Çalışma Yöntemi Bakımından Gemi Makineleri
1-Dıstan yanmalı makineler(Buhar makineleri) :
- Pistonlu buhar makineleri
- Buhar turbinleri
2-İcten yanmalı makineler: - Dizel makineleri
-Karburatorlu makineler
- Gaz turbinleri
GOREVLERİ BAKIMINDAN;
1-Ana makineler
2-Gemi yardımcı makineleri
-Ana makine yardımcıları;Yakıt,yağlama yağı,deniz suyu sirkulasyon pompaları vb.
-Guverte yardımcıları;Vincler,kreynler,ırgatlar,tov makineleri,dumen makineleri vb.
-Gorev makineleri;Hidrofor,sintine,balast,yangın,WC pompaları buzluk ve klima
sistemleri vb.
Ticaret gemilerinde genellikle ağır devirli,diesel makineler kullanılır. Diesel
makineler en ekonomik gemi makinesi tipidir.Seyir yarıcapı veya erim menzili en yuksek
gemi makinesidir.
DİZEL MAKİNELER:
Olu nokta

En alt noktaya da alt olu nokta denir
Strok veya kurs

denir. Bu iki nokta arasında kalan hacme de kurs hacmi veya piston deplasmanı
denir
Olu hacim

Etki(tesir)

Hem alt hem de ust kısmında yanma oluyorsa cift etkili makine denir.
DORT ZAMANLI DİZEL MAKİNELERİ;
-Pistonun dort strokunda veya hareketinde
-Krank saftın iki tam donusu veya 720 derece hareketinde
bir is cevrimi olusturan makinelerdir.
Bir cevrimde sırasıyla emme,sıkıstırma,yanma veya genisleme ve egzost
strokları(zamanı) adı verilir.
Egzost zamanının sonunda emme ve egzost valflerinin her ikisinin de acık kaldığı
aralığa; valf overlebi,subab cakısması veya subab bindirmesi adı verilir.
Boylelikle silindirlerde;
-Daha fazla temiz hava
-İyi bir egzost temizliği
-Daha iyi bir soğutma sağlanmıs olur.
4 ZAMANLI MAKİNELERİN CALISMA PRENSİBİ
o Piston UON’den AON’ya ilerlerken bir vakum olusturur. Hava silindire girer. Piston
AON’ yı biraz gecince emme valfı kapatılır. Bu zamana Emme stroku adı verilir.
Emme strokunda silindire giren havanın basıncı 1 bar’dan azdır.
o Pistonun UON ya yonelmesinden sonra emme valfı kapatılır. Sıkıstırma stroku
baslamıs olur. Bu strokta ,40 bar ve 450-650 dereceye ulasılır. Piston UON ya
gelmeden enjektorlerden yakıt puskurtulur ve Yanma ve Genisleme stroku
baslamıs olur.
o Yanma ve Genisleme strokunda silindir icinde 40-80 bar ve 1400-1900 dereceye
ulasılır. Piston hızla AON ya doğru ilerler. Buna is stroku da denir.
Yanma ve Genisleme stroku sonunda basınc 2-3 bar’a duser,piston AON ya gelmeden
once egzost valfı acılır. Buna serbest egzost denir. Pistonun UON ya yonelmesinden
sonra ; silindir icinde kalan gazlar piston tarafından dısarıya atılır. Buna da cebri
egzost denir.
İKİ ZAMANLI DİZEL MAKİNELER
-Pistonun iki strokunda veya hareketinde
-Krank saftın bir tam donusu veya 360 derece hareketinde
bir is cevrimi olusturan makinelerdir.
Piston en altta iken supurme havası portundan (pencere) iceriye supurme havası
dolar aynı anda da egzost portundan dısarıya egzost cıkısı olur.Buna supurme adı
verilir.Piston yukarıya cıkarken her iki portu da kapatır.Ardından da sıkıstırma
islemi yapılır.
Piston ust olu noktaya gelmeden az once enjektorden yakıt puskurtulur. Piston alt
olu noktaya yoneldiğinde yanma sonucunda; is stroku meydana gelir. Piston alt olu
noktaya gelmeden az once,egzost sonra da supurme havası portu acılır.
İki zamanlı bir dizelde supurme havası basıncı 1,15-1,55 bar değerindedir(Super
sarjsız bir makinede ).
o
İKİ VE DORT ZAMANLI MAKİNELER ARASINDAKİ FARKLAR
o Dort zamanlı makinelerde bir isin olusumu icin 4 strok veya 720 kranksaft donme
acısı, iki zamanlı makinelerde ise2 strok ve 360 dereceye ihtiyac vardır.
o Dort zamanlı makinelerde supurme piston tarafından, iki zamanlı makinelerde ise
supurme havası pompası tarafından yapılır.
o İki zamanlı makinelerde, layner uzerinde port(pencereler) vardır. Silindire havanın
girisi ve ters akımlı diesellerde de egzostun cıkısı portlardan olur.
o İki zamanlı makinelerde supersarj yapmak daha zordur.
o Dort zamanlı makineler; yuksek devirli ve dusuk guclu makinelerde
İki zamanlı makineler; dusuk devirli ve yuksekguclu makinelerde tercih edilirler.
o İki zamanlı makineler genellikle;ozgul yakıt sarfiyatı,ozgul makine ağırlığı ve ozgul
makine hacmi acısından daha avantajlıdır.