Teknelerin su üstünde kalan kısımlarının gerekli bakım ve tutumları her zaman yapılabilirse de, su altında kalan kısımlarının bakım ve tutumları ancak muayen zamanlarda gemilerin havuza alınması ile yapılabilir.
Ahşap olsun, saç olsun bütün teknelerin gereken su altında kalan kısımlarının bakımı yapılmadığı takdirde bu tekneler çürümeye ve kullanılmayacak duruma gelmeye mahkumdur.
Ahşap teknelerin su altında kalan kısımlarına hücum eden deniz yaratıkları bu teknelerin hasara uğramasına neden olurlar madeni teknelerin ise hem paslanarak çürüme (Corresion) hem de aşınma (Erosion) tesirlerinden korunması gerekmektedir.
Bir geminin teknesini hasara uğratan veya süratini etkileyen hayvanları ve deniz nebatları tuzlu suda meydana gelir, sıcak memleketlerde daha çok görülürler.Buralardaki zararları da daha büyük olur.
Ahşap tekneler için en büyük tehlike Teredo ismindeki, ağacı yiyerek içine giren, kaplama ve diğer tahtaları delik deşik eden kurda benzer bir nevi kabuklu hayvandır.Bütün deniz hayvanları gibi bu kurd da bakır alaşımı madenlerden zehirlenir.Bunun için ahşap teknelerin standart koruma usulü, teknenin karina kısmının bakır levhalarla kaplanmasıdır.Esası bakır olan falcılar ile de boyanabilir.Fakat boya zamanla özelliğini kaybedeceği için sık sık bu işin tekrarlanması gerekir.
Çeşitli şekillerde deniz yaratıklarının saç teknelerin karina kısmına yapıştığı görülse de, bu tekneleri en fazla etkileyen Barnakıl adında kabuklu bir hayvandır.Bu hayvanlar karinadaki boyayı tahrip edip deniz suyunun paslanmayı arttırmasına neden olurlar.Ayrıca karinada bir tabaka oluşturduklarından geminin süratinin düşmesine de sebep olurlar.
Bir gemi demirli olduğu zaman, seyir halinde bulunduğu zamandan daha süratle midye ve otlar bağlarlar.Bunun için seyir halinde iken suyun kaynaması ile karinaya bağlanmış olan kabuklu hayvanların ve nebatların bir kısmının temizlenmesidir.
GEMİLERİN HAVUZA ALINMASI :
Teknenin su altı kısımlarının bakımı tek pratik usül tekneyi belirli zamanlarda sudan çıkarmak, gerekli bakımı yapılıp,elde mevcut en iyi koruma maddesi ili kapayıp tekrar suya indirmektir.Bu işlerin yapılabilmesi içinde gemini havuza alınması gerekir.
Gemilerin karina bakımları yüzer havuzlar ve sabit taş havuzlar kullanılarak yapılır.
Yüzer bir havuz dik dörtgen şeklinde olup, baş ve son kısımları açıktır.
Geminin havuza alınması için derine batmak üzere sarnıçlarına su basılır.Geminin alınmasından sonra bu sular dışarı atılmak suretiyle sarnıçlar boşaltılır ve emi havuz sehpaları üzerinde oturtulur.
Sabit taş bir havuz ise, tersanelerde bulunan daima bir tesistir.Betondan yapılmış zemin ve duvarları bulunan dar bir havuzdur.Gemi havuza alınacağı zaman havuzun içerisine su doldurulur.Gemi açılan kapaktan içeri girdikten sonra ise kapak kapatılır ve sular dışarıya tahliye edilerek gemi havuz zeminin-
deki sehpalara otutturulur.
BİR GEMİNİN HAVUZA ALINMASI İÇİN YAPILAN HAZIRLIKLAR :
Bir geminin havuza alınması için gemi havuzlama planlarının incelenmesi gerekir.Bu planlardan bir tanesi gemide, bir tanesi de bağlı bulunduğu tersanede bulunur.
Havuzlama planları bir geminin havuzlanması için bütün planları ihtiva eder.Havuz iskemlelerinin doğru olarak yerleştirilmesi ve bunlara icap eden meyili ve yüksekliği verebilmek için havuzlama planlarındaki aşağıdaki bilgilerden istifade edilir.
1.Düz ve çıkıntılı kısımların yerleri,
2.Kıç bodoslama ile dümenin özellikleri,
3.Geminin vasat kısmına ait çeşitli kesintili resimleri,
4.Omurganın yalpa omurgasının, pervanelerin durumu, şaft ve şaft braketlerinin durumlarını gösteren resimler,
5.Ağırlığının fazla olduğu yerlerin belirtilmesi,
6.Geminin tam yüklü durumda çektiği suyu gösteren planlar,
7.Baştan ve kıçtan kemere genişlikleri havuzda yapılacak tüm hazırlıklara referans olacak bütün bilgileri gemi havuzlama planları taşır.
BİR HAVUZDA YAPILACAK GENEL İŞLER :
Yapılması planların özel bir karina tadil atma veya işene ilave olarak aşağıdaki işler yapılır.
1.Paslı kısımların temizliği ile geminin tüm karinasının böcek ve yosunlardan temizlenmesi,
2.Oynayan, bozulmuş perçin ve civataların değiştirilmesi,
3.Sızıntı yapan kısımlar elden geçirilir,
4.Su altında kalan valfların bakımı ve kontrolü yapılır.
5.Su altında stafin bakslara kontrolü yapılır, yeniden salmastra atılır,
6.Pervanelerin, şaftın ve şaft braketlerinin kontrolü ve bakımları yapılır.
7.Yelkenin kontrolü ve bakımı yapılır,
8.Karina gerektiği şekilde boyanır ve kana rakamları yazılır.
GEMİLERİN HAVUZDAN ÇIKARILMASI
Bütün su altı bakımı ve onarım işleri tamamlandıktan sonra teknenin karina kısmının boyası tamamlanır ve geminin havuzdan inmesi için gerekli hazırlıklar yapılır.
Havuz dalışa geçmeden önce su altında bakımı yapılan valfların kontrolü yapılıp, bütüm valfların başına birer personel bırakılır.Havuza su alınıp da, su altında kalan valflar su içinde kaldığında havuzun dalışı durdurulur.Bütün valfların sızdırmazlık kontrolü yapılır.Her şeyin normal olduğu görüldüğünde havuz dalışa devam eder.Havuzdaki su seviyesi yükseldikçe gemi sehpaların üzerinden kalkarak yüzmeye başlar, geminin yüzmesinden sonra havuzun dalışı bir miktar daha devam eder.Bu esnada geminin halatlar ile havuza bağlı olması ve gezmemesi gerekir.Gerekli su seviyesi yükselince dalış durdurulur ve gemi romorkörler eşliğinde çekilerek havuzdan çıkar.