİNDE ALINACAK YANGINDAN KORUMA TEDBİRLERİ
Madde 9 - İçinde parlayıcı maddeler ile bunlara benzer infilaka müsait cephane, şenlik malzemesi ve bu Tüzük ekindeki Ia sınıfının a ve f fıkraları ile II nci sınıfın 3 numaralı fıkrasında yazılı bulunan maddeler ile her çeşit kolay yanıcı eşyanın bulunduğu ambar ve gemi mahallerine yalnız elektrik lambaları veya çok iyi muhafaza altına alınmış mum veya nebati yağ fenerleriyle girilebilir. İçersinde ateş alıcı (Id) tazyikle sıkıştırılmış veya mayi haline getirilmiş gazlar, (Ie) su ile temas neticesinde yanıcı veya yanmayı kolaylaştırıcı gazlar çıkaran maddeler, (IIIa) yanıcı mayiler veya kolay ateş alabilen mayi maddeler bunan veya içine adı geçen yüklerin gazları girmiş olması muhtemel olan gemi ambar ve mahallerine yalnız kablosuz cep elektrik fenerleri ile girilebilir. İçinde kömür bulunan veya kömür gazı girmesi ihtimali olan yerlerde yalnız maden kuyularında kullanılan emniyet lambaları kullanılır. Sözü geçen yerlere, yukarda belirtilen ışık vasıtalarından başka araçlar ile veya ateş veya kızgın bir cisimle girmek veya bunları buralarda kullanmak ve bilhassa bu civarda sigara ve benzerleri içmek, kibrit ve çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkaran maddeler kullanmak yasaktır.
EMNİYET LAMBALARI
Madde 10 - Emniyet lambaları ve madenci fenerlerinin normal olarak altı ayda bir defa ve her tehlikeli eşya taşıma seferine çıkılmazdan evvel muayene edilerek infilaka sebebiyet verecek derecede hararet sızdırıp sızdırmadıkları kontrol edilecek ve bunlar daima iyi bir halde muhafaza edilecektir. Bozuk olduğu anlaşılan emniyet lamba ve fenerleri yenileri ile değiştirilecektir. Muayene sonuçları gemi jurnalına geçirilir.
YÜKLEME VE BOŞALTMA
Madde 11 - 1- Maden kömürü müstesna olmak üzere 7 nci maddede yazılı bütün maddelerin yükleme ve boşaltmaları sırasında ambar ağızları ile yükün bulunduğu ve geçtiği yerler ve civarında sigara ve benzerleri içilmez ve kibrit ve çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkaran maddeler kullanılmaz.
2 - (Ia) parlayıcı maddeler ile benzerleri diğer infilak maddeleri, (Ib) cephane, (II) büyük miktarda kendiliğinden ateş alan maddeler, (IIIa) yanıcı mayiler ve (IIIb) kolayca ateş alan sülp maddelerin yükleme ve boşaltmaları sırasında gemide ateş yakılması gerektiği takdirde, kıvılcım sıçramaması için lüzumlu tedbirlerin alınması ve yardımcı kazanlar ile mutfak bacalarının ana gemi bacasına iştirak ettirilmemiş bulunduğu hallerde ambar ağızları ile bu çeşit yüklerin bulunduğu ve geçtiği yerlerde, en az 50 metre mesafeye kadar kıvılcım sıçramasına mani olacak kıvılcım toplayıcı tertibatın yapılması gereklidir.
3 - Gece yapılan yükleme ve boşaltmalarda tenvirat mümkün olabildiği kadar yükseğe asılan elektrik lambaları ile sağlanacaktır.
YÜKE KARŞI GÖSTERİLECEK İHTİMAM
Madde 12 - 1 - Bu Tüzükteki hüküm ve şartlara bağlı olarak gemiler ile taşınmasına müsaade olunan eşyanın yükleme, istif, nakil ve boşaltmasında ambalajların bozulmamasına, içinde infilak maddeleri bulunan kapların herhangi bir sademe ile sarsılmamasına veya yüksekten düşürülmemesine ve bunların kenar veya çevreleri üzerinde yuvarlanmamalarına azami derecede dikkat olunacaktır.
2 - Nakliyatı tehlikeye koyacak derecede ambalajları bozulmuş, zedelenmiş parçalar gemiye alınmaz. Bu hususa bilhassa su ve hava sızdırmaz kaplarda nakli lazımgelen karpit ve benzeri maddelerin ambalajlarında dikkat edilecektir. Bunların bozukluğu asetilen kokusundan kolayca anlaşılamayan hallerde mütahassısa muayene ettirilecek ve alınacak neticeye göre hareket olunacaktır.
3 - Nakil esnasında ambalajların bozulduğu ve bundan yükün zarar göreceği anlaşıldığı takdirde gemi kaptanı vakit geçirmeksizin uygun göreceği tedbirleri alarak tehlikeyi önler.
PATLAYICI MADDELER İLE CEPHANE VE YANICI MAYİLER TAŞIYAN GEMİLERİN ÇEKECEĞİ İŞARETLER
Madde 13 - 1 - İçinde darası ile birlikte 35 kilogramdan fazla (Ia) sınıfından patlayıcı veya benzeri infilak maddeleri veya (Ib) sınıfındaki 1, 2 ve 4 sayılı bentlerde gösterilenlerden gayri olan cephane yükü bulunan Türk gemileri, Türk kara sularında demirli veya seyir halinde bulundukarı zamanlarda, geceleri, prova direklerine silyon fenerlerinin en az 2 metre yükseğinde bulunmak üzere, ufkun her tarafından görünebilen yeşil bir bir ışık, gündüzleri ise, geminin uzak mesafelerden kolayca görünebilecek bir yerine beynelminel işaret sancaklarından (P) harfini daima gergin vaziyette olmak üzere çekeceklerdir.
2 - (IIIa) sınıfından kolay ateş alıcı mayiler taşıyan veya yükünü boşaltmış olup da henüz gazları giderilmemiş bulunan akaryakıt gemileri de aynı işaretleri gösterirler.
CEZALAR
Madde 14 - Bu tüzük hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma hakkındaki Kanunun 22 nci maddesi hükmü uygulanır.
YÜRÜRLÜK VE YÜRÜTME
Madde 15 - 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma hakkındaki Kanunun 12 nci maddesine dayanılarak hazırlanmış ve Danıştayca incelenmiş olan bu Tüzük ve eki hükümleri Resmi Gazete ile yayınlandığından iki ay sonra yürürlüğe girer.
Madde 16 - Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
08/10/1952 Tarih Ve 8227 Sayılı Resmi Gazeteye Bakınız

 
Geri
Üst