Yukleme ve tahliye isleminin hitamında onune bir yığın kağıt uzatılan yeni ve tecrubesi az bir kaptanın ellerinin titremesi ve kafasında bircok soru isaretlerinin olusması doğaldır.
Oyle ya gemi sahibinin,operatorunun o anda ve gelecekte uğrayacağı kayıplar bir
olcude bu imzanın altında yatar.Bir c/p maddeleri uzerinde titizlikle calısan isletme
personeli,doğabilecek sorunların coğunu daha bastan hallederek iyi bir kazancı kağıt uzerinde sağlamıs olur.
Kaptanın imzaladığı dokumanların belgelediği maliyetin,sadece ''olu navlun''(deadfreight) ve ''demurrage'' haric tamamı sefer giderleri hanesine yazılacağı icin ,kaptan c/p maddelerinin ve limanlardaki mahalli uygulamaların sıkı bir takipcisi olmalıdır.kaptanın ve personelinin yukune / isine sahip cıkmadığını farzden/ dusunen alıcının ''kıl koparsak kardır'' olmadık seyleri dahi ''claim' 'seklinde kaptanın onune surmesi ve teyidini(acknowledgement) almaya calısması beklenmelidir.Üste sağ duyu sahibi bir kaptanın son dakikada doğacak bu anlasmazlıklardan (last mınute disputes) en az zararla sıyrılabilmesi ve donatanın menfaatlerini en iyi koruyabilecek ''clause'' ve ''remark''ları imzasının altına dusebilmesi icin ,bu tehlikeyi cok onceden gorerek bazı tedbirleri almıs,vakitlice bazı protestoları cekmis ve bazı makamları (P&I correspondent gibi)durumdan haberdar etmis olması gerekir.
Kurallarda titiz olan USA,KanadaiJaponya gibi ulkelerde genellikle''stevedore''lar,gemi kaptanını,herseyden dolayı sorumlu tuttuklarını ancak hicbirseyden dolayı kendi burunlarından kıl aldırmayacaklarını ifade eder tarzda,cok ustaca hazırlanmıs yazıları kaptanasunarak,calısmaya baslamadan once imzalamasını talep ederler.
Bu ve buna benzer sizi sorumlu tutucu ancak kendileri adına sorumluluk reddedici yazıların ve protestoların tumunu asağıda yazılı mesruhat dusulerek imzalamakta sakınca yoktur;
Master's Remark :Receipt of this document is hereby acknowledged without prejudice .It is not and admission of liability on behalf of vessel and /or her owner's and/or her underwriters.
Bu mesruhat imzayı atmakla ,tum haklarınızın saklı kalmak uzere sadece dokumanın alınmıs olduğunu teyid ettiğinizi ,ancak bunun hicbir suretle mesuliyetin kabulu anlamını tasımadığını katiyetle ifade eder ve tum kanuni yolları size acık tutar.
Demir-celik urunlerinde alıcı tarafından yoneltilen hasarlı yuk talebi(damaged cargo claim)ile sık sık karsılasıldığından ,bu sorunu daha yukleme limanında goğuslemek ve menfaatimizi en iyi koruyacak sekilde bastan belgelemek gerekir.Acentası kanalıyla veya diğer yollardan malların acık (appron)sahalarda veya arazilerde ,hele hele ustu acık ve yetersiz korunmalı bir sekilde bekletildiğini haber alan veya goren bir kaptan durumu sirket ilgililerine bildirerek,P&I bolge temsilcisi (correspondent) kanalıyla,gecikmeksizin bir surveyor atanmasını ve onceden malların bekletildiği sahada yukleme oncesi (pre-loading ) surveyinin,takiben''yukleme nezaret (attendance)''surveyinin yapılmasını talep etmelidir.Bu sartlarda malların uzerinde yuzeysel pas (atmospheric surface rust ) olması kacınılmazdır.Ve bu sefer suresince cok daha yaygınlasarak malın muhteviyatını (contens of the cargo) etkileyecek boyutlara dahi ulasması beklenmelidir.Bu nedenle P&I adına gozetim yapan survey firması adamlarından,hafif (slight),kısmen (partly),tamamen (completely)yuzeysel paslı olan malların ayrı ayrı kayda gecirilmesi,muhteviyatına isleyecek kadar derin paslı mallar ile bandil dağıtılmıs malların ise gemiye girmeden ,daha yuk kancası uzerindeyken,nobetci zabit haberdar edilmek suretiyle kabul edilmemesinin temini istenmelidir.Cunku c/p lerde genelde ,hasarlı malların daha gemiye yuklenmeden gemice reddi ,aksi taktirde gemiye yuklemis olan mallar icin yukleyici tarafından hicbir sorumluluk alınmayacağı maddesi yer almakta ve bu madde gemi kaptanına ağır sorumluluklar yuklemektedir.İste P&I surveyoru ve yardımcıları tarafından titizlikle belgelenen bu mallar icin nihayette ''mate's receipt''lere gerekli''clause''ları koymak ve aynı
ibareleri konismentoya aktarmak artık kaptan icin zor olmayacak ,yukleyicinin ve kiracının cok
PDF By MKP
muhtemel itirazlarına karsı gerekli tedbir boylece alınacaktır .Bu durumda yukleme ordinosuna
(mate's receipt)konacak mesruhat soyle olabilir;
C/P Remark :
a-Slight atmospheric rust (genelde malların tumune yakınında yuzeysel pas varsa)
b-........coils / bundles surface slight atmospheric rusty
........ coils / bundles surface partly rusty (genelde pas yok ancak belli sayıdaki mallarda
gozlenmisse)
Bu mesruhatlar dusulmeden once mutlaka P&I surveyorunun gunluk raporlarına
istinaden hazırlayacağı netice raporu istenmeli ve dusulecek mesruhat onunkine aynen uymalıdır.
Eğer demir-celik yukunuz daha once de bahsedilen
USA,Kanada,Japonya,Avusturalya,Guney Afrika gibi ulke limanlarından birine
bosaltılacaksa,muhakkak P&I temsilcisine vakitlice haber vererek bir surveyor atanmasını ve
ambarlar acılıp tahliye baslangıcında ,malın ambardaki durumunu belgelemesini (break bulk
survey) isteyiniz.Cunku tahliye hitamında ,USA'da(outturn cargo reports) ve Japonya'da
''cargobote note''baslığı altında size sunulacak raporlarda kargo hasarlarıyla ilgili turlu cesitli
mesruhatlar dusulduğunu goreceksiniz ki,bunların tamamı bilhare size karsı ''claim''olarak
kullanılacaktır.Bu dokumanı imzalarken altına (for receipt only) gibi bir mesruhat koymanız
hicbir sey ifade etmez,cunku bu iki ulke kanunlarına gore gecersiz olup,sorumluluğu tamamen
kabul ettiğiniz anlamı tasır.P&I kulup temsilcilerini en iyi tatmin eden mesruhat asağıdaki
gibidir;
Master's Remark :Extent of damage subject to P&I surveyor's report.This
acknowledgement is without admission of liability and without admission of liability and
without rpejedice toany defence available.
Keza aynı ''outturn boat note'' larda ''short landing'' (eksik tahliye edilen malın
miktarı) olarak bir rakamı imzalamanız (acknowledgement) isteniyorsa su mesruhat uygun
olacaktır;
Master's Remark :Above alleged short landing figures are said to be subject to
''custom cutturn reports''.This acknowledgement is without prejedice to any defence available.
Eğer yukunuzun durumu oldukca temiz ve bu nedenle P&I surveyoru davet etmediyseniz
ve de en sonunda gercekten ''stevedore'' kusurları nedeniyle olusan ufak tefek hasarlar icin
(''.....bndls broke loose'' gibi)sizden imza isteniyorsa su mesruhat konularak imzalanmalıdır;
Master's Remark :Vessel not responsible for cargo damages sustaind due to bad
handling of stevedores.
Ancak daha onceden ,acenta aracılığıyla ''stevedore'' firmasına verilmis olan
dikkatsiz/kotu calısmayı ikaz eden bir protestonuzun mevcudiyeti bu savunmanızı
kuvvetlendirecektir.
Dokme yuklerin c/p'lerinde mekanik aletlerle(mechanical devices/tırtıl kepceli loader
veya dozer gibi)ulasılması ve erisilmesi mumkun olmayan(not accessible)yerlere yuk
konmayacağı ve gemi ambarlarının ''kapma '' ile tahliye icin tamamıyla uygun olduğu(suitable
ofr grab discharge)yazılıdır.''Hopperside tankları olan tulum ambarlı bir dokmeci gemi bu tarife
tam olarak uysa da,nihayette tahliye limanında mekanik aletlerle yapılan temizlik hitamında
kalan cok cuzzi miktar malın supurulerek alınması dısarı alınabilmesi icin kurekli liman
amelesinin gemiye sokulduğuna sıkca rastlanır ve bu calısma genelde olgular
tutanağı(S.O.F)uzerinde gosterilir.Eğer (S.O.F.) asağıdai mesruhat dusulmeden imzalandığı
taktirde bu iscilik ucretinin gemi sahibine rucu edildiği zaman zaman gorulmustur.
Master's Remark :Ship's holds permit discharging entire quantity of by mechanical
devices only.Manuel shovelling is not needed,and if any to be for receiver's account.
Sayet tahliye limanında size yukun eksiksiz/sağlam olarak bosaltıldığını ifade eden
herhangi bir ''outturn reports'' imzalatmamıslarsa, ''statement fo fact'' imzalanırken altına ;
PDF By MKP
''All cargo discharged as per manifest'' mesruhatını koymak ileride doğabilecek taleplere karsı
koruyucu olacaktır.
Keza S.O.F. uzerindeki zamanlarda ,tabir ve teriklerde bir anlasmazlık olursa kısa bir
protesto notu versikten sonra altına ''sıgned under protest'' veya alternatif olarak ''subject to
owner's approvol'' ibaresi konularak imzalanmalıdır.
Her turlu yukleme esnasında/hitamında I.zabitin onune imza icin konulan ''yukleme
ordinoları'' altına dusulecek mesruhatlar,direk olarak konismentoya mesruhat dusulmesi
(clausing) konusunu gundeme getireceğinden 1.Zabit (c/o) bu hususta muhakkak onceden gemi
kaptanına danısmıs ve onayını almıs olmalıdır.''Deniz Ticareti'' mecmuasının ''Mayıs-Haziran '
93 tarihli,10. yıl 3 Nolu'' sayısında ,''konismento imzalanmasında kaptanların rolu ve
sorumlulukları'' baslığı altında yayınlanan arastırma yazısında bu konuya genel olarak
değinmisken ,gemi 1. zabit ve kaptanlarının pratikte cokca muhatap oldukları konu olması
nedeni ile detaylarına inmekte fayda mutalaa ettim.
Temiz konismento malın ya da ambalajının herhangi bir kusuru olduğunu ifade etmeyen
konismento olduğuna gore asağıdaki mesruhatlar (clausing) bir konismentoyu (foul,dirty
,unclean) yani ''reserve'' li yapmaz.
b-Malın ya da ambalajının doğasından doğacak rizikolardan tasıyıcısının sorumlu
olmayacağı kayıtlar.
a-Kullanılmıs sandıklar (second hand cases) ,kullanılmıs cuvallar (second hand bags)
,kullanılmıs variller (used drums) gibi malın ya da ambalajının yetersiz olduğunu kesin olarak
belirtmeyen ifadeler.
e-Malın iceriği,ağırlığı,olcusu ve teknik ozelliklerinin bilinmediğini ifade eden kayıtlar.
Diğer atraftan kullanılmıs cuvallar,variller,sandikalar ibareleri konismentoyu kirli
yapmazken''kullanılmıs,yırtık ve yeniden dikilmis cuvallar (second hand bags torn and resen )
'' ,kullanılmıs ve yeniden civilenmis yağlı sandıklar (stained rases second-hand and renailed)
ibaresiyle '' eski ve kullanılmıs,bazıları ice cokmus variller (old and used drums ,some of which
incurred dents) '' ibarelerinin konismentoyu kirleteceği goz onunde bulundurulmalı ve bu cesit
ibareler gemi kaptanı onayı alınmadan asla kullanılmamalıdır. (Ulkemizin de kabul ettiği,''uluslar
arası Ticaret oadalarının'' 1951 tarihli ''INCOTERMS'' kosulları icerisinde ,'' CĐF'' satıslarda
temiz bir konismentonun nasıl olması gerektiği tarif edilmis ve hangi kosulların konismentoyu
kirli yapmayacağı detaylı olarak anlatılmıstır.(Ticaret Odasından temin edilebilir.)
Cuvallı kargolarda veya gemice sayımı yapılmayan,gozetim yaptırılmayan demir celik
urunlerinde '' mate's receipt '' ler daima, varsa mevcut olan musruhata ilave olarak ''said tobe
'' ibaresi konularak imzalanır ki yuklendiği one surulen yukun parca adedi konusunda
sorumluluk almaktan sizi kurtarır.Keza draft surveyi yapılmamıs veya herhangi bir sekilde
ağırlığını kontrol etme imkanı bulmadığımız bir yukun ağırlığının yazılı olduğu ordinoyu ise
''said to weight '' veya ''shipper's weight only ''ibaresiyle imzalamak doğrudur.Eğer sandık
veya paketlerin muhteviyatı uzerinde acık olarak değilse ve suphemiz varsa ,ordinonun ''said to
contain'' ibaresiyle imzalanması doğru olacaktır. ''Weight,measure,quality,condition,contens
and value unknown'' seklinde standart bir ''clause'' un zaten zaten yer aldığı bir konismento
(CONGENBILL) formatı imzalanırken ,'' mate's receipt '' lerdeki ''said to be '' , ''said to
weight '' veyahut ''said to contain'' ibarelerinin ayrıca kenar mesruhatı (merginal clause)
olarak dusulmesi gerekmez.Cunku yukarıdaki standart zaten bu gereksinimi
kapsamaktadır.Ancak ordinolara dusulen bu biareler bir ihtilaf vukuunda delil olarak kullanılmak
uzere cok onem tasırlar.
Eğer gemi bir gozetim firması tally tutuyor ve yukleyici ile gozetim firmalarının tally
rakamları arasında bir fark olusmus ve tahliye limanında eksik yuk tahliyesi (short landing )
veyahut fazla yuk tahliyesi (over carriage)ihtimali soz konusu ise bu durumda ''mate's recipt''
ve dolayısı ile ''konismento''ya uygun sekilde mesruhat dusulmelidir.Gunluk ''mate's recipt''lere
gunluk alınan /giren yuk rakamları (cuval,bandıl,sandık,rulo, vb.)rakama ilaveten ayrıca yazı ile
PDF By MKP
yazılmalı.Refuze edilen yuk miktarı da dip not olarak balirtılmelidir.Sayılarak alınan kargo
miktarında ,yukleyici adet fazla yuklendiğini iddia ederken gozetleyicinin saydığı rakam 3
eksikse dusulecek mesruhat soyle olmalıdır;
''Received on board 170 paekagec,3 more in dispute If on board to be delivered''Bu
mesruhatta muhakkak,anlasmazlık konusu olan 3 rakamının fazlalık mı veya noksanlık mı
olduğu belirtilmelidir.''3 in dispute''seklinde muallakta bırakılmamalıdır.Bu misalde gemi adına
yapılan gozetim 170 paket girdiğini belirlemisken sahil 173 paket yuklediğinde ısrar
etmektedir.Bu nedenle ''If on board to be delivered''ibaresi ilave edilmistir.
Bordaya gele aynı cins malların (goods/commodity) bir kısmının paketlenmesi duzgun
olduğu halde ,diğerleri paketsiz veya hasarlı paketelerle geliyorsa proforma konismento taleb
edilerek malların bu dokuman uzerindeki tarifini (description of the goods in the body of B' s/L)
incelemek gerekir.Eğer bu tarif icinde mallar korunmasız olarak (unpacked)geciyorsa
konismentoya ,''mallar yeterli sekilde paketlenmemis''(goods are not adequately packed) veya
''mallar paketsizdir'' (goods are unpacked) seklinde bir kenar ''clause''u (marginal clause)
dusmeye calısmak tamamen gereksiz olacaktır.Ancak konismentodaki malın tarifinde
''korunmasız''(unprotected)veya ''paketsiz'' (unpacked)diye bir tarif gecmiyorsa asağıdaki
mesruhatın duhulu bize yeterli koruma sağlayacaktır;
''The goods hereby acknowledged are unprotected,and all the carrier's rights and
immunites in the event of loss or damage to the goods by reason of that faet are hereby
expressly reserved.''
Konismento eğer ''hague-visby'' kurallarına imza atmıs bir ulkeden yapılan yukleme icin
tanzim ediliyorsa ,''marginal clause''olarak ithaline calıstığınız ibarenin bu kurallara aykırı
olmamasına dikkat edilmelidir.Mesela Đngiltere'den yuklediğiniz bir cuvallı yuk icin ordino
uzerine ,''shipnot responsible for bursting of bags or loss of contens'' ibaresi dusmeniz,bu
kuralların size yuklediği sorumluluğun reddi anlamına gelir ki,neticede hicbir sey ifade
etmez.Cuvallı yuk ozellikle nohut,mercimek veyahut yerfıstığı gibi,yukleme oncesi (pre
shipment) uretildiği bolgelerde herturlu tabiat sartına maruz kalmıs,cuvallar icinde ıslandıktan
sonra kurumaya bırakılmıs ve dolayısıyla kısmen curumus,bozulmus olabilir.Cuvallarda dısa
vuran yesil lekeler ve elle yapılan muayenelerde suphe uyandıran ciddi belirtilere rastlanabilir.Bu
durumda Hague kurallarına tabi memleketlerden (Đngiltere gibi) yapılan yuklemelerde;
''Carrier not responsible fon condition of packing ,loss of packing ,loss of contens and
/or country damages suffered by cargo priar to loading andother consaquences resulting there
from.''
''Yetersiz paketleme'' olduğundan suphelenmeniz icin yeterli nedenler deliller mevcutsa
(sufficent grounds for suspect of inadequate packing) bunun mesruhat olarak konsimentoya
asağıdaki sekilde dusulmesi uygun olacaktır.
''Attention is drean to the packing of these goods,which in the opinion of the carrier is
insufficient.All the carrier's rights and immunities in the event of loss of or damages to the
goods arising by reason of the nature or quality of that packing and/or it's insufficiency are
hereby expressly reserved.''
Tasınması icin bordaya getirilen mallar uzerindeki tum gercek kusurlar hakikati aynen
yansıtacak sekilde ,''clausing''haline getirilecek konismentoya getirilmelidir.Mmesela
kullanılmıs ancak boyalarının sıyrıldığı bazı yerlerden pas kusmaya baslamıs bir otomobili
yukleyen kaptanın duseceği mesruhatın kullanılmıs (second hand)ibaresinin otesinde bazı
detayları kapsaması sarttır.''Second -hand ,unprotected car with patches of rust showing where
paint chipped of''gibi.
Dokme yuklerde bazen yukleyici draft surveyi yapmaya yanasmayabilir ve gemiye
''Conveyor weight to meter''rakamlarının esas alındığı bir konismentoyu imzalatmak icin
dayatabilir.Eğer doğruluğuna inandığımız(gemice draft surveyi yaparak)rakam,konismento
rakamından,yuzde yarım (%0.5)oranında daha fazla farklı(gemiye giren gercekte daha az) ise
PDF By MKP
once yukleyiciye bir protesto mektubu ekinde / yaptığımız ''darft survey'' hesabının kopyasını
sunarak imzalamaya hazır olduğumuz yuk rakamını bildirmelive dokme yuklerin miktarını
bulmakta genel uygulamanın bu olduğunu (as common practise in finding the accurate figures
of bulk cargoes) hatırlatmalıyız.Bilahare artık konismento uzerinde hala kendi rakamını
yazmakta ısrarlı ise,once mevcut rakamı silip ''delete''kendi bulduğumuz rakamı yazmalı ,bunu
kabule yanasmaz ise imzalamayı reddedip-hatta yırtarak-acentaya sadece kendi bulduğumuz
rakam uzerinden bir konismento imzalama yetkisi veren acık/net bir mektup bırakarak
kalkmalıyız boyle bir fark icin konismentoya mesruhat koymaya kalkmak bizi hicbir sekilde
korumayacaktır.Ancak farkın cuzi ve tarafların ısrarlı olması halinde ''.......x tones imdispute''
seklinde bir mesruhat dusunulmesi ile yetinilebilir.
Dokme yuklerde bazen konismento miktarlarından fazla yuk girmis olabilir.Bu durumda
eğer yukleyici konismento rakamını herhangi bir nedenle değistirmek istemiyor ve bunda ıasrar
ediyorsa, aradaki navlun farkını tahliye limanında yapılan olcum sonrasında tahakkuk ettirebilme
hakkımızı mahfuz tutan su''clause''konarak imzalanmalıdır;
Actual quantity loaded under this bill of loading is in master's opinion , in excess of
quantity shown and master accordingly reserves his rights to claim additional freight based on
amount of cargo discharged.''
C/P ' lerde aksine bir madde yoksa shipper sepersyon ve ayrı ayrı draft surveyleri
yapılmadan ,tek seferde ve kesintisiz olarak yuklenen dokme yukler icin''bir set'' ten fazla
konismento imzası taleb edemez .Buna rağmen bazen her ambar icin ayrı bir konismento tanzim
edilipemri vaki olarak kaptana sunulduğu gorulur.Kaptan bu durumda her konismento uzerine
''Weight and quantity unknow'' ibaresinin dusulduğunu gormeli ve ayrıca kati korumayı
sağlamak uzere , bir ambarda bulunacak fazla yuk muktarının diğerindeki eksikliği
karsılamak,telafi etmek uzere kullanılacağını teminat altına alan su mesruhatı tek tek her
konismentoya gecirmelidir;
''Excess of outturn in one hold shall be set off againts shortage in another''
Hazırlık mektubunda yuklemeye hazır olduğunuzu ifade ettiğiniz maldan daha eksik
yukleme "Short shıpment" yapıldığı ve bu sekilde seyire kalmanızın istediğin ahvalde, oncelikle
bir protesto mektubu hazırlayarak yukleyiciye hazırlık mektubunda yuklemeyi dusunduğunuz ve
gercekte yuklenmis olan rakamlar arasındaki farkı, draft hesabına gore fiziksel olarak yuklemeye
hazır olduğunuzu bir kere daha ikaz etmeniz, aksi takdirde doğacak olu navlun (Deadfreıght)
hakkı icin ilgili C/P maddeleri uyarınca talepte bulunacağınızı hatırlatmanız gerekir.Bu uyarıdan
sonra olgular tutanığındaki (Statement of Fact) imzanızın altına su mesruhatı dusmeniz
faydalıdır;
( ) Master's Remark :........... tons of short shıpment to be subject to "deadfreıght" as
per governing C/P .
Keza aynı olayda B' s/L (konsimento) imzalanırken su "Clause" aynen gecirilmelidir.
"Deadfeıght for total quantıty (.......) tons (commodity) is due on this/these B's/L
quantıty as according to C/P dated (.......) covering this voyages "
Ancak bazı konsimento formatlarında, C/P'nin ilgili maddeleriyle birilistirme/tevhit etme
"Clause" u zaten mevcuttur. "quantıty actually shipped were presented incorporating the
terms of the charter party". , orneğinde olduğu gibi.Bu maddenin mevcudiyeti, C/P
'deki"deadfreight" icin konismentoyu yukardaki"clause" dusmek gereksiz ve yersiz olacak ve
konismentoyu kirli yapacaktır,sadece SOF uzerinde "short sihpment" rakamını ihtiva eden (
)"remark"ı dusmek yeterli olacaktır.Eğer bizer imzaya sunulan konismento formatı standart
formda değil ise de C/P ile herhangi bir celiskileri,eksiklikleri varsa ve de C/P ile herhangi bi
rbirlestirme ,tevhid etme mesruhatı(incorporstion clause) tasımıyorsaki"CONGENBĐLL"
formatının arka tarafındaki"condition of carriage" kısmının en basında yer alır ,asağıdaki
mesruhati bizim dusmemiz gerekecektit ve bu konismentoyuy kirli yapmaz tumC/P lerde ve
ozellikle"time charter" da hakklarımızın koruna bilmesi bakımından cok onemlidir.
PDF By MKP
"Freight and all other terms,conditions,liberties,exceptions and arbitration of charter
party dated ............ and any addendo thereto here with incorporated."
Keza boyle bir tevhid edici bir mesruhat dusunuldukten sonra, "dead freight" soz konusu
olsa da ayrıca bir mesruhat gerekmeyecektir.
C/P gereği bordaya gelmis,fakat henuz yuklenmemis olan yuklere herhangi bir nedenle
ordino verilmesi gerekiyorsa "at shipper's risk until actuall shipped"mesruhatı konularak
imzalanmalıdır.
Normal olarak guvertede tasınması adet olmayan yuklerin bir kısmını karsılıklı
mutabakat yaparak guvertede tasımayı kabul etmeniz halinde, asağıdaki mesruhatı konismentoya
ithal etmeniz gerekmektedir;
"Carried/Loaded on deck at shippper's risk without responsibility of owner's of
charterer's for loss or damage what so ever and housenever caused"
Ancak bu clause 'un girmesi halinde artık temiz olarak addedilemeyeceğinin
unutulmaması lazımdır.Evvelce cesitli protestolar verilmis ve malın gorunur
kusurlarının"clause"halinde konismentoya gecirileceği ifade edilmis olmasına rağmen shipper
konismentoya herhangi bir mesruhat dusulmesini kabul etmeyip aynen imzalamasında ısrar
ediyor olabilir.
Bu durumda"signed under protest" mesruhatı ile imzalanması gerekir,aksi halde
onceden verdiğiniz tum protesto notlarınız tamamen gecersiz(null and void)olacaktır.
Eğer kiracı bunu da kabul etmiyorsa kaptan acentadan temin edeceği bir koni,smento
setine protestolarına uygun "clause"u duserek imzalar ve acentasına bırakır.
DENĐZ TĐCARETĐ Dergisinin KASIM
ARALIK '93 sayısından alınmıstır.
Yazan :Kpt. M Faruk OFLAS
Uzakyol kaptanı
Sahsi notları ve "business and law for the
shipmaster" kitabından derlenmistir.
Oyle ya gemi sahibinin,operatorunun o anda ve gelecekte uğrayacağı kayıplar bir
olcude bu imzanın altında yatar.Bir c/p maddeleri uzerinde titizlikle calısan isletme
personeli,doğabilecek sorunların coğunu daha bastan hallederek iyi bir kazancı kağıt uzerinde sağlamıs olur.
Kaptanın imzaladığı dokumanların belgelediği maliyetin,sadece ''olu navlun''(deadfreight) ve ''demurrage'' haric tamamı sefer giderleri hanesine yazılacağı icin ,kaptan c/p maddelerinin ve limanlardaki mahalli uygulamaların sıkı bir takipcisi olmalıdır.kaptanın ve personelinin yukune / isine sahip cıkmadığını farzden/ dusunen alıcının ''kıl koparsak kardır'' olmadık seyleri dahi ''claim' 'seklinde kaptanın onune surmesi ve teyidini(acknowledgement) almaya calısması beklenmelidir.Üste sağ duyu sahibi bir kaptanın son dakikada doğacak bu anlasmazlıklardan (last mınute disputes) en az zararla sıyrılabilmesi ve donatanın menfaatlerini en iyi koruyabilecek ''clause'' ve ''remark''ları imzasının altına dusebilmesi icin ,bu tehlikeyi cok onceden gorerek bazı tedbirleri almıs,vakitlice bazı protestoları cekmis ve bazı makamları (P&I correspondent gibi)durumdan haberdar etmis olması gerekir.
Kurallarda titiz olan USA,KanadaiJaponya gibi ulkelerde genellikle''stevedore''lar,gemi kaptanını,herseyden dolayı sorumlu tuttuklarını ancak hicbirseyden dolayı kendi burunlarından kıl aldırmayacaklarını ifade eder tarzda,cok ustaca hazırlanmıs yazıları kaptanasunarak,calısmaya baslamadan once imzalamasını talep ederler.
Bu ve buna benzer sizi sorumlu tutucu ancak kendileri adına sorumluluk reddedici yazıların ve protestoların tumunu asağıda yazılı mesruhat dusulerek imzalamakta sakınca yoktur;
Master's Remark :Receipt of this document is hereby acknowledged without prejudice .It is not and admission of liability on behalf of vessel and /or her owner's and/or her underwriters.
Bu mesruhat imzayı atmakla ,tum haklarınızın saklı kalmak uzere sadece dokumanın alınmıs olduğunu teyid ettiğinizi ,ancak bunun hicbir suretle mesuliyetin kabulu anlamını tasımadığını katiyetle ifade eder ve tum kanuni yolları size acık tutar.
Demir-celik urunlerinde alıcı tarafından yoneltilen hasarlı yuk talebi(damaged cargo claim)ile sık sık karsılasıldığından ,bu sorunu daha yukleme limanında goğuslemek ve menfaatimizi en iyi koruyacak sekilde bastan belgelemek gerekir.Acentası kanalıyla veya diğer yollardan malların acık (appron)sahalarda veya arazilerde ,hele hele ustu acık ve yetersiz korunmalı bir sekilde bekletildiğini haber alan veya goren bir kaptan durumu sirket ilgililerine bildirerek,P&I bolge temsilcisi (correspondent) kanalıyla,gecikmeksizin bir surveyor atanmasını ve onceden malların bekletildiği sahada yukleme oncesi (pre-loading ) surveyinin,takiben''yukleme nezaret (attendance)''surveyinin yapılmasını talep etmelidir.Bu sartlarda malların uzerinde yuzeysel pas (atmospheric surface rust ) olması kacınılmazdır.Ve bu sefer suresince cok daha yaygınlasarak malın muhteviyatını (contens of the cargo) etkileyecek boyutlara dahi ulasması beklenmelidir.Bu nedenle P&I adına gozetim yapan survey firması adamlarından,hafif (slight),kısmen (partly),tamamen (completely)yuzeysel paslı olan malların ayrı ayrı kayda gecirilmesi,muhteviyatına isleyecek kadar derin paslı mallar ile bandil dağıtılmıs malların ise gemiye girmeden ,daha yuk kancası uzerindeyken,nobetci zabit haberdar edilmek suretiyle kabul edilmemesinin temini istenmelidir.Cunku c/p lerde genelde ,hasarlı malların daha gemiye yuklenmeden gemice reddi ,aksi taktirde gemiye yuklemis olan mallar icin yukleyici tarafından hicbir sorumluluk alınmayacağı maddesi yer almakta ve bu madde gemi kaptanına ağır sorumluluklar yuklemektedir.İste P&I surveyoru ve yardımcıları tarafından titizlikle belgelenen bu mallar icin nihayette ''mate's receipt''lere gerekli''clause''ları koymak ve aynı
ibareleri konismentoya aktarmak artık kaptan icin zor olmayacak ,yukleyicinin ve kiracının cok
PDF By MKP
muhtemel itirazlarına karsı gerekli tedbir boylece alınacaktır .Bu durumda yukleme ordinosuna
(mate's receipt)konacak mesruhat soyle olabilir;
C/P Remark :
a-Slight atmospheric rust (genelde malların tumune yakınında yuzeysel pas varsa)
b-........coils / bundles surface slight atmospheric rusty
........ coils / bundles surface partly rusty (genelde pas yok ancak belli sayıdaki mallarda
gozlenmisse)
Bu mesruhatlar dusulmeden once mutlaka P&I surveyorunun gunluk raporlarına
istinaden hazırlayacağı netice raporu istenmeli ve dusulecek mesruhat onunkine aynen uymalıdır.
Eğer demir-celik yukunuz daha once de bahsedilen
USA,Kanada,Japonya,Avusturalya,Guney Afrika gibi ulke limanlarından birine
bosaltılacaksa,muhakkak P&I temsilcisine vakitlice haber vererek bir surveyor atanmasını ve
ambarlar acılıp tahliye baslangıcında ,malın ambardaki durumunu belgelemesini (break bulk
survey) isteyiniz.Cunku tahliye hitamında ,USA'da(outturn cargo reports) ve Japonya'da
''cargobote note''baslığı altında size sunulacak raporlarda kargo hasarlarıyla ilgili turlu cesitli
mesruhatlar dusulduğunu goreceksiniz ki,bunların tamamı bilhare size karsı ''claim''olarak
kullanılacaktır.Bu dokumanı imzalarken altına (for receipt only) gibi bir mesruhat koymanız
hicbir sey ifade etmez,cunku bu iki ulke kanunlarına gore gecersiz olup,sorumluluğu tamamen
kabul ettiğiniz anlamı tasır.P&I kulup temsilcilerini en iyi tatmin eden mesruhat asağıdaki
gibidir;
Master's Remark :Extent of damage subject to P&I surveyor's report.This
acknowledgement is without admission of liability and without admission of liability and
without rpejedice toany defence available.
Keza aynı ''outturn boat note'' larda ''short landing'' (eksik tahliye edilen malın
miktarı) olarak bir rakamı imzalamanız (acknowledgement) isteniyorsa su mesruhat uygun
olacaktır;
Master's Remark :Above alleged short landing figures are said to be subject to
''custom cutturn reports''.This acknowledgement is without prejedice to any defence available.
Eğer yukunuzun durumu oldukca temiz ve bu nedenle P&I surveyoru davet etmediyseniz
ve de en sonunda gercekten ''stevedore'' kusurları nedeniyle olusan ufak tefek hasarlar icin
(''.....bndls broke loose'' gibi)sizden imza isteniyorsa su mesruhat konularak imzalanmalıdır;
Master's Remark :Vessel not responsible for cargo damages sustaind due to bad
handling of stevedores.
Ancak daha onceden ,acenta aracılığıyla ''stevedore'' firmasına verilmis olan
dikkatsiz/kotu calısmayı ikaz eden bir protestonuzun mevcudiyeti bu savunmanızı
kuvvetlendirecektir.
Dokme yuklerin c/p'lerinde mekanik aletlerle(mechanical devices/tırtıl kepceli loader
veya dozer gibi)ulasılması ve erisilmesi mumkun olmayan(not accessible)yerlere yuk
konmayacağı ve gemi ambarlarının ''kapma '' ile tahliye icin tamamıyla uygun olduğu(suitable
ofr grab discharge)yazılıdır.''Hopperside tankları olan tulum ambarlı bir dokmeci gemi bu tarife
tam olarak uysa da,nihayette tahliye limanında mekanik aletlerle yapılan temizlik hitamında
kalan cok cuzzi miktar malın supurulerek alınması dısarı alınabilmesi icin kurekli liman
amelesinin gemiye sokulduğuna sıkca rastlanır ve bu calısma genelde olgular
tutanağı(S.O.F)uzerinde gosterilir.Eğer (S.O.F.) asağıdai mesruhat dusulmeden imzalandığı
taktirde bu iscilik ucretinin gemi sahibine rucu edildiği zaman zaman gorulmustur.
Master's Remark :Ship's holds permit discharging entire quantity of by mechanical
devices only.Manuel shovelling is not needed,and if any to be for receiver's account.
Sayet tahliye limanında size yukun eksiksiz/sağlam olarak bosaltıldığını ifade eden
herhangi bir ''outturn reports'' imzalatmamıslarsa, ''statement fo fact'' imzalanırken altına ;
PDF By MKP
''All cargo discharged as per manifest'' mesruhatını koymak ileride doğabilecek taleplere karsı
koruyucu olacaktır.
Keza S.O.F. uzerindeki zamanlarda ,tabir ve teriklerde bir anlasmazlık olursa kısa bir
protesto notu versikten sonra altına ''sıgned under protest'' veya alternatif olarak ''subject to
owner's approvol'' ibaresi konularak imzalanmalıdır.
Her turlu yukleme esnasında/hitamında I.zabitin onune imza icin konulan ''yukleme
ordinoları'' altına dusulecek mesruhatlar,direk olarak konismentoya mesruhat dusulmesi
(clausing) konusunu gundeme getireceğinden 1.Zabit (c/o) bu hususta muhakkak onceden gemi
kaptanına danısmıs ve onayını almıs olmalıdır.''Deniz Ticareti'' mecmuasının ''Mayıs-Haziran '
93 tarihli,10. yıl 3 Nolu'' sayısında ,''konismento imzalanmasında kaptanların rolu ve
sorumlulukları'' baslığı altında yayınlanan arastırma yazısında bu konuya genel olarak
değinmisken ,gemi 1. zabit ve kaptanlarının pratikte cokca muhatap oldukları konu olması
nedeni ile detaylarına inmekte fayda mutalaa ettim.
Temiz konismento malın ya da ambalajının herhangi bir kusuru olduğunu ifade etmeyen
konismento olduğuna gore asağıdaki mesruhatlar (clausing) bir konismentoyu (foul,dirty
,unclean) yani ''reserve'' li yapmaz.
b-Malın ya da ambalajının doğasından doğacak rizikolardan tasıyıcısının sorumlu
olmayacağı kayıtlar.
a-Kullanılmıs sandıklar (second hand cases) ,kullanılmıs cuvallar (second hand bags)
,kullanılmıs variller (used drums) gibi malın ya da ambalajının yetersiz olduğunu kesin olarak
belirtmeyen ifadeler.
e-Malın iceriği,ağırlığı,olcusu ve teknik ozelliklerinin bilinmediğini ifade eden kayıtlar.
Diğer atraftan kullanılmıs cuvallar,variller,sandikalar ibareleri konismentoyu kirli
yapmazken''kullanılmıs,yırtık ve yeniden dikilmis cuvallar (second hand bags torn and resen )
'' ,kullanılmıs ve yeniden civilenmis yağlı sandıklar (stained rases second-hand and renailed)
ibaresiyle '' eski ve kullanılmıs,bazıları ice cokmus variller (old and used drums ,some of which
incurred dents) '' ibarelerinin konismentoyu kirleteceği goz onunde bulundurulmalı ve bu cesit
ibareler gemi kaptanı onayı alınmadan asla kullanılmamalıdır. (Ulkemizin de kabul ettiği,''uluslar
arası Ticaret oadalarının'' 1951 tarihli ''INCOTERMS'' kosulları icerisinde ,'' CĐF'' satıslarda
temiz bir konismentonun nasıl olması gerektiği tarif edilmis ve hangi kosulların konismentoyu
kirli yapmayacağı detaylı olarak anlatılmıstır.(Ticaret Odasından temin edilebilir.)
Cuvallı kargolarda veya gemice sayımı yapılmayan,gozetim yaptırılmayan demir celik
urunlerinde '' mate's receipt '' ler daima, varsa mevcut olan musruhata ilave olarak ''said tobe
'' ibaresi konularak imzalanır ki yuklendiği one surulen yukun parca adedi konusunda
sorumluluk almaktan sizi kurtarır.Keza draft surveyi yapılmamıs veya herhangi bir sekilde
ağırlığını kontrol etme imkanı bulmadığımız bir yukun ağırlığının yazılı olduğu ordinoyu ise
''said to weight '' veya ''shipper's weight only ''ibaresiyle imzalamak doğrudur.Eğer sandık
veya paketlerin muhteviyatı uzerinde acık olarak değilse ve suphemiz varsa ,ordinonun ''said to
contain'' ibaresiyle imzalanması doğru olacaktır. ''Weight,measure,quality,condition,contens
and value unknown'' seklinde standart bir ''clause'' un zaten zaten yer aldığı bir konismento
(CONGENBILL) formatı imzalanırken ,'' mate's receipt '' lerdeki ''said to be '' , ''said to
weight '' veyahut ''said to contain'' ibarelerinin ayrıca kenar mesruhatı (merginal clause)
olarak dusulmesi gerekmez.Cunku yukarıdaki standart zaten bu gereksinimi
kapsamaktadır.Ancak ordinolara dusulen bu biareler bir ihtilaf vukuunda delil olarak kullanılmak
uzere cok onem tasırlar.
Eğer gemi bir gozetim firması tally tutuyor ve yukleyici ile gozetim firmalarının tally
rakamları arasında bir fark olusmus ve tahliye limanında eksik yuk tahliyesi (short landing )
veyahut fazla yuk tahliyesi (over carriage)ihtimali soz konusu ise bu durumda ''mate's recipt''
ve dolayısı ile ''konismento''ya uygun sekilde mesruhat dusulmelidir.Gunluk ''mate's recipt''lere
gunluk alınan /giren yuk rakamları (cuval,bandıl,sandık,rulo, vb.)rakama ilaveten ayrıca yazı ile
PDF By MKP
yazılmalı.Refuze edilen yuk miktarı da dip not olarak balirtılmelidir.Sayılarak alınan kargo
miktarında ,yukleyici adet fazla yuklendiğini iddia ederken gozetleyicinin saydığı rakam 3
eksikse dusulecek mesruhat soyle olmalıdır;
''Received on board 170 paekagec,3 more in dispute If on board to be delivered''Bu
mesruhatta muhakkak,anlasmazlık konusu olan 3 rakamının fazlalık mı veya noksanlık mı
olduğu belirtilmelidir.''3 in dispute''seklinde muallakta bırakılmamalıdır.Bu misalde gemi adına
yapılan gozetim 170 paket girdiğini belirlemisken sahil 173 paket yuklediğinde ısrar
etmektedir.Bu nedenle ''If on board to be delivered''ibaresi ilave edilmistir.
Bordaya gele aynı cins malların (goods/commodity) bir kısmının paketlenmesi duzgun
olduğu halde ,diğerleri paketsiz veya hasarlı paketelerle geliyorsa proforma konismento taleb
edilerek malların bu dokuman uzerindeki tarifini (description of the goods in the body of B' s/L)
incelemek gerekir.Eğer bu tarif icinde mallar korunmasız olarak (unpacked)geciyorsa
konismentoya ,''mallar yeterli sekilde paketlenmemis''(goods are not adequately packed) veya
''mallar paketsizdir'' (goods are unpacked) seklinde bir kenar ''clause''u (marginal clause)
dusmeye calısmak tamamen gereksiz olacaktır.Ancak konismentodaki malın tarifinde
''korunmasız''(unprotected)veya ''paketsiz'' (unpacked)diye bir tarif gecmiyorsa asağıdaki
mesruhatın duhulu bize yeterli koruma sağlayacaktır;
''The goods hereby acknowledged are unprotected,and all the carrier's rights and
immunites in the event of loss or damage to the goods by reason of that faet are hereby
expressly reserved.''
Konismento eğer ''hague-visby'' kurallarına imza atmıs bir ulkeden yapılan yukleme icin
tanzim ediliyorsa ,''marginal clause''olarak ithaline calıstığınız ibarenin bu kurallara aykırı
olmamasına dikkat edilmelidir.Mesela Đngiltere'den yuklediğiniz bir cuvallı yuk icin ordino
uzerine ,''shipnot responsible for bursting of bags or loss of contens'' ibaresi dusmeniz,bu
kuralların size yuklediği sorumluluğun reddi anlamına gelir ki,neticede hicbir sey ifade
etmez.Cuvallı yuk ozellikle nohut,mercimek veyahut yerfıstığı gibi,yukleme oncesi (pre
shipment) uretildiği bolgelerde herturlu tabiat sartına maruz kalmıs,cuvallar icinde ıslandıktan
sonra kurumaya bırakılmıs ve dolayısıyla kısmen curumus,bozulmus olabilir.Cuvallarda dısa
vuran yesil lekeler ve elle yapılan muayenelerde suphe uyandıran ciddi belirtilere rastlanabilir.Bu
durumda Hague kurallarına tabi memleketlerden (Đngiltere gibi) yapılan yuklemelerde;
''Carrier not responsible fon condition of packing ,loss of packing ,loss of contens and
/or country damages suffered by cargo priar to loading andother consaquences resulting there
from.''
''Yetersiz paketleme'' olduğundan suphelenmeniz icin yeterli nedenler deliller mevcutsa
(sufficent grounds for suspect of inadequate packing) bunun mesruhat olarak konsimentoya
asağıdaki sekilde dusulmesi uygun olacaktır.
''Attention is drean to the packing of these goods,which in the opinion of the carrier is
insufficient.All the carrier's rights and immunities in the event of loss of or damages to the
goods arising by reason of the nature or quality of that packing and/or it's insufficiency are
hereby expressly reserved.''
Tasınması icin bordaya getirilen mallar uzerindeki tum gercek kusurlar hakikati aynen
yansıtacak sekilde ,''clausing''haline getirilecek konismentoya getirilmelidir.Mmesela
kullanılmıs ancak boyalarının sıyrıldığı bazı yerlerden pas kusmaya baslamıs bir otomobili
yukleyen kaptanın duseceği mesruhatın kullanılmıs (second hand)ibaresinin otesinde bazı
detayları kapsaması sarttır.''Second -hand ,unprotected car with patches of rust showing where
paint chipped of''gibi.
Dokme yuklerde bazen yukleyici draft surveyi yapmaya yanasmayabilir ve gemiye
''Conveyor weight to meter''rakamlarının esas alındığı bir konismentoyu imzalatmak icin
dayatabilir.Eğer doğruluğuna inandığımız(gemice draft surveyi yaparak)rakam,konismento
rakamından,yuzde yarım (%0.5)oranında daha fazla farklı(gemiye giren gercekte daha az) ise
PDF By MKP
once yukleyiciye bir protesto mektubu ekinde / yaptığımız ''darft survey'' hesabının kopyasını
sunarak imzalamaya hazır olduğumuz yuk rakamını bildirmelive dokme yuklerin miktarını
bulmakta genel uygulamanın bu olduğunu (as common practise in finding the accurate figures
of bulk cargoes) hatırlatmalıyız.Bilahare artık konismento uzerinde hala kendi rakamını
yazmakta ısrarlı ise,once mevcut rakamı silip ''delete''kendi bulduğumuz rakamı yazmalı ,bunu
kabule yanasmaz ise imzalamayı reddedip-hatta yırtarak-acentaya sadece kendi bulduğumuz
rakam uzerinden bir konismento imzalama yetkisi veren acık/net bir mektup bırakarak
kalkmalıyız boyle bir fark icin konismentoya mesruhat koymaya kalkmak bizi hicbir sekilde
korumayacaktır.Ancak farkın cuzi ve tarafların ısrarlı olması halinde ''.......x tones imdispute''
seklinde bir mesruhat dusunulmesi ile yetinilebilir.
Dokme yuklerde bazen konismento miktarlarından fazla yuk girmis olabilir.Bu durumda
eğer yukleyici konismento rakamını herhangi bir nedenle değistirmek istemiyor ve bunda ıasrar
ediyorsa, aradaki navlun farkını tahliye limanında yapılan olcum sonrasında tahakkuk ettirebilme
hakkımızı mahfuz tutan su''clause''konarak imzalanmalıdır;
Actual quantity loaded under this bill of loading is in master's opinion , in excess of
quantity shown and master accordingly reserves his rights to claim additional freight based on
amount of cargo discharged.''
C/P ' lerde aksine bir madde yoksa shipper sepersyon ve ayrı ayrı draft surveyleri
yapılmadan ,tek seferde ve kesintisiz olarak yuklenen dokme yukler icin''bir set'' ten fazla
konismento imzası taleb edemez .Buna rağmen bazen her ambar icin ayrı bir konismento tanzim
edilipemri vaki olarak kaptana sunulduğu gorulur.Kaptan bu durumda her konismento uzerine
''Weight and quantity unknow'' ibaresinin dusulduğunu gormeli ve ayrıca kati korumayı
sağlamak uzere , bir ambarda bulunacak fazla yuk muktarının diğerindeki eksikliği
karsılamak,telafi etmek uzere kullanılacağını teminat altına alan su mesruhatı tek tek her
konismentoya gecirmelidir;
''Excess of outturn in one hold shall be set off againts shortage in another''
Hazırlık mektubunda yuklemeye hazır olduğunuzu ifade ettiğiniz maldan daha eksik
yukleme "Short shıpment" yapıldığı ve bu sekilde seyire kalmanızın istediğin ahvalde, oncelikle
bir protesto mektubu hazırlayarak yukleyiciye hazırlık mektubunda yuklemeyi dusunduğunuz ve
gercekte yuklenmis olan rakamlar arasındaki farkı, draft hesabına gore fiziksel olarak yuklemeye
hazır olduğunuzu bir kere daha ikaz etmeniz, aksi takdirde doğacak olu navlun (Deadfreıght)
hakkı icin ilgili C/P maddeleri uyarınca talepte bulunacağınızı hatırlatmanız gerekir.Bu uyarıdan
sonra olgular tutanığındaki (Statement of Fact) imzanızın altına su mesruhatı dusmeniz
faydalıdır;
( ) Master's Remark :........... tons of short shıpment to be subject to "deadfreıght" as
per governing C/P .
Keza aynı olayda B' s/L (konsimento) imzalanırken su "Clause" aynen gecirilmelidir.
"Deadfeıght for total quantıty (.......) tons (commodity) is due on this/these B's/L
quantıty as according to C/P dated (.......) covering this voyages "
Ancak bazı konsimento formatlarında, C/P'nin ilgili maddeleriyle birilistirme/tevhit etme
"Clause" u zaten mevcuttur. "quantıty actually shipped were presented incorporating the
terms of the charter party". , orneğinde olduğu gibi.Bu maddenin mevcudiyeti, C/P
'deki"deadfreight" icin konismentoyu yukardaki"clause" dusmek gereksiz ve yersiz olacak ve
konismentoyu kirli yapacaktır,sadece SOF uzerinde "short sihpment" rakamını ihtiva eden (
)"remark"ı dusmek yeterli olacaktır.Eğer bizer imzaya sunulan konismento formatı standart
formda değil ise de C/P ile herhangi bir celiskileri,eksiklikleri varsa ve de C/P ile herhangi bi
rbirlestirme ,tevhid etme mesruhatı(incorporstion clause) tasımıyorsaki"CONGENBĐLL"
formatının arka tarafındaki"condition of carriage" kısmının en basında yer alır ,asağıdaki
mesruhati bizim dusmemiz gerekecektit ve bu konismentoyuy kirli yapmaz tumC/P lerde ve
ozellikle"time charter" da hakklarımızın koruna bilmesi bakımından cok onemlidir.
PDF By MKP
"Freight and all other terms,conditions,liberties,exceptions and arbitration of charter
party dated ............ and any addendo thereto here with incorporated."
Keza boyle bir tevhid edici bir mesruhat dusunuldukten sonra, "dead freight" soz konusu
olsa da ayrıca bir mesruhat gerekmeyecektir.
C/P gereği bordaya gelmis,fakat henuz yuklenmemis olan yuklere herhangi bir nedenle
ordino verilmesi gerekiyorsa "at shipper's risk until actuall shipped"mesruhatı konularak
imzalanmalıdır.
Normal olarak guvertede tasınması adet olmayan yuklerin bir kısmını karsılıklı
mutabakat yaparak guvertede tasımayı kabul etmeniz halinde, asağıdaki mesruhatı konismentoya
ithal etmeniz gerekmektedir;
"Carried/Loaded on deck at shippper's risk without responsibility of owner's of
charterer's for loss or damage what so ever and housenever caused"
Ancak bu clause 'un girmesi halinde artık temiz olarak addedilemeyeceğinin
unutulmaması lazımdır.Evvelce cesitli protestolar verilmis ve malın gorunur
kusurlarının"clause"halinde konismentoya gecirileceği ifade edilmis olmasına rağmen shipper
konismentoya herhangi bir mesruhat dusulmesini kabul etmeyip aynen imzalamasında ısrar
ediyor olabilir.
Bu durumda"signed under protest" mesruhatı ile imzalanması gerekir,aksi halde
onceden verdiğiniz tum protesto notlarınız tamamen gecersiz(null and void)olacaktır.
Eğer kiracı bunu da kabul etmiyorsa kaptan acentadan temin edeceği bir koni,smento
setine protestolarına uygun "clause"u duserek imzalar ve acentasına bırakır.
DENĐZ TĐCARETĐ Dergisinin KASIM
ARALIK '93 sayısından alınmıstır.
Yazan :Kpt. M Faruk OFLAS
Uzakyol kaptanı
Sahsi notları ve "business and law for the
shipmaster" kitabından derlenmistir.