Akıllı Kartlar

Kaptan Sakin TÜRK

Kıdemli
Site Yetkilisi
Dekan
Akıllı Kartlar (Smart Cards)

Plastik kart teknolojisinin ulaştığı son nokta şeklinde nitelendirilen akıllı

kartlar; çip kart, akıllı kart, bellek kartı, elektronik cüzdan, değer

yüklenebilen kart, akıllı para, entegre devre kart gibi çok farklı isimlerle

anılmaktadırlar. Teknolojik gelişmede devrim yaratabilecek derecede öneme

sahip olan bu kartlar, manyetik bantlı tüm kartlara alternatif olarak icat

edilmiş olup, yeni bin yılda en çok kullanılacak plastik kartlar olacaktırlar.

Akıllı kart, üzerinde manyetik bant yerine yarı iletken çipler taşıyan plastik

kart olarak tanımlanabilir. Kartlara akıllı denilmesinin sebebi üzerine

yerleştirilen bir pul büyüklüğündeki bu çiptir. Bu mekanizma sayesinde kart,

herhangi bir yerde alışveriş yapılırken kullanıldığında işlem yapıp

yapmayacağına karar verir. Bu kartlarla işlemler daha hızlı, daha güvenli ve

çok amaçlı yapılabilmektedir.

Hafızasında kişiye ait kimlik ve banka hesap bilgilerinin bulunduğu bu kartlar

gerek ülkemizde gerekse de dünyanın birçok yerinde alışveriş dahil her türlü

ödemede kullanılmaya başlanmıştır.

I-Akıllı Kart Kavramı

Farklı isimlerle anılan ve çok değişik amaçlarla kullanılan akıllı kartların

tamamında bulunan ortak özellik, kart üzerinde küçük bilgisayar niteliği

taşıyan bir mikro çipin bulunmasıdır. Akıllı kartlar görünüş olarak manyetik

bantlı plastik kartlarla aynı boyutlardadır.

Akıllı kart, içine bir mikro çip yerleştirilmiş olan plastik banka kartıdır. Bu çip,

muhtelif şekildeki bilgileri işleyebilmekte ve bu nedenle değişik sektörlerde

farklı şekillerde kullanılabilmektedir. Finansal kuruluşlar akıllı kartları

müşterilerinin faydalanması için uyarlamaktadırlar. Çok çeşitli türde veriyi

saklayabilen ve işleyebilen akıllı karta yerleştirilen çipte 1 ile 32 kilobyte

arasında hafıza ve ROM üzerine yazılmış bir işletim sistemine sahip mikro

işlemci bulunmaktadır.

Akıllı kartlarda kullanılan bir pul büyüklüğündeki yarı iletken mikro çipler,

dünyada en kolay bulunan elementlerden biri olan kumdan üretilmektedir.

İnsanlığın geçmişinde ona güç veren çelik ve kömürün yerine, geleceğimizin

zaferleri kumdan yapılan silikon sayesinde kazanılacaktır. Ancak bu çipin

üretim süreci uzun ve maliyetli bir çalışmayı gerektirmektedir. Yerin

derinliklerinden çıkarılan ve dünya yüzeyinin yüzde 28’ini oluşturan Quartz

madeni, bir dizi kimyasal işlemden sonra silikon haline getirilmektedir.

Silikon saf hale getirilmek için 2 bin 593 Fahrenheit derecede sıvı hale

getirilerek distile edilmekte ve erimiş silikona eklenen bir monokristal

çekirdeği sayesinde yeni bir kristal oluşturulmaktadır. Birkaç gün içinde

yavaş yavaş oluşan bu kristalden 5 metre uzunluğunda bir silikon parça elde

edilerek, çapına göre 8 ile 16 bin dolar arasında değere sahip bu parçadan

binlerce çip üretilmektedir.

Akıllı kart, günümüzün plastik ödeme kartlarının evriminde gelinecek doğal

aşamadır. Her bir akıllı kartta, çok farklı işlevleri yerine getirebilmesi için

entegre devre çip bulunmaktadır. Bu sayede, bir akıllı karta sahip olmak ile

cüzdanda bir bilgisayara sahip olmak aynı anlama gelmektedir.

Akıllı kartlar sayesinde tüketiciler seyahatlerinde çok değişik türdeki ülke

paralarını taşıyabilme imkanına, her zaman ve her yerde İnternet üzerinden

alışveriş yapabilme, toplu taşımacılık ve kamuya açık telefonlardan görüşme
yapma olanaklarına sahip olabilmekte, ayrıca geleneksel kredi ve banka

kartlarının fonksiyonlarını bu kartlarla yerine getirebilmektedirler.

Akıllı kartlar, bugün dünyada toplu taşımacılık, sağlık, sigorta,

telekomünikasyon ve elektronik cüzdan alanlarında kullanılmaktadır.

İçerisinde kişiye ait kimlik ve banka hesap bilgilerinin yer aldığı hafıza

çipleriyle alışveriş dahil her türlü ödemede kullanılabilen akıllı kartların çok

yakın gelecekte manyetik bantlı kartların yerine kullanılacağı tartışılmaz bir

gerçektir. Bu kartlar, alışverişlerde, perakende satış noktalarında ve akla

gelebilecek hemen her alanda kullanıcıların para taşıma zorunluluğunu

ortadan kaldırmaktadır. Sağlık alanında, akıllı kartlardan hasta kayıtlarının

tutulmasında yararlanılmaktadır. Kartın üzerinde bulunan mikro çip, insanın

yaşayabileceği her türlü doğa koşuluna dayanabilecek yapıdadır.

Akıllı kartlar, manyetik bantlı kartlara göre oldukça pahalıdır. Bir manyetik

bantlı kartın bedeli 40 sent civarında iken akıllı kartların bedeli daha

yüksektir.

Akıllı kartlara akıllı olma özelliğini veren ve kart üzerine yerleştirilen mikro

çip, kartın kaybolması ya da çalınması durumunda kullanılan şifreleme

teknikleri ve kartın hafızasına yüklenmiş kişiye ait kimlik bilgileri ile kişinin

dijital imzası sayesinde kartın başkaları tarafından kullanılmasına olanak

tanımamaktadır.

Günümüzde en yaygın kullanılan akıllı kart uygulamaları; kredi kartı, debit

kart, elektronik para, promosyon programları, elektronik bilet, güvenli kimlik

belirleme, sürücü belgesi ve sağlık kayıtlarına ilişkin uygulamalardır. Akıllı

kartlar yukarıda da belirtildiği gibi kredi kartı veya banka kartı olarak da

kullanılabilmektedirler.
II-Akıllı kart çeşitleri

Akıllı kartlar değişik şekillerde sınıflandırılmıştır. Bunlardan en yaygın olanı

temaslı akıllı kartlar ile temassız akıllı kartlar şeklindeki sınıflandırmadır.

Temassız akıllı kartlarda, kart herhangi bir yuvaya sokulmadan sadece

uzaktan gösterilerek işlemler gerçekleştirilmektedir. Pek çok ülkede izlenen

uygulamaların ışığında temassız akıllı kartlar; başta elektronik bilet olarak

yolcu taşımacılığında, elektronik para, banka ve kredi kartı olmak üzere

alışverişlerde ve bankacılık hizmetlerinde, paralı otoparklarda, mağaza ve

perakende satış noktalarında ve gişelerde güvenlik kontrollerinde, köprü ve

otoyol geçişlerinde kullanılmaktadır. Bu kartlarda veri iletimi radyo dalgaları

aracılığıyla, 250 kbps gibi çok büyük bir hızda gerçekleşmektedir.

Temassız akıllı kart uygulamasına benzer bir uygulama ülkemizde boğaz

köprüleri ile bazı otoyollarda başlatılmıştır.

Temaslı akıllı kartların özelliği, üzerinde çip olan akıllı kartın tıpkı POS ve

ATM cihazlarında olduğu gibi bir kart okuyucu ünitenin bulunduğu cihazdan

geçirilerek kart üzerindeki çip ile okuyucunun birbirlerine temas etmeleri

sonucu bilgi alışverişi ile işlem gerçekleştiren kartlar olmasıdır. Bugün

kullandığımız manyetik bantlı kartların üzerinde mikro çip bulunan çeşitleri,

temaslı kartlar olup, bunlar, POS ve ATM’ler üzerine yerleştirilen akıllı kart

okuyucuları aracılığı ile işlem yapmaktadırlar. Avrupa’da çok yaygın olarak

kullanılan akıllı telefon kartları ilk temaslı akıllı kart uygulamalarıdır.

Akıllı kartlar kapasitelerine göre de üçe ayrılmakta olup, memory card

(telefon ve parkmetre kartları gibi), protected memory card (bir PIN ile

kullanılan banka kartları gibi) ve microprocessor kartlardır (çok farklı bilgileri
bir arada tutarak araya sınırlar koyup ilgili bilgileri birbirine karıştırmaksızın

ayrı dosyalarda tutabilen kartlar). Microprocessor kartların bir dosyasında

kişinin sağlık bilgileri, diğerinde banka bilgileri, bir diğerinde ise köprü geçiş

bilgileri v.b. depo edilebilmektedir. Örneğin, doktor kendisine gelen yeni bir

hastanın geçmişteki sağlıkla ilgili tüm bilgilerini bu karttan öğrenebilmekte,

ancak karttaki diğer bilgilere ulaşamamaktadır.

III-Akıllı kartların avantajları

Günümüzde insanlar cüzdanlarında değişik amaçlarla kullanmak için çok

sayıda plastik kart taşımaktadırlar. Akıllı kart, onlarca kartın yerine getirdiği

işlevi sadece bir plastik kart ile yerine getirebilmektedir.

Akıllı kartlar manyetik kartlara göre daha güvenlidir. Bu kartların manyetik

kartlarda olduğu gibi kopyalanması mümkün değildir.

Ayrıca bu kartlar bir şifre ile kullanıldıklarından başka kişilerin bu kartları

kullanma olanağı bulunmamakta ve değişik fiziki darbelerden kolaylıkla

etkilenmemektedirler. Manyetik bantlı kredi kartları ise, kartın arka yüzünde

bulunan bandın çizilmesi, manyetik ortamdan geçirilmesi v.b. olumsuz fiziki

koşullar altında kullanılamayacak hale gelmektedir.

Akıllı kartlar biyolojik bir kısım bilgileri ve PIN (şifre) numaralarını

saklayabilme, bilgileri şifreleyebilme ve çözebilme, kamu ve özel anahtar

teknolojik yeteneklerinden dolayı güvenlik uygulamaları için idealdirler.

İnternet üzerinde güvenlik, ATM’lerde güvenlik, ev-ofis bankacılığına güvenli

giriş, odalara, binalara, bilgisayarlara, dosyalara güvenli giriş gibi

özelliklerinden dolayı akıllı kartlar güvenlik uygulamaları için inanılmaz bir

potansiyel taşımaktadırlar.
Akıllı kartları çok değişik amaçlar için kullanmak mümkündür. Karta akıllı

olma özelliğini veren çip, diğer bir ifade ile yonga üzerine tıpkı bilgisayarlarda

olduğu gibi çok sayıda dosya açarak kartı çok fonksiyonlu olarak kullanmak

mümkündür. Bu dosyalardan birine kimlik bilgileri, diğerine kart bilgileri, bir

diğerine sağlık kayıtları ya da işyerine giriş kayıtları gibi çok sayıda değişik

amaç için kullanabilmekteyiz.

IV-Sonuç

Akıllı kartlar, bu ürünü icat eden kişi ve kuruluşların almış oldukları

patentlerin süresinin kısa zaman içinde dolması ve dolaylı olarak genel

kullanıma açık hale gelmesi, internet üzerinden yapılan işlemlerde güvenliğin

yeterince sağlanamadığı yönündeki yaygın kanaat, birçok işlemin çok sayıda

kart yerine sadece tek bir akıllı kart ile yapılacak olması ve en önemlisi

kullanım kolaylığı sağlamaları nedeniyle son yıllarda önem kazanmışlardır.

Akıllı kartların ilk örneği sayılan elektronik telefon kartlarının Fransa’da

kullanılmaya başlandığı tarihten bu yana 20 yıl gibi bir süre geçmesine

karşılık, son beş yıldaki akıllı kart teknolojisinde ve pazarındaki gelişmeler

bütün tahminlerin üstünde gerçekleşmiştir. Bunun çeşitli nedenleri olmasına

karşılık, en önemli etken bu kartların yüksek güvenilirliğe sahip olmasıdır.

İnternetin, bankacılık ve elektronik ticaretteki devrim sayılabilecek gelişimi,

internet ortamında güvenli ödeme aracı olarak akıllı kartı olmazsa olmaz bir

konuma taşımaktadır.

Bütün bunların bir sonucu olarak akıllı kartların önümüzdeki birkaç yıl içinde

baş döndürücü bir şekilde günlük hayatımıza gireceğini rahatlıkla

söyleyebiliriz.
 
Geri
Üst