Yaşayan efsane Sn. Fahrettin KÜÇÜKŞAHİN hocamın "Gemi Makineleri Operasyonu 1" kitabından çıkardığım, "Gemi Yardımcı Makine Operasyonu ve Bakımı" sınavında yararı olacağını düşündüğüm bazı bilgiler:
Aksiyon Türbinleri:
De Laval: Nozul* + Hareketli kanat** (Basit De Laval türbini)
Curtis: (Birden fazla) Nozul + (Birden fazla) Hareketli kanat + (Hareketli kanatlar arasında) Hareketsiz kanat***
Rato: Birden fazla De Laval türbini
Reaksiyon türbinleri:
Parson: Nozula benzeyen hareketsiz kanat**** + Hareketli kanat
Terimler:
*Nozul: Basıncı düşürür, hızı arttırır.
**Hareketli kanat: Basınç sabit, hız düşer.
***Hareketsiz kanat: Basınç ve hız sabit, akışın yönü değişir.
****Nozula benzeyen hareketsiz kanat: Nozula benzer, basınç düşer hız artar.
*****Rotor: (Türbindeki anlamı) Etrafında kanatlar bulunan teker.
Bu bigilerden yola çıkarak...
AKSİYON TÜRBİNLERİ
De Laval Türbini:
Nozuldan geçerken, basıncı düşüp hızı artan buhar hareketli kanatlara çarptığında hızı düşer. Basıncı (nozul sonrası) sabit kalır. Çoğu zaman kondensersiz çalışır (çünkü basınç yüksek kalmıştır). Bu yüzden de buhar harcamları yüksektir. Küçük güçteki yardımcılarda kullanılabilirler.
Curtis Türbini:
Birden fazla nozul ve birden fazla(2 ile 5 arasındaki miktarlarda) hareketli kanat rotoru***** vardır. Hareketli kanat rotorlarının arasında (akışın yönünü değiştirmek için) hareketsiz kanat rotorları da bulunur.
Nozullarda basıncı düşüp, hızı artan buhar hareketli kanatlarda (basıncı sabit olarak)hız kaybedip hareketsiz kanatlara girerek yön değiştirir ve tekrar (bir sonraki) hareketli kanatlara girer. Böylelikle kademeli olarak hızı düşmüş olur. Bundan dolayı "hız basamaklı" olarak adlandırılır.
Birden fazla sayıdaki nozul grubu aynı kademede(eksenel sırada) bulunduğundan sadece bir kez basınç düşümü gerçekleşmiştir. Bu türbinler de konsersiz olarak kullanılabilirler.
Rato Türbini:
Birden fazla sayıda De Laval türbininden oluşur. Keyse bağlı birinci kademe nozul ya da nozul grubundan giriş yapan buhar basıncı düşüp hızı artarak hareketli kanatlara ilerler. Hareketli kanatlarda basıncı sabit kalıp hızı düşer. İkinci grup nozula giren buharın basıncı tekrar düşererek hızı artar. İkinci kademe ve (varsa) devamındaki nozullar keys tarafından taşınmakta olan diyaframlara donatılmıştır. Yoluna devam eden buhar ikinci kademe hareketli kanatlara çarparak basıncı sabit iken hızı düşer. Ve süreç son kademeye kadar bu şekilde devam eder. Türbin çıkışındaki buhar, kondenser basıncındaki basınca eşit bir değerle egzost edilir. Genellikle kondenserli olarak çalıştırılır. Basınç nozul kademelerinde düştüğünden "Basınç kademeli" olarak adlandırılır.
Eğer Rato türbinine hız kademesi de eklenirse(Hareketli kanat sonrası, hareketsiz kanat ve arada nozul olmadan tekrar hareketli kanat), bunlara Curtis-Rato (Hız ve basınç basamaklı) türbin olarak adlandırılır.
REAKSİYON TÜRBİNLERİ
Parson Türbini:
Bu türbinlerde nozul bulunmamaktadır. Buhar önce hareketsiz kanatlara girer. Tıpkı nozullar gibi, hareketsiz kanatlarda basınç düşer, hız artar(hız artışı nozula kıyasla daha azdır). Yoluna devam eden buhar, hareketli kanatlara çarptığında hem basınç hem hızı düşer. Basınç düşüşü kanat yapısından kaynaklanmaktadır. Bu yapıdan dolayı, hareketli kanatların ön ve arkasındaki basınç farkından bir itme(srast) kuvveti oluşur. Bu kuvveti önlemek için de "Dami piston" kullanılır.
KOMBİNE TÜRBİNLER
Gemilerde ana makine olarak kullanılan türbinler çoğunlukla bu tiptedir. Sırası ile Aksiyon-aksiyon ve aksiyon-reaksiyon olarak kullanılabilmektedir. Reaksiyon türbinleri, kombine(kampavunt) türbinlerin alçak basınç kademeleri olarak kullanılır.
Not: Herkese kolay gelsin arkadaşlar... Bilgi paylaştıkça çoğalır, sınavlarda başarılar dilerim.
Aksiyon Türbinleri:
De Laval: Nozul* + Hareketli kanat** (Basit De Laval türbini)
Curtis: (Birden fazla) Nozul + (Birden fazla) Hareketli kanat + (Hareketli kanatlar arasında) Hareketsiz kanat***
Rato: Birden fazla De Laval türbini
Reaksiyon türbinleri:
Parson: Nozula benzeyen hareketsiz kanat**** + Hareketli kanat
Terimler:
*Nozul: Basıncı düşürür, hızı arttırır.
**Hareketli kanat: Basınç sabit, hız düşer.
***Hareketsiz kanat: Basınç ve hız sabit, akışın yönü değişir.
****Nozula benzeyen hareketsiz kanat: Nozula benzer, basınç düşer hız artar.
*****Rotor: (Türbindeki anlamı) Etrafında kanatlar bulunan teker.
Bu bigilerden yola çıkarak...
AKSİYON TÜRBİNLERİ
De Laval Türbini:
Nozuldan geçerken, basıncı düşüp hızı artan buhar hareketli kanatlara çarptığında hızı düşer. Basıncı (nozul sonrası) sabit kalır. Çoğu zaman kondensersiz çalışır (çünkü basınç yüksek kalmıştır). Bu yüzden de buhar harcamları yüksektir. Küçük güçteki yardımcılarda kullanılabilirler.
Curtis Türbini:
Birden fazla nozul ve birden fazla(2 ile 5 arasındaki miktarlarda) hareketli kanat rotoru***** vardır. Hareketli kanat rotorlarının arasında (akışın yönünü değiştirmek için) hareketsiz kanat rotorları da bulunur.
Nozullarda basıncı düşüp, hızı artan buhar hareketli kanatlarda (basıncı sabit olarak)hız kaybedip hareketsiz kanatlara girerek yön değiştirir ve tekrar (bir sonraki) hareketli kanatlara girer. Böylelikle kademeli olarak hızı düşmüş olur. Bundan dolayı "hız basamaklı" olarak adlandırılır.
Birden fazla sayıdaki nozul grubu aynı kademede(eksenel sırada) bulunduğundan sadece bir kez basınç düşümü gerçekleşmiştir. Bu türbinler de konsersiz olarak kullanılabilirler.
Rato Türbini:
Birden fazla sayıda De Laval türbininden oluşur. Keyse bağlı birinci kademe nozul ya da nozul grubundan giriş yapan buhar basıncı düşüp hızı artarak hareketli kanatlara ilerler. Hareketli kanatlarda basıncı sabit kalıp hızı düşer. İkinci grup nozula giren buharın basıncı tekrar düşererek hızı artar. İkinci kademe ve (varsa) devamındaki nozullar keys tarafından taşınmakta olan diyaframlara donatılmıştır. Yoluna devam eden buhar ikinci kademe hareketli kanatlara çarparak basıncı sabit iken hızı düşer. Ve süreç son kademeye kadar bu şekilde devam eder. Türbin çıkışındaki buhar, kondenser basıncındaki basınca eşit bir değerle egzost edilir. Genellikle kondenserli olarak çalıştırılır. Basınç nozul kademelerinde düştüğünden "Basınç kademeli" olarak adlandırılır.
Eğer Rato türbinine hız kademesi de eklenirse(Hareketli kanat sonrası, hareketsiz kanat ve arada nozul olmadan tekrar hareketli kanat), bunlara Curtis-Rato (Hız ve basınç basamaklı) türbin olarak adlandırılır.
REAKSİYON TÜRBİNLERİ
Parson Türbini:
Bu türbinlerde nozul bulunmamaktadır. Buhar önce hareketsiz kanatlara girer. Tıpkı nozullar gibi, hareketsiz kanatlarda basınç düşer, hız artar(hız artışı nozula kıyasla daha azdır). Yoluna devam eden buhar, hareketli kanatlara çarptığında hem basınç hem hızı düşer. Basınç düşüşü kanat yapısından kaynaklanmaktadır. Bu yapıdan dolayı, hareketli kanatların ön ve arkasındaki basınç farkından bir itme(srast) kuvveti oluşur. Bu kuvveti önlemek için de "Dami piston" kullanılır.
KOMBİNE TÜRBİNLER
Gemilerde ana makine olarak kullanılan türbinler çoğunlukla bu tiptedir. Sırası ile Aksiyon-aksiyon ve aksiyon-reaksiyon olarak kullanılabilmektedir. Reaksiyon türbinleri, kombine(kampavunt) türbinlerin alçak basınç kademeleri olarak kullanılır.
Not: Herkese kolay gelsin arkadaşlar... Bilgi paylaştıkça çoğalır, sınavlarda başarılar dilerim.
Son düzenleme: